Čamu biełarusy źjazdžajuć i ci čakajuć ich za miažoj — pohlad ź Litvy
Pra emihracyju ź Biełarusi ŭ vypusku debataŭ «DysKUT» razvažajuć juryst ź Litvy Andrej Rudanaŭ i hramadska-palityčny dziejač, kiraŭnik ahiencyi adpačynku i zabavaŭ Vilnius Relax Kirył Atamančyk.
My nazirajem tryvožnuju tendencyju vyjezdu biełarusaŭ za miažu, a taksama rełakacyi biznesaŭ z našaj krainy praz palityčny kryzis i represii. Jak ža abirajuć našy suajčyńniki krainu dla pierajezdu, kali nabyvajuć kvitok u adzin kaniec?
«Pieršy vybar zaŭsiody emacyjny. Ale druhi vynikaje z kankretnych faktaraŭ, — kaža juryst Andrej Rudanaŭ. — Z taho, što ja čuju, heta najpierš asiarodździe dla sacyjalizacyi. Inšy momant — chutki start dla patencyjnaha biznesu, hnutkaja sistema adkryćcia kampanij i viadzieńnia pradprymalnickaj dziejnaści».
Adnak u ciapierašniaj situacyi imihrujuć daloka nie tolki biznesmieny, zaŭvažaje Kirył Atamančyk.
«Heta navat nie asnoŭnaja častka. Jeduć zvyčajnyja najomnyja rabotniki. I pytańnie nie tolki ŭ adkryćci kampanii ŭ inšaj krainie, ale ŭ pracaŭładkavańni čałavieka. Heta i pracoŭnaje zakanadaŭstva, i pytańnie movy», — kaža Atamančyk.
Kali my havorym pra Litvu, to tut hałoŭnaje pytańnie — heta pa jakoj vizie ŭjazdžaje hramadzianin Biełarusi.
«Kali heta viza, ź jakoj ciapier mnohija pryjechali pa humanitarnym kalidory, to jana vydadzienaja na inšych padstavach. To-bok nie na padstavie adkryćcia biznesu albo pracaŭładkavańnia. Heta aznačaje, što čałavieku dali mahčymaść apieratyŭna vyjechać z krainy, ale dalej pytańnie jaho isnavańnia na terytoryi Litoŭskaj Respubliki — heta jaho hałaŭny bol», — tłumačyć Andrej Rudanaŭ.
U Litvie, adznačaje Rudanaŭ, hetaksama jak i ŭ Polščy, i ŭ Łatvii, isnujuć śpiecyjalnyja śpisy, zaćvierdžanyja ŭ Ministerstvie pracy i sacyjalnaj abarony, dzie ŭkazanyja śpiecyjalisty, jakich nie chapaje na rynku.
«Kali čałaviek traplaje ŭ padobny śpis prafiesij, to nie važna, budzie heta hramadzianin Biełarusi, Ukrainy ci Kyrhyzstana. Jaho možna budzie pracaŭładkavać pa lhotnaj schiemie, navat kali jon pryjedzie pa humanitarnaj vizie. Adnak kali heta pryjedzie ŭmoŭny piekar albo asfaltaŭkładčyk, jakich u nas prud prudzi, dakazać, što nam nieabchodna jaho pracaŭładkavać, budzie vielmi składana. Pa-pieršaje, jon pryjechaŭ pa vizie, jakaja nie daje prava pracaŭładkoŭvacca. Pa-druhoje, pry vybary pracaŭładkoŭvać hramadzianina Litvy ci hramadzianina Biełarusi, naturalna, nacyjanalnaje rehulavańnie vystaŭlaje patrabavańnie ŭ pieršuju čarhu brać hramadzianina Litvy», — kaža Andrej Rudanaŭ.
Jon adznačaje, što raniej sapraŭdy byŭ zapyt na kadry, i mnohija biełarusy jechali i ŭ Niamieččynu, i ŭ Polšču, i ŭ Šviecyju, i ŭ inšyja krainy. Ale siońnia praz kavid i abmiežavańni, źviazanyja ź im, praź niuasy z rynkami pracy mahčymaści dla pracaŭładkavańnia biełarusaŭ za miažoj abmiežavanyja.
«Ciapier biełarusam, jakija pryjechali na terytoryju ci Litvy, ci Łatvii, ci Polščy, ci Estonii, praściej budzie pačać niejkuju pryvatnuju dziejnaść, čym dzieści pracaŭładkavacca, kali jany nie traplajuć u śpis zapatrabavanych prafiesij», — dadaje Rudanaŭ.
Kamientary