«My majem spravu z tatalnaj zabaronaj na refleksiju». Siarhiej Budkin — pra pazityŭnyja i niehatyŭnyja vyniki hoda ŭ kultury

Siarhiej Budkin

«Tvorcy vymušanyja zanyrvać na taki ŭzrovień inšaskazalnaści i padpolnaści, adkul ich ciažka dastać»

«Naša niva»: Šmat biełaruskich artystaŭ ciapier vystupaje za miažoj — toj ža Lavon Volski, Naviband, «Pietla pristrastija». Tam ža pakazvajecca film «Kuraž» Alaksieja Pałujana i prezientujecca novaja knižka Uładzimira Niaklajeva. Heta tolki častka prykładaŭ. A nakolki siońnia žyvoje kulturnaje žyćcio ŭ samoj Biełarusi, na vaš pohlad?

Siarhiej Budkin: Toje, što adbyvajecca za miažoj, moža biantežyć i złavać tych, chto zastajecca ŭ Biełarusi, bo dla kahości heta jak bal padčas čumy. Ale, sprabujučy zachavać raŭnavahu, mahu skazać: imprezy ŭ inšych krainach na plus usim biełarusam, tamu što heta trymaje biełaruskaje pytańnie na paradku dnia, prasoŭvaje našu kulturu. Urešcie, samim tvorcam heta daje niejkuju enierhiju i natchnieńnie. 

Ja atrymlivaŭ šmat pryvatnych vodhukaŭ ad artystaŭ kštałtu «my nie chočam ničoha rabić-vystaŭlać-pisać-davać kancerty».

Udałosia choć krychu pierałamić hetuju situacyju. Toje, što kulturnyja padziei praciahvajucca, dematyvuje našych apanientaŭ. Dy i prachodziać jany nie prosta, kab paśpiavać i patančyć.

Kožnaje dziejańnie, akcyja, kancert dajuć kankretny plon. Prynamsi, u miežach našaha prajekta anłajn-kancertaŭ «Artysty pieramohi» sabranyja hrošy išli na padtrymku siemjaŭ palitviaźniaŭ i inšyja patreby represavanych.

Što tyčycca situacyi ŭ samoj Biełarusi, my i raniej byli śviedkami padpolnych kancertaŭ i pastanovak — taho ž Svabodnaha teatra, pakul jon jašče hraŭ u Minsku. Ale ciapier pačaŭsia zusim inšy ŭzrovień padpolla: ja viedaju, što tvorcy praciahvajuć svaju dziejnaść i časam navat nie viedajuć pra isnavańnie adno adnaho.

Infarmacyja raspaŭsiudžvajecca ŭ sakretnych čacikach u zusim maleńkich hrupach, uzrovień šyfravańnia vielmi vysoki.

Ja razmaŭlaŭ z muzyčnym krytykam Arciemijem Troickim i vypytvaŭ u jaho padrabiazki taho, jak čysta ŭ techničnym płanie prachodzili padpolnyja kancerty ŭ savieckija časy, u tym liku ŭ jaho kvatery. I jon kazaŭ, što navat tady było niejkaje adčuvańnie svabody.

U našych umovach, kali da ciabie mohuć uvarvacca ŭ kvateru, na paru, na pracu, vyciahnuć prosta sa sceny, u fraku, jak Paŭła Honcu, kiraŭnika mužčynskaha choru «Unija», i naŭprost tak advieźci ŭ izalatar, nie davodzicca kazać pra niejki ŭzrovień svabody. Navat toje, što maje choć niejkija parastki, začyščajecca.

Tvorcy vymušanyja zanyrvać na taki ŭzrovień inšaskazalnaści i padpolnaści, adkul ich ciažka budzie dastać. U lubym vypadku dobra, što navat u takich umovach ničoha nie spyniajecca. Chaj heta i pramaŭlajecca ezopavaj movaj, tajemna ci robicca pakul u šufladu.

«NN»: Čornyja śpisy ŭ śfiery kultury — nie navinka dla Biełarusi. Čym siońniašniaje ich užyvańnie, akramia maštabaŭ, adroźnivajecca ad praktyki 2004, 2006, 2011 hadoŭ?

SB: U tyja hady padavałasia, što horš niama kudy. Ale ŭzrovień niejkaha ździŭleńnia, ahałomšvańnia praciahvajecca. Nu voś, naprykład, z ahučanymi ŭžo prysudami hurtu Irdorath.

Raniej toje, što ty viadomy muzyka, artyst, troški dapamahała ŭ płanie biaśpieki. Vielmi redkimi byli momanty zatrymańnia muzykaŭ kankretna za ich tvorčuju dziejnaść, a nie jak udzielnikaŭ akcyj.

Na siońnia my majem spravu z tatalnaj zabaronaj na refleksiju, svabodu dumki. Zhadajcie tuju ž situacyju z vystavaj pra miedykaŭ «Mašyna dychaje, a ja — nie», jakuju rabiła Taćciana Hacura-Javorskaja. Heta była prosta refleksija z nahody padziej, što zakranuli kožnaha ŭ krainie. 

Toje, što z nami adbyłosia, dla mianie stanie ŭ adzin šerah z Kurapatami, Druhoj suśvietnaj i Čarnobylem. Tamu my pavinny pra heta razmaŭlać, vykazvacca, dyskutavać, ale jašče nie pryjšoŭ čas, napeŭna…

Nam zabaraniajuć čytać, pisać, śpiavać, malavać, tančyć, i heta, kaniečnie, prosta niejki žach. My apynulisia ŭ absalutnaj antyŭtopii, i tut užo niecikava budzie Kafku z Oruełam pieračytvać, tamu što siońniašniaje pakaleńnie na svaje vočy ŭbačyła, što heta nie mastackaja vydumka. 

«NN»: Bolš-mienš miedyjnych zakranuła ŭ pieršuju čarhu, ale nie hrebujuć sudzić i nikomu raniej nieviadomych, zdavałasia b. Jak było z repieram nokrolik (Jaŭhienam Piatrovym) za iraničnuju pieśniu «Łukašenka, sychodź».

SB: Sproba patłumačyć, čamu heta ŭsio robicca, jašče z časoŭ isnavańnia pieršych čornych śpisaŭ, niaŭdziačnaja. Tamu što heta robiać ludzi, jakija raśli na inšym kulturnym poli, u ich zakładzienyja absalutna inšyja kulturnyja kody, nam ź imi na hety kont nie parazumiecca.

Ja nieadnarazova kazaŭ, što siońniašniaja trahiedyja stała mahčymaj u tym liku, tamu što nie prapracavali temu Kurapat, nie pryznali trahiedyju na dziaržaŭnym uzroŭni. I ŭ pryncypie nie dumali pra kulturu z samaha pačatku budavańnia niezaležnaści krainy.

Kali b tyja ž siłaviki hadavalisia pa narmalnaj školnaj prahramie i da ich dachodzili raŭnaznačna tvory Uładzimira Arłova, Lavona Volskaha, to takich maštabaŭ trahiedyi nie było b.

Spačatku brali samych aktyŭnych, tych, chto vykazaŭ svaju dumku. Druhoj chvalaj uzialisia za tych, chto stajaŭ pobač i spačuvaŭ. U treciuju chvalu zvalnieńniaŭ ź dziaržaŭnych ustanoŭ my nazirajem, što represii čaplajuć navat tych, chto moža sabie i dumaŭ niešta, ale cicha, pra siabie ŭ kuryłkach.

Možna prahnazavać i dalejšyja chvali, tamu što mašyna represij sama spynić siabie nie zmoža, jana nakiravanaja na zachavańnie samoj siabie, na ŭtrymlivańnie ŭsich u strachu.

Ciapier užo i samacenzura nie dapamoža: takaja rečaisnaść, u jakoj my žyviom. Kožny ŭ joj vinavaty. Niechta — u maŭčańni, ihnaravańni prablem, niechta ŭ tym, što zrabiŭ mienš, čym moh. U tym liku ja mahu skazać heta pra siabie.

«NN»: Jakraz pra vinu. Ličycca, kab samyja miedyjnyja ludzi bolš aktyŭna vykazvali svaju pazicyju — toj ža Michałok ci Korž, — niešta mahło być inakš.

SB: Naturalna, u mianie była złość na niekatorych tvorcaŭ. I ja navat pisaŭ kamuści, chto maŭčaŭ, ad kaho chaciełasia atrymać choć niejkuju reakcyju, bo ź ich pieśniami ludzi išli nieviadoma na što (akazałasia, što na hady kałonii i na śmierć).

Ale kožny vyrašaje sam, na jakim uzroŭni hučnaści jamu viaščać i ci ŭklučać jaje ŭvohule. I, ź inšaha boku, jość ludzi, jakija ŭžo svajo słova skazali. Patrabavać ad ich paŭtaryć niešta praź piać hod, dziesiać, mnie padajecca dziŭnym.

My sami musim viartacca ŭ tym liku da taho, što było ahučana papiarednikami. Musim vyvučać dośvied stahodździaŭ. Ja tut kažu pra intares da svajoj historyi, kultury i ŭ pryncypie razumieńnia, što z čaho raście. Ad nieadukavanaści šmat čaho adbyłosia ŭ tym liku.

Kali i mohuć być niejkija zakidy tut, to da tych, chto pajšoŭ pa zahannym šlachu i padtrymaŭ hvałt. Pra tych, chto praciahvaje absłuhoŭvać režym, majučy pierad vačyma ŭsie źviestki pra situacyju.

«Zvalnieńni zakranuli vialikuju kolkaść dziaržaŭnych ustanoŭ kultury»

Pavialičyć

«NN»: Biełaruskaja rada kultury niadaŭna raspačała zbor infarmacyi pra palityčny cisk na dziejačaŭ kultury. Kolki ludziej padzialiłasia historyjami zvalnieńniaŭ ci pahrozaj?

SB: Zvalnieńni zakranuli vialikuju kolkaść dziaržaŭnych ustanoŭ kultury.

Viadoma, što jany adbylisia ŭ:

• Połackim dziaržaŭnym univiersitecie,
• Haradzienskim abłasnym teatry lalek,
• Nacyjanalnym histaryčnym muziei,
• BDUKIM,
• Dziaržaŭnym akademičnym ansambli tanca,
• Nacyjanalnym akademičnym Vialikim teatry opiery i baleta,
• Biełaruskim dziaržaŭnym akademičnym muzyčnym teatry,
• Nacyjanalnaj biblijatecy Biełarusi,
• Haradzienskim abłasnym dramatyčnym teatry,
• Biełaruskaj dziaržaŭnaj akademii mastactvaŭ,
• Biełaruskaj akademii muzyki,
• Biełaruskaj dziaržaŭnaj fiłarmonii,
• Novym dramatyčnym teatry,
• Teatry-studyi kinaakciora,
• Litaraturnym muziei imia M. Bahdanoviča,
• Žodzinskim krajaznaŭčym muziei,
• u centrach kultury Połacka i Słaŭharada,
• Pałacy Respubliki,
• na Biełaruśfilmie,
• Biełteleradyjokampanii.

Ale tut jość niuans. Na siońnia my majem infarmacyju, što rychtujecca jak minimum kala 300 zvalnieńniaŭ va ŭstanovach kultury, ale realnych ankiet ad ludziej pakul atrymali 44. Tamu što ź ludźmi ciapier viadziecca praca.

Režymu patrebnaja lehitymnaść lubym koštam, i heta adzin ź instrumientaŭ vybivańnia hetaj lehitymnaści. Na pahrozu zvalnieńnia kožny reahuje pa-roznamu, da kožnaha padbirajecca piersanalny padychod: kamuść mohuć zahadać vydalić post, źniać podpis, danieści na svaich kaleh i hetak dalej. 

Historyj takich vielmi šmat, abahulić ich ciažka, ale daloka nie ŭsie pakul hatovyja pra takoje raskazvać: ludzi bajacca navat prosta zapaŭniać huhł-formy, vychodzić na suviaź praź miesiendžary, jakija ličacca biaśpiečnymi.

Atrymanych ankiet mała, i ja nie viedaju, ci stanie vybarka reprezientatyŭnaj. Ale ŭ lubym razie my abahulim toje, što atrymali i daviadziom da arhanizacyj, jakija abaraniajuć pravy artystaŭ va ŭsim śviecie, struktur AAN i jeŭrapiejskich instytutaŭ. 

«NN»: Ludziej zvalniajuć, ale navat u toj ža Kupałaŭski dahetul nie mohuć nabrać supracoŭnikaŭ (9 śniežnia ładziŭsia čarhovy kastynh artystaŭ), i jak tady pracavać?

SB: Nu, pa-pieršaje, režymu ciapier usio adno nie da kultury. Chacia tak i było: dziaržava nie stajała na biełaruskim kulturnym padmurku, adsiul i pracesy razbureńnia hramadstva, rujnavańnie ŭsich instytutaŭ. 

«NN»: Zasłužanym artystam narmalna vystupać na adkryćci ałkaholnaj kramy?

SB: Toje, što artysty zaŭždy padzarablali na karparatach, na niejkich zabaŭlalnych mierapryjemstvach, pa-mojmu, nie sakret ni dla kaho. Umoŭna, toj ža Volski stvaryŭ śpiecyjalny prajekt «Krambambula» pad hetuju spravu, i heta nie vyklikała nijakich pytańniaŭ (chiba tolki ŭ samych ałdovych prychilnikaŭ).

Ale ŭ siońniašnich umovach, kali balić usim, kožnaje publičnaje źjaŭleńnie ludziej, jakija zrabili vybar na karyść režymu, u takim kantekście śmiešnaje i dzikaje. Niechta ž prosta maŭčyć, a niechta vystaŭlaje siabie ŭ absalutna nieprezientabielnym vyhladzie, zahaniajučy ŭ kut u razrezie budučyni. 

«Biełaruskaja mova i tvorcy znoŭ prademanstravali svaju žyvučaść»

«NN»: Andrej Januškievič raskazaŭ, što apošni hod pavialičyŭ kolkaść čytačoŭ biełaruskamoŭnych knih u try razy, ale paralelna likvidavalisia biełaruskija arhanizacyi, začynialisia kramy z nacyjanalnymi padarunkami i rečami. Kudy ŭsie hetyja pracesy pryviaduć?

SB: Biełaruskaja mova i tvorcy, prynamsi, znoŭ prademanstravali svaju žyvučaść. Jašče z savieckich časoŭ biełaruskamoŭny čałaviek (a ŭ 90-ja pahatoŭ) vyklikaŭ pytańni ŭ dziaržavy, tamu što ličyŭsia čužym dla sistemy.

I, naturalna, hetaja linija praciahvajecca. Biada režymu ŭ tym, što jamu niama na što abapiracca. Navat z ahulnaviadomymi kłasikami, jakich šanujuć z abodvuch bakoŭ, prablema. Jubilej taho ž Maksima Bahdanoviča adznačali ŭ pryncypie ŭsie, ale voś ź videaviersij kancertaŭ na BT vykreślivajuć jaho «Pahoniu». I hetaje karektavańnie historyi niezrazumiełaje.

«Pahonia» ŭ vykanańni «Volnaha choru»

Jany režuć sami siabie, naprykład, z tym ža filmam pra Kupału. I atrymlivajecca, što voś jany adrezali Kupału ad siabie, troški Bahdanoviča, Bykava całkam, i chto tady zastajecca ŭ ich? Kali kazać pra sučasnaść, to jany taksama ničoha niazdolnyja prapanavać, akramia zusim trešaku, jaki razychodzicca na miemy. Na čym jany buduć vychoŭvać «svaich» ludziej? Na ruskaj kultury? Tady navošta kazać pra dziaržaŭnaść i niezaležnaść Biełarusi?

Vidavočna, što miač na našym baku. I niachaj mnohaje pakul pišacca ŭ stoł, nie pakazvajecca na terytoryi Biełarusi, važna, što heta varycca i adnojčy spracuje. Ciažka ŭjavić, jakaja kolkaść kłasnych tvoraŭ źjaviłasia ŭ adnych tolki palitviaźniaŭ. Chutka voś budzie prezientacyja prajekta, aŭdyjaalboma ź vieršami Andreja Skurko. Zastałosia tolki zaćvierdzicca ź im nakont nazvy.

«NN»: Vy viedajecie dakładna, što tvorcy pišuć u stoł? U 2021 hodzie sapraŭdy było adčuvalna mienš muzyčnych relizaŭ i premjer u paraŭnańni z 2020-m, i moža skłaścisia ŭražańnie, što tvorčaść u śpiačcy.

SB: Jasna, što letam — vosieńniu 2020-ha my atrymali emacyjny ŭsplosk, i tady źjaviłasia niejmaviernaja kolkaść tvoraŭ.

Niekatoryja ź ich, darečy, užo niedastupnyja — ludzi vydalajuć «ślady». Ale paśla emacyjnaha ŭzdymu nadychodzić čas zachavać siabie, padumać. I ciapier akurat taki čas.

Ja nie baču ničoha kiepskaha ŭ tym, što čałaviek zalahaje na dno. Mahčyma, jon nabiarecca siłaŭ, kab dalej vybuchnuć. U Biełarusi pakul niama hučnych padziej, jany faktyčna niemahčymyja ŭ siońniašnich umovach u płanie publičnaj prezientacyi i emacyjnaści. Ale abaviazkova pryjdzie nastupny etap.

«NN»: U 2020 hodzie ty sam nazyvaŭ simvałam hoda pieśniu «Praviły» hrupy Nizkiz. A jaki tvor charaktaryzuje 2021?

SB: Mnie, nasamreč, ciažka adździalać 2020 ad 2021, bo hod jak pačaŭsia dla mianie 9 žniŭnia, tak i ciahniecca. Ja mahu kazać pra tyja prajekty, da jakich tak ci inakš mieła dačynieńnie Biełaruskaja rada kultury: fizična niemahčyma sačyć za ŭsim navokał.

Za čas pracy my padtrymali 82 tvorčyja prajekty ŭ śfiery kultury. Adny z samych paśpiachovych — kazki z Malavanyčam, jakija pieraraśli ŭ samastojny jutub-kanał «Bejbus». Tam pastupova budzie źjaŭlacca kantent dla dzietak samych roznych uzrostaŭ.

My dapamahli sa startam dueta «Krasnaja zieleń» — jon pajšoŭ dobra, bo patrebnyja roznyja emocyi: kali žyć tolki ŭ skrusie i haravańni, to prosta doŭha nie praciahnieš.

Z padziejaŭ vyłuču našu kampaniju pa BT i vyklučeńnie jaho ź Jeŭrapiejskaha viaščalnaha sajuza, praz što Biełaruś nie moža brać udziełu ŭ Jeŭrabačańni. Toje samaje ź ciskam na «Psieŭdalistapad», jaki pazbaŭleny ciapier mižnarodnaj akredytacyi.

Z suśvietnych akcyj adznaču «Noč rasstralanych paetaŭ». Choć u Kurapatach jana i prajšła ŭmoŭna, ale razrasłasia pa śviecie. Jak i mižnarodny tydzień biełaruskaj kultury: imprezy i akcyi dyjaspar. Vychad knihi «Nierasstralanyja» taksama adbyŭsia ŭ hetym hodzie!

Kali jašče zhadvać kulturnyja padziei hoda, to heta i suśvietny prakat stužki Alaksieja Pałujana «Kuraž». Naturalna, ź siońniašnim časam buduć taksama asacyjavacca karciny Volhi Jakuboŭskaj i Rufiny Bazłovaj. Na ich asnovie kaliści buduć vykładać pra toje, što zdaryłasia ŭ 2020-21 hadach. 

Pavialičyć

Šmat kłasnych relizaŭ było, ale mnie ich ciažka rasstavić pa miescach. Kłasnyja albomy vydali «Krama», «Pietla pristrastija», RSP, Dlina Volny, Ania Chitryk, Palina Dabravolskaja (Chornabrova). I majo vialikaje zachapleńnie vyklikali finalisty «Zaśpiavaj-7». Konkurs ułasna i padaravaŭ nam hałoŭny trek 2021 «Miesiac» Paliny i Kiecivany.

Viadoma, heta daloka nie ŭsio, što źjaviłasia na śviet u hetym hodzie.

«NN»: A jak darečy ruchajecca sprava z narodnym napisańniem kałychanki novaj Biełarusi?

SB: Kali my abjaŭlali konkurs vieršaŭ dla kałychanki, była bojaź, što ludzi nie adhuknucca, bo nie da kałychanak ciapier. Ale ŭžo jość vybar vielmi hodnych tekstaŭ — vočy raźbiahajucca. I my čakajem, jak i było ahučana, usich varyjantaŭ da 1 studzienia. Muzyku da słoŭ pieramožcy zapiša duet VAL.

Pavialičyć

«NN»: Ctrata 2021 hoda ŭ kultury dla vas — heta?

SB: Vidavočna, heta śmierci ludziej, źviazanych z kulturaj. Dakładna Vitold Ašurak i Siarhiej Filimonaŭ. Kali zadumacca, heta i asudžanyja tvorcy, i tyja, chto ciapier siadzić u čakańni suda. Ihara Bancara voś marynavali ŭ karcary.

Aleś Puškin nieviadoma za što za kratami z sakavika. Z hetym masivam ciažka pracavać u płanie vyłučeńnia samaha horšaha. Sutki za śviečku ŭ aknie — heta taksama trahiedyja.

Biełaruskaje hramadstva niejak chutka pryzvyčajvajecca da takich faktaŭ: sutki — heta ŭžo jak ščaście niejkaje, budzionnaść. Ale nam treba staracca prytrymlivacca narmalnaści i adekvatnaści ŭ acency takich padziej.

Mnie ciažka vyłučyć siarod sotniaŭ vypadkaŭ represij, pieratrusaŭ, prysudaŭ niešta samaje trahičnaje. Tamu što trahiedyja adbyvajecca z usimi nami. Pryčym ja dumaju, što i ŭ siemjach tych, chto represuje. Nie mahu pavieryć, kab doma va ŭmoŭnaha sudździ, jaki razdaje naleva i naprava vialikija terminy nievinavatym ludziam, było ŭsio spakojna. Heta ahulnanacyjanalnaja trahiedyja, i vyłučać kankretnyja vypadki ŭsio ž budzie niapravilna.

«Šturšok dla stvareńnia biełaruskaha instytuta miecenactva»

«NN»: Jak siońnia iduć spravy z danatami?

SB: Miechanizm danataŭ nie raźličany na doŭhuju pierśpiektyvu. Kali my zapuskali fond kulturnaj salidarnaści, byŭ raźlik, što ŭsio skončycca chutka i my vierniemsia dadomu da kanca hoda.

Ale kali ŭsio zaciahnułasia i stała zrazumieła, što treba dumać nad doŭhaterminovymi prajektami padtrymki, tady my i stali Radaj.

Kolkaść zadač i ich maštaby razraślisia, treba było brać adkaznaść za doŭhaterminovaje raźvićcio i spryjańnie kultury. Naprykład, naładžvańnie art-rezidencyj — časovaha vyjezdu tvorcaŭ ź Biełarusi. Kab jany nie prosta siadzieli ŭ depresii, a vyjazdžali i niešta stvarali, natchnialisia.

Ja spadziajusia, što ŭsie namahańni daduć šturšok dla stvareńnia biełaruskaha instytuta miecenactva ŭ budučyni.

Šmat ludziej zaachvociłasia padtrymlivać biełaruskuju kulturu i kankretnyja prajekty na stałaj asnovie. Spadziajusia, hety intares praciahniecca i ŭ mirny čas, tamu što ŭ kultury vielmi šmat zaležyć ad cikaŭnaści z roznych bakoŭ — i ad dziaržavy, i ad prostych ludziej.

«NN»: Jakija prajekty vy budziecie raźvivać nadalej u pieršuju čarhu?

SB: Na nastupny hod zapłanavanaja praca na troch uzroŭniach. Pieršy i samy hałoŭny dla nas usich — zachavańnie resursaŭ: kab našu kulturu nie źniščyli kančatkova i jana praciahvała raźvivacca navat u takich składanych umovach.

Tut nie tolki havorka pra danaty, ale i pra prahramy spryjańnia realizacyi art-prajektaŭ. Praca na hetym uzroŭni pryviadzie da stvareńnia Resursnaha centra biełaruskaj kultury.

Druhi ŭzrovień — heta prasoŭvańnie našaj kultury i ŭtrymlivańnie biełaruskaha paradku dnia ŭ śviecie. Toj ža mižnarodny tydzień biełaruskaj kultury, ja spadziajusia, stanie stałaj kalandarnaj źjavaj. Heta dobraja nahoda raskazać pra samich siabie. Praca na hetym uzroŭni pryviadzie da stvareńnia Instytutu pramocyi biełaruskaj kultury.

I treci ŭzrovień pracy — naładžvańnie suviaziaŭ unutry supolnaści, stvareńnie kamunikacyjnaj placoŭki. U nas budzie niešta nakštałt madeli kulturnickaha sojmu.

«NN»: Na kolki chopić vysiłkaŭ — i vašych, i padpolla — praciahvać svaju spravu, kali z novaj Biełaruśsiu zaciahniecca?

SB: Ciažkaje pytańnie, tamu što sapraŭdy zajmacca hetym paśladoŭna kaštuje šmat čaho. Ale pakul vyniki našaj dziejnaści śviedčać, što ŭsio niedarma.

Chacia b jość razumieńnie, da čaho my idziom. Nie da taho, viadoma, kab Rada adnojčy stała Minkultam. A kab na budučy Minkult Rada mieła ŭpłyŭ i nie davała jamu tych paŭnamoctvaŭ, jakija Ministerstva maje ciapier: ź jaho padtrymkaj vyklučna łajalnych režymu, z karupcyjaj.

Na siońnia my hatovyja ŭkładać enierhiju ŭ padtrymku i zachavańnie kultury, praktyčna admoviŭšysia ad usich svaich inšych prajektaŭ. A voś na kolki chopić siłaŭ — heta, akurat, intryha 2022 hoda.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0