Paśla karotkaj pieradyški da nas viarnułasia śpiakotnaje nadvorje. Jak pieražyć jaho z najmienšaj škodaj dla zdaroŭja? Nahadvajem važnyja praviły biaśpieki.
Padčas śpioki našamu ciełu moža być ciažka kampiensavać vysokuju tempieraturu navakolnaha asiarodździa i astudžać siabie. Nastupstvy — pierahreŭ i ciepłavy ŭdar. Niebiaśpieka raście va ŭmovach vysokaj vilhotnaści, kali pot vyparajecca ź mienšaj chutkaściu, a taksama ŭ zaležnaści ad stanu zdaroŭja.
Uzrost, najaŭnaść atłuščeńnia, lichamanki ci abiazvodžvańnia, sardečnyja i mientalnyja chvaroby, drenny krovazvarot, soniečny apiok, užyvańnie lekaŭ i ałkaholu — usio heta ŭpłyvaje na toje, jak my pieranosim śpiakotnaje nadvorje.
Ale navat maładym ludziam, chto nie maje chraničnych chvarobaŭ, moža zrabicca drenna ŭ śpioku. Paźbiehnuć hetaha možna tak:
- Pravodźcie na vulicy mienš času, asabliva ŭ siaredzinie dnia, kali tempieratura samaja vysokaja. Kali ž vy pracujecie abo trenirujeciesia na vulicy, rabicie častyja pierapynki ŭ cieni ci ŭ pamiaškańni pad kandycyjanieram, padčas jakich picie vadu.
- Vykarystoŭvajcie soncaachoŭnuju kaśmietyku i nie zabyvajcie jaje nanava nanosić na skuru praz peŭny čas.
- Pierahledźcie intensiŭnaść svaich spartovych trenirovak — pačynajcie zaniatak z małoj nahruzki i pavyšajcie jaje pastupova. Hety ž pryncyp varta ŭžyvać i da zvyčajnaj pracy.
- Nasicie lohkaje i svabodnaje adzieńnie śvietłych koleraŭ. Kali pracujecie na vulicy, nadziavajcie hałaŭny ŭbor.
- Praviercie, ci ŭ paradku vaš siabar ci susied, i paprasicie zrabić toje ž samaje dla vas.
- Nie hatujcie ježu z dapamohaj plity ci duchoŭki, bo heta zrobić tempieraturu ŭ pamiaškańni jašče vyšejšaj.
- Prymajcie chałodny duš ci vannu, kab achładzić cieła.
- Picie bolš vady, čym zvyčajna, nie čakajcie adčuvańnia smahi.
- Paźbiahajcie pramych soniečnych promniaŭ i chavajciesia pry mahčymaści ŭ cień.
- Nie pakidajcie dziaciej ci žyvioł adnych u aŭtamabili.
- Ješcie mienš. Addavajcie pieravahu sadavinie, bahataj na klatčatku i soki, i paźbiahajcie ježy, u jakoj šmat białku — arhanizmu budzie ciažka pieravarvać jaje ŭ śpioku.
U hrupie ryzyki — pažyłyja ludzi, asabliva starejšyja za 75 hadoŭ, dzieci da 2 hadoŭ, a taksama ludzi z chraničnymi chvarobami, u tym liku z zachvorvańniami serca, nyrak ci lohkich, dyjabietam, chvarobaj Parkinsana i niekatorymi mientalnymi chvarobami. Nie ŭ mienšaj niebiaśpiecy i tyja, chto pravodzić šmat času na vulicy ci ŭ haračych pamiaškańniach: naprykład, tyja, što žyvuć na vierchnim pavierchu šmatpaviarchovika, biazdomnyja ludzi ci tyja, chto pracuje na vulicy.
Ciepłavoje źniasileńnie
Tak nazyvajuć kliničny sindrom, jaki moža zdarycca paśla ŭpłyvu na arhanizm vysokich tempieratur i jaki časta supravadžajecca abiazvodžvańniem.
Vydzialajuć dva typy ciepłavoha źniasileńnia. Na pieršy ź ich, źviazany ź niedachopam vady, ukazvaje praźmiernaja smaha, hałaŭny bol, słabaść i strata prytomnaści.
Jość i druhi typ ciepłavoha źniasileńnia, vyklikany niedachopam u arhaniźmie solaŭ, nieabchodnych dla padtrymki naležnaha ŭzroŭniu vady. U hetym vypadku vydzialajuć takija simptomy: młosnaść, vanity, spazmy ŭ muskułach i hałavakružeńnie. I jašče: padčas śpioki treba ŭvažliva stavicca da takich simptomaŭ, jak blednaja skura, praźmiernaje potavydzialeńnie, stomlenaść i zbłytanaja śviadomaść.
Ciepłavoje źniasileńnie nie pahražaje žyćciu, ale, kali nie stavicca da jaho simptomaŭ surjozna, jano moža pieraraści ŭ našmat bolš niebiaśpiečnuju źjavu — ciepłavy ŭdar.
Tamu kali vy ci niechta inšy maje adznačanyja vyšej simptomy, vaš pieršy krok — nieadkładna syści sa śpioki i adpačyć, lepiej za ŭsio rabić heta ŭ pakoi z kandycyjanieram. Taksama rajać pić šmat vadkaści i paźbiahać kavy i ałkaholu, bo takija napoi, naadvarot, spryjajuć vyviadzieńniu vadkaści z arhanizma.
Varta źniać ź siabie lišniaje adzieńnie i pryniać chałodny duš ci vannu, ci chacia b abcierci cieła mokraj chałodnaj hubkaj. Možna prymianiać i inšyja sposaby, kab astudzić siabie, naprykład, pakłaści mokry chałodny rušnik na łob.
Kali ŭsie hetyja miery nie dapamahajuć na praciahu 15 chvilin, treba nieadkładna šukać prafiesijnuju miedycynskuju dapamohu.
Ciepłavy ŭdar
Heta najbolš surjoznaje miedyčnaje nastupstva śpioki. Ciepłavy ŭdar možna atrymać, kali cieła praź śpioku bolš nie moža kantralavać svaju tempieraturu. Heta adbyvajecca tak: tempieratura cieła pavyšajecca, miechanizm potavydzialeńnia parušajecca i cieła hublaje zdolnaść astudžać siabie.
Padčas ciepłavoha ŭdaru tempieratura cieła čałavieka moža pavysicca da 40-41 hradusa ŭsiaho za 10-15 chvilin. Heta, u svaju čarhu, moža chutka nanieści vialikuju škodu mozhu, sercu, nyrkam i muskułam. Kali nie pryniać miery, ciepłavy ŭdar moža vyklikać invalidnaść ci navat śmierć čałavieka.
Simptomy ŭ ciepłavoha ŭdaru nastupnyja:
- Vysokaja tempieratura cieła (40 hradusaŭ ci navat vyšej). Heta hałoŭnaja prykmieta ciepłavoha ŭdaru.
- Źmieny ŭ psichičnym stanie ci ŭ pavodzinach. Zbłytanaja prytomnaść, niezdarovaja ŭzbudžanaść, niezrazumiełaja havorka, razdražnialnaść, tryźnieńnie, sutarhi i koma — usio heta moža być vynikami ciepłavoha ŭdaru.
- Anamalnaje potavydzialeńnie. Kali ciepłavy ŭdar vyklikany śpiakotnym nadvorjem, vaša skura budzie haračaj i suchoj. Taksama pry ciepłavym udary, vyklikanym surjoznymi fizičnymi nahruzkami, skura budzie suchoj ci tolki krychu vilhotnaj.
- Młosnaść i vanity.
- Pačyrvaniełaja skura.
- Častaje dychańnie i puls.
- Hałaŭny bol.
Pry ciepłavym udary, rajać miedyki, varta adrazu ž źviarnucca za miedycynskaj dapamohaj. Pakul vy jaje čakajecie, pamiaścicie čałavieka, jaki atrymaŭ ciepłavy ŭdar, u cień ci ŭ pamiaškańnie i zdymicie ź jaho lišniaje adzieńnie.
Potym pastarajciesia astudzić cieła čałavieka lubymi mahčymymi sposabami. Pamiaścicie jaho ŭ chałodnuju vannu ci duš, namačycie hubku chałodnaj vadoj i pratrycie jaho cieła, pakładzicie pakiety ź lodam abo mokryja chałodnyja ručniki na hałavu, šyju, padpachi i pachviny čałavieka.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary