Jak u KDB visiać partrety nie Łukašenki, a Pucina, jak trapiŭ u «kamieru śmiarotnikaŭ» i jak staŭ śviedkam sproby ŭciokaŭ palityčnaha — mocny apovied byłoha palitviaźnia
Pružaniec Aleh Kuleša pravioŭ za kratami hod i siem miesiacaŭ. Jon raskazaŭ «Našaj Nivie», što adbyvałasia ŭ SIZA № 7 z Paŭłam Razanovičam, jaki prachodziŭ pa «spravie Aŭtuchoviča». A taksama pra byłoha dyrektara CEC, jaki chadziŭ u bałandziorach, tajemnyja vinšavańni na Dzień Voli i ŭciekača ŭ kałonii. A taksama pra toje, jak adčajna zmahaŭsia ŭ kałonii za svajo prava razmaŭlać pa-biełarusku.
«Kažuć: nu što, Antonavič, siadaj, pajedziem tvaju asobu vyśviatlać»
Aleha abvinavacili pa č. 1 art. 342 Kryminalnaha kodeksa za padziei 13 vieraśnia 2020 hoda na Maršy hierojaŭ u Breście, kali pratestoŭcy na skryžavańni bulvara Kasmanaŭtaŭ i praśpiekta Mašerava vadzili karahod, śpiavali pieśni «Mury» i «Try čarapachi». Za tuju vyklučna mirnuju demanstracyju, zdajecca, bieraściejcam pomściŭ asabista Alaksandr Łukašenka, jakomu vialikija maršy taho dnia azmročyli vizit da Pucina. U Breście ŭ turmy adpravili bolš za 100 udzielnikaŭ karahodaŭ.
Padrabiazna pra admietnaść «bresckich karahodaŭ» raskazvała jašče adna byłaja palitźniavolenaja z Pružan Hanna Baran.
Naša razmova z Kulešam pačynajecca z padziej, jakija adbyvalisia ŭ Pružanach u 2020-m. Aleh apisvaje, jak pratestavali pružancy.
«Ludzi źbiralisia na płoščy kala aŭtobusnaha prypynka, jon paśla atrymaŭ nazvu prypynak «Pieramien». A paśla ŭ adzin ź dzion idu znoŭ na hety prypynak sa ściahami, zzadu jedzie aŭtazak. Ja niejkim chłopcu ź dziaŭčynaj addaŭ ściahi, a sam pajšoŭ da aŭtazaka. Adtul vyvaliłasia hurma miascovych milicyjantaŭ z aŭtamatami. Kažuć: nu što, Antonavič, siadaj, pajedziem tvaju asobu vyśviatlać. Mianie tak zatrymlivali dla vyśviatleńnia asoby dzieści 10 razoŭ. Heta pryviało da taho, što ja navat źviartaŭsia z listom u rajvykankam, kab paznačyli čas, kali mnie dazvolena chadzić u kramu pa chleb», — zhadvaje Aleh.
Kali Aleha zatrymlivali ŭ 2020-m pieršy raz, u pratakole napisali: «Trymaŭ u rukach nieviadomy ściah z vyjavaj źmiai, u paščy jakoj znachodzicca čałaviek».
«A heta ž ściah našaha horada. Jany navat nie viedajuć, jak vyhladaje ich ściah.
«U HUBAZiKu byŭ čałaviek, ź jakim my navat zakančvali adzin fakultet»
U kancy dzievianostych mužčyna pracavaŭ u Pružanach: spačatku nastaŭnikam u škole, potym u BRSM.
Niekatorych milicyjantaŭ, jakija jaho zatrymlivali, Aleh uznaharodžvaŭ ad sajuza moładzi.
Kali ž z arhanizacyi pačali rabić «łukamoł», Aleh syšoŭ na svoj chleb, tamu što pracavać u škole jamu nie dali. Urešcie jon staŭ kiroŭcam.
Paśla 1994-ha (mužčyna tady addaŭ hołas za Stanisłava Šuškieviča) bolš na vybary nie chadziŭ. Pajšoŭ na ŭčastak tolki ŭ 2020-m.
«Dumaju, na chaleru ty papiorsia, viedaješ ža, što ŭsio budzie darma, namaluje jon. Ale ŭviečary da mianie prybieh dziaciuk i kaža: dziadźka, tam nas łupiać, bieź ciabie anijak. I ja zrazumieŭ, što narešcie biełarusy pračnulisia, kali ŭžo ŭ Pružanach takoje, nazad viartańnia nie budzie. A ciapier, u 2023-m, zabyvajemsia pra małyja miastečki, hetaha rabić nielha», — raskazvaje jon.
Za čas z 2020-ha Aleh piać razoŭ pabyvaŭ u IČU, siadzieŭ u bieraściejskim SIZA i babrujskaj kałonii.
«U małych miastečkach ludzi nastolki bajalisia karnikaŭ, što navat nie razumieli, što možna brać advakataŭ», — kaža jon.
Pa kryminalnaj spravie Aleha zatrymali 30 kastryčnika 2020-ha. Zhadvaje, jak jaho vyvieźli na kraj Pružanskaha i Kamianieckaha rajonaŭ, dzie čakaŭ HUBAZiK.
«U HUBAZiKu byŭ čałaviek, ź jakim my navat zakančvali adzin fakultet — histfak Bieraściejskaha piedahahičnaha ŭniviersiteta.
Adzin z supracoŭnikaŭ usio pierada mnoj kułaki składaŭ. Bačna było, što jany pabityja. Pytaŭsia, ci nalić mnie kavy, i da tvaru kułaki padnosiŭ. Prapanoŭvali adrazu pahadzicca z usim — i nibyta damoŭ adpraviać. Kazali, što, kali zapatrabuju advakata, pryjdziecca pasiadzieć. Jak tolki źjaviŭsia śledčy, ja napisaŭ, što mnie patrebny advakat. Ničoha nie pryznaŭ.
Kazaŭ śledčamu, što heta nie ja, a kadebisty zładzili karahod, naŭmysna nahnali ludziej, a ciapier chočuć biełarusaŭ sadzić. Toj adkazaŭ, što «nie takich łomali, idi posidi». Pasadzili da «kački», jon adrazu staŭ raspytvać, chadziŭ ci nie», — raskazvaje Aleh.
«IČU ja adbyŭ (troje sutak), i paśla jany mianie adpuścili, bo rabili ekśpiertyzu, ci sapraŭdy ja znachodziŭsia ŭ tym karahodzie. Ale kali sadzili ŭ IČU, adzin ź milicyjantaŭ skazaŭ: «Nu čto, larva, zapominaješ naši lica?»
Da «karahodnaj spravy», pa słovach Aleha, było dałučana 11 śledčych pa asabliva važnych spravach pa ŭsioj vobłaści.
Ekśpiertyza pryjšła stanoŭčaja. Aleha znoŭ zatrymali 10 červienia 2021-ha.
U bieraściejskim SIZA mužčyna pačaŭ pisać vieršy. Adzin ź ich jon pračytaŭ padčas apošniaha słova na sudzie. Vierš zakančvaŭsia radkami:
Stajać ludzi z torbami
U čerhach la SIZA.
Adbylisia vybary —
Stohnie hramada…
Sustreča z Paŭłam Razanovičam u «kamiery śmiarotnikaŭ»
Za čas znachodžańnia ŭ SIZA Aleh pabačyŭ šmat mocnych ludziej. Praŭda, sustrakaŭ i tych, chto zdaŭsia ci nie zrazumieŭ, kudy trapiŭ.
Aleh siadzieŭ u «kamiery śmiarotnikaŭ» razam z Paŭłam Razanovičam, asudžanym pa «spravie Aŭtuchoviča».
«Spačatku mianie adpravili ŭ «kosmas» (vandroŭku pa ŭsim SIZA). Niekalki dzion žyŭ u adnoj «chacie», paśla pieravodzili ŭ inšuju, zatym znoŭ pierakidali. Trapiŭ u «kamieru śmiarotnikaŭ», dzie sustreŭ Paŭła Razanoviča, vielmi mocnaha i hodnaha čałavieka.
«Kosmas» dla mianie byŭ nie zusim zvyčajny: z-za taho, što ja biełaruskamoŭny, mianie zatknuli ŭ «chatu», dzie siadzieŭ «nizki sacyjalny status». Adrazu zdahadaŭsia, kudy trapiŭ, dzieści dźvie hadziny biŭ u dźviery, mianie vyviali i pieraviali ŭ «kamieru śmiarotnikaŭ», — kaža Aleh.
Razanovičy — baćka i syn — siadzieli nasuprać adzin adnaho ŭ roznych kamierach.
Pobač z «chataj», u jakoj byli Aleh i Pavieł, znachodziŭsia pakoj, dzie byli opiery.
«Maci Paŭła vyvodzili da opieraŭ, praz maralny cisk jaje davodzili da šalenstva, jana pačynała lamantavać na ŭsio SIZA, zdaralisia isteryki.
Pavieł pačynaŭ nahami łupić u «tarmazy» (dźviery), jaho adrazu źmiaščali ŭ karcar na niekalki dzion. Praź niejki čas heta historyja paŭtarałasia znoŭ. Maci jašče naŭmysna vadzili ŭzdoŭž dźviarej, kab baćku z synam takim čynam katavać», — raskazvaje jon.
U «kamiery śmiarotnikaŭ» Aleh pravioŭ kala miesiaca. Tam viaźni ŭvieś čas znachodzilisia pad nahladam.
«Navat kali ty na «nužniku» siadziš, na ciabie hladzić «voka», — uspaminaje jon.
Pavieł Razanovič raskazvaŭ, jak jaho vazili na dopyt u KDB.
«Tam visić u ich navat partret nie Łukašenki, a Pucina, rasijskija ściahi. A Pavieł zapytaŭsia: dzie vašy ściahi? Ź niejkaj palički dastali maleńki, pastavili časova», — pierakazvaje tuju razmovu Aleh.
Razanoviču dali śpis artykułaŭ i skazali vybirać.
«Jon spačatku abraŭ 342, jak u mianie, ale kadebešnik skazaŭ, što hety nie kacić, pavykreślivaŭ usie, što mieniej za šeść hod.
Cikavy fakt: Pavieł skončyŭ Bieraściejski ŭniviersitet, jurydyčny fakultet, a čałaviek, jaki ŭznačalvaje SIZA, byŭ u jaho vykładčykam. Ličyŭ Paŭła najlepšym studentam, a paśla katavaŭ.
Byŭ vypadak, kali Pavieł pisaŭ skarhu i ŭsie palityčnyja pahadzilisia jaje padpisać, što jany buduć śviedčyć ab tym, što adbyvajucca katavańni. Pryjšła «chaziajka» (načalnik SIZA), pytajecca, ci padpisaŭ niechta z «narmalnymi» artykułami, ci ŭsie palityčnyja. A my kažam, što ŭ nas tolki adzin čałaviek z «narmalnych» — zabojca. Na hetym usio skončyłasia».
«Sustrakaŭ tolki adnaho jabaćku na ŭsio SIZA siarod źniavolenych»
Ź niepalityčnymi viaźniami, jakija siadziać nie pieršy i nie druhi raz, Aleh u SIZA sutykaŭsia. Jon apisvaje ich pohlady.
«Jany kazali: treba dastavać zbroju, što schavana ŭ lesie, tamu što za «ruskim śvietam» pryjduć takija ž, jak jany… I budzie dzialba ŭłady.
Bolšaja častka zekaŭ na našym baku. Sustrakaŭ tolki adnaho jabaćku na ŭsio SIZA siarod źniavolenych. Jon siadzieŭ za chabar. Paśla hałoŭny pravasłaŭny śviatar Bieraściejskaj vobłaści napisaŭ papieru, i jaho vyciahnuli adtul. Dyk jon usio braŭsia za hałavu, što stolki maładych ludziej traplaje ŭ astroh», — kaža jon.
«Miascovaha doktara nazyvajuć Vanhaj»
U maleńkaj «kamiery śmiarotnikaŭ» (piać na dva z pałovaj mietry) ich było 6 čałaviek. Alehu dastaŭsia na narach treci pavierch, niahledziačy na chvoruju śpinu, — usich palityčnych zahaniali na vierchnija jarusy.
«U nas adnanohija łaziać na druhi pavierch», — adkazaŭ jamu doktar na zaŭvahu pra słaboje zdaroŭje, majučy na ŭvazie asudžanaha «pa spravie Aŭtuchoviča» Uładzimira Hundara.
«Doktara miascovaha nazyvajuć Vanhaj. Jana rukoj zzadu pa śpinie pravodzić, kaža: voś tut balić, ale ciarpieć možna, tamu leki tabie niepatrebny», — dadaje viazień.
U SIZA ŭ Aleha pačalisia prablemy sa zrokam. Tłumačyć: usio tamu, što na voknach nie źniaty «viejki», vokny zakrytyja žalezam, i sonca praktyčna nie traplaje. Ciapier jon nosić akulary z dyjoptryjami plus 3.
Da źniavoleńnia moh karystacca akularami z dyjoptryjami plus 1 i tolki dla čytańnia.
Niekalki miesiacaŭ u SIZA ad Aleha nie dachodzili listy da blizkich, tamu što jon pisaŭ ich vyklučna pa-biełarusku.
«Prychodziŭ «chaziajka», ja zapytaŭsia, čamu maje listy nie vychodziać ź SIZA, dyk jon adkazaŭ, što ŭ ich pierakładčyk ź biełaruskaj movy ŭ adpačynku. I heta ŭ Biełarusi!» — zhadvaje mužčyna.
U adnoj z kamier, dzie jon siadzieŭ, z 12 čałaviek 8—9 byli palityčnyja.
Aleh zhadvaje cikavy vypadak, jaki zdaryŭsia ź im i sukamiernikami ŭ SIZA. U adzin ź dzion im nie chapiła ježy.
«U «bałandziorach» chadziŭ dyrektar bieraściejskaj CEC, jaho za chabar pasadzili. Ježy nie chapiła, i jon skazaŭ: chłopcy, moža my damovimsia: abo ciapier što-niebudź znojdziem (nie samaje smačnaje), abo viečaram vam budzie padarunak. Pahadzilisia na padarunak. Viečaram nam prynieśli kožnamu pa ściahnu varanaj kurki. Heta było fiejeryčna.
Dziakujučy pravaabrončamu centru «Viasna» ŭ bieraściejskim SIZA źjaviłasia małočnaje charčavańnie. «Viasna» pačała ahučvać, što ŭ SIZA niama małočnych praduktaŭ, źjaviłasia mahčymaść kuplać tvaroh, kiefir», — dzielicca jon.
SIZA ŭ Baranavičach i kałonija
Spačatku Aleha ź bieraściejskaha SIZA etapavali ŭ baranavicki «centrał» (tam znachodzicca i turma, i IČU, i SIZA).
«Pryvieźli nas tudy nočču, treba było chutka pierabiahać ź ciahnika ŭ aŭtazak, jaki stajaŭ za niekalki rejek, — zhadvaje Aleh. — Ruki byli ŭ kajdankach, a jašče kłumki, zima.
Ja paśliznuŭsia, kali skoknuŭ z vahona, upaŭ hałavoju na rejki. Adrazu spuścili sabak. Ich zabrali ad mianie dzieści za 15 santymietraŭ ad hałavy. Lažu ŭvieś u sabačaj ślinie i hladžu ŭ nieba, a tam źnička. Tak i zastaniecca nazaŭsiody sa mnoju. Potym pchnuli nahoju, spytalisia, ci ŭsio dobra. I nahadali, kab bieh chutčej, bo spuściać sabaku».
U SIZA ŭ Baranavičach były palitźniavoleny žyŭ u starym korpusie.
«Navat było štości pryjemnaje ŭ razumieńni taho, što tut siadzieŭ Jakub Kołas, — kaža jon. — Padčas sustrečy Novaha hoda ŭ 23:30 palityčnyja paprasili, kab u «chacie» ścichła ŭsio.
Zeki nie razumieli navošta, ale kali ŭ 23:34 pačalisia saluty vakoł usiaho SIZA, jany daviedalisia, jak biełarusy ciapier śviatkujuć Novy hod. Nie viedaju, chto heta rabiŭ, ale vielmi im za heta ŭdziačny, za taki Novy hod. U hety momant było zrazumieła: nas nie zabyli».
Urešcie Aleh trapiŭ u babrujskuju papraŭčuju kałoniju № 2.
«Jak pryjazdžaješ tudy, viaduć u maleńki dvoryk, i tam sustrakaje namieśnik «chaziajki». Treba nazvać imia, proźvišča, artykuł i dalej adkazać «mužyk» ci «nizki sacyjalny status». Ja rablu jamu spravazdaču pa-biełarusku, jon mianie spyniaje, kaža, što jon rasijanin i ŭ jaho pašpart Rasijskaj Fiederacyi, što «ja pavažaju vašu movu, ale nie razumieju». Adkul u zakrytaj ustanovie hramadzianin Rasijskaj Fiederacyi?» — ździŭlajecca Aleh.
Hałoŭnaje dla tych, chto siadzić u kałonii, — padtrymka z voli, zapeŭnivaje mužčyna.
«U banderol treba kłaści tolki cyharety i biez pačkaŭ, za ich čałaviek zmoža jakaś stałavacca, — raić jon.
— Ja ŭ kałonii nie zdaŭsia, nie supakoiŭsia. Naprykład, naładziŭ čytańnie biełaruskaj litaratury. Čerhi byli pa 20—30 čałaviek na adno vydańnie. Znajšoŭ tam samyja roznyja knihi.
Na Dzień Voli pierapisvaŭ «Pahoniu», tak vinšavali adzin adnaho.
Ja niezdarma siadzieŭ — ludzi stali čytać.
Mnie trapiła na zonie «U kipciurach HPU». Ja ašaleŭ. Tam jość momant, kali apisvajecca, jak viaźniaŭ pryvieźli na Sałaŭki, pastavili čaradoju, prymusili ŭsich nabrać pavietra i hučna vypalić «Zdra». U nas było toje samaje. Pieršy raz nie ŭdałosia, druhi raz nie atrymałasia. Na treci jany zrazumieli, padyšli da mianie, prysunuli pa skivicy i skazali, kab ja lepiej zatknuŭsia, tamu što ja kazaŭ «Pry», — uspaminaje Aleh.
Jak Aleh zmahaŭsia za biełaruskuju movu
Viarnuŭsia kančatkova da rodnaj movy Aleh, kali vyjšaŭ ź bieraściejskaha IČU.
Kaža, što pieršyja niekalki miesiacaŭ «ludzi ź jaho rahatali», bo ŭ jaho była mocnaja trasianka.
Biełaruskaja mova i raniej była ŭ žyćci Aleha. Jon vykładaŭ historyju ŭ škole pa-biełarusku.
«Baćka ŭ mianie pamior, kali ja byŭ u SIZA. Apošni aŭtar, jakoha jon čytaŭ, — Ivan Mielež. Jon hanaryŭsia hetym.
Sam ja prosta zrazumieŭ, što bolš nie mahu, vyjšaŭ ź IČU (kali ŭžo pa kryminalnaj spravie mianie zatrymlivali) i zabyŭ «russkij jazyk». Heta majo asabistaje žadańnie», — raskazvaje jon.
U kałonii praz toje, što Aleh razmaŭlaŭ pa-biełarusku, byli prablemy ź inšymi źniavolenymi, asabliva z tymi, chto pachodziŭ z uschodniaj Biełarusi.
«Kožny ranak, kali ja pračynaŭsia, kažuć: «nam po-russki». Tolki praz try miesiacy heta skončyłasia. Stali, naadvarot, pavažać, što ja adstojvaju svaje pravy razmaŭlać pa-biełarusku.
Ździekavalisia jak i z usich palityčnych: štości pakładzieš u svaju paličku — pieratrasuć. Ci schavajuć knihu, jakuju čytaješ, ci niešta padsunuć. A jak da mianie — vyciahnuli šybu z akna, a heta zimoj było. Usio heta skončyłasia tym, što ja straciŭ prytomnaść na pastrajeńni i trapiŭ u špital.
Tam viadziecca prostaja baraćba. I mara ŭsich tam — vyjści. Opieru dastatkova skazać zeku, što jamu skasujuć hod ci budzie palapšeńnie žyćcia, kali jon zrobić, kab Biełarus (takuju mianušku dali Alehu ŭ kałonii) siadzieŭ pa 411 artykule (złosnaje niepadparadkavańnie patrabavańniam administracyi papraŭčaj ustanovy). Jon budzie ziamlu žrać z-pad ciabie. Za košt palityčnaha kožny choča palepšyć svajo stanovišča», — dzielicca nazirańniami surazmoviec.
«Chaziajka» kałonii kazaŭ pra Aleha: «U mianie jość voś takaja biełaruskamoŭnaja małpa».
«Jamu było cikava parazmaŭlać sa mnoj na biełaruskaj movie. Miž tym jon cudoŭna viedaje jaje. Kazaŭ, što skončyŭ biełaruskamoŭnuju škołu. Pytaŭsia, čamu my kažam «palitviazień», bo ich ža niama typu. Urešcie ja jaho dapiok, što jon za maju adukacyjnuju dziejnaść pahražaŭ na PKT zakryć», — raskazvaje jon.
Aleh zhadvaje jašče adzin vypadak, kali jamu pryjšłosia adstojvać svajo prava razmaŭlać pa-biełarusku.
«Mianie nibyta vyklikajuć da opiera, zavodziać, a paśla kažuć viartacca samomu. Pačynajecca doždž, dachodžu da bramy, tam «viertuchaj». Kažu: «Adčynicie, kali łaska, bramu». «Skaži po-russki», — adkazvaje. I ja 40 chvilin stajaŭ pad daždžom. Tak nie raz było.
Dzieści mnie šancavała dalej, dzieści — nie. Treba było dalej dakazvać, što ja nie budu razmaŭlać pa-rusku. Kali dakazvaŭ heta, była pavaha — i z taho boku, i z hetaha», — dzielicca jon.
Adnojčy mužčynu vyklikali na kamisiju. Na joj palitźniavolenyja zvyčajna daviedvajucca, što jany «złośniki» i pavinny stać na vypraŭlenčy šlach.
«Tam byŭ ceły kalidor, čałaviek 60. Zachodžu i pačynaju rabić spravazdaču na biełaruskaj movie, kaniečnie. Na słovie artykuł padymajecca adzin z administracyi (proźvišča jaho Babkin) i pačynaje łajacca na mianie chvilin piać. Z samych pryjemnych słoŭ — «*b tvaju mať». Pačynaju kazać pa-rusku, ale zabyvajusia słova, nie mahu ŭspomnić. Paśla niejki major padychodzić da Babkina i kaža, što navošta jamu heta treba, usia zona viedaje, što ja razmaŭlaju pa-biełarusku».
«Varta razumieć: kali vy dapamahajecie adnamu, to vy dapamahajecie jašče dvum-trom palityčnym»
Na zonie treba płacić za ŭsio. Naprykład, kab nie prybirać pakoi — piać pačkaŭ cyharet na miesiac, raskazvaje Aleh.
Prybirajuć jaho palityčnyja albo viaźni, jakija nie majuć srodkaŭ na žyćcio.
«Palityčny i prybiraje, i płacić. Myć tualet nichto nie prymusić, bo heta robić «nizki sacyjalny status». U kalidory staić dniavalny, jaki, kali chtości idzie z administracyi, hučna papiaredžvaje, kab kožny paśpieŭ z łožka saskočyć, ale za heta taksama treba zapłacić.
Varta razumieć: kali vy dapamahajecie adnamu, to vy dapamahajecie jašče dvum-trom palityčnym. Palityčnyja adzin adnaho padtrymlivajuć prostymi rečami: pozirkam, dobrym słovam», — kaža jon.
«U nas byŭ uciakač»
U pačatku leta 2022-ha, pa słovach byłoha viaźnia, adzin z palityčnych źniavolenych sprabavaŭ źbiehčy z kałonii, ale jaho amal adrazu schapili. Heta zdaryłasia praz tydzień paśla taho, jak viaźniaŭ z čarhovaha «karancinu» pieraviali ŭ atrady — siarod ich byŭ i hety čałaviek, paviedamlała «Viasna».
Aleh nie nazyvaje proźvišča hetaha viaźnia, kab nie naškodzić jamu.
«My zranku pračnulisia, a hetyja ŭsie z aŭtamatami biehajuć. Potym daviedalisia, što palityčny, jaki tolki pryjechaŭ, vyjšaŭ z karancinu, za tydzień ź niejkaha žaleza zrabiŭ sabie łancuhi na nohi, zalez na dach stałovaj i lažaŭ tam, čakaŭ, pakul pa jaho prylacić viertalot. Jaho tam i ŭziali. Adrazu pajšoŭ na PKT.
Byli palityčnyja, jakija trapili ŭ «nizki sacyjalny status», bo nie razumieli, što adbyvajecca. Naprykład, nie viedali, što kali niešta ŭpała na padłohu, to padymać heta nielha. A vyrašajuć heta ž nie zeki, a milicyjanty, tamu liču, što heta jany robiać naŭmysna».
Kali Aleh vychodziŭ z kałonii, jon padličyŭ, što tam znachodzicca 220 palitviaźniaŭ (hladzieli pa birkach, jakimi paznačajuć palityčnych).
Jak Aleh sprabavaŭ uładkavacca na pracu paśla vyzvaleńnia
Paśla vyzvaleńnia (mužčyna vyjšaŭ na volu 29 vieraśnia 2022-ha) milicyjanty ŭ RAUS adrazu nahadali, što, akramia jak źbirać kamiani ŭ poli, inšaj pracy dla Aleha nie znojdziecca.
Ale paklikali na kirmaš vakansij.
«Kali ja zajšoŭ, adna z žančyn tam skazała: «Nam usim p****c, pierachodzim na biełaruskuju». Mianie tam viedali.
Stali mianie ŭładkoŭvać u ŽKH, z ŽKH padryvajucca: «Nie-nie, u nas i tak drennaje stanovišča z hetymi zmaharami». Davajcie ŭ kałhas — tam taksama «nie-nie-nie». Musić, i tam nie ŭsio tak dobra.
Urešcie prapanavali jabłyki źbirać. Zapytaŭsia, jaki sacyjalny pakiet, — fufajka i 550 rubloŭ», — raskazvaje jon.
Dzień Voli ŭ niavoli
U pačatku krasavika hetaha hoda Aleh źjechaŭ ź Biełarusi. Pierad 25 Sakavika da jaho ŭ Pružanach pryjšli z KDB.
«Usio pačałosia ŭ siaredzinie sakavika: pieratrus pa nieviadomaj mnie spravie — «abraza milicyjanta Urodniča». 21 sakavika pazvali ŭ RAUS, dzie zatrymali, i pasadzili na sutki pa artykule 19.11, častka 2. Na sutkach pačałosia varjactva: razmovy z supracoŭnikami KDB, pošukavaha adździeła, učastkovymi.
Kadebešniki kazali, kab ja ŭsim svaim patelefanavaŭ, kab bolej nie razmaloŭvali prypynki ŭ puščy (jana vielmi vialikaja). A dačynieńnia da hetaha ja nijakaha nie mieŭ. Šaleŭ ad taho, što adbyvajecca sa mnoju. Kažu im, što jany nie razumiejuć, nakolki ich nienavidziać ludzi, što jany ŭsim abrydli.
Ludzi nie supakoilisia, a daviedacca, chto heta zrabiŭ, jany nie mohuć. Zrabili ŭ mianie pieratrus, šukali farbu. A potym mnie kažuć, što ja hałoŭny siarod tych, chto razmalavaŭ prypynki. Što ŭ ich u hałovach? Narmalnamu čałavieku nie zrazumieć…
Na sudzie dali 30 hadzin hramadskaj pracy, ale praz sorak chvilin paśla pasiadžeńnia ja znoŭ apynuŭsia ŭ IČU. Hetym razam matyviroŭka była takaja: jość padazreńnie, što ja nibyta ŭ 2020-m moh być dałučany da ekstremisckich telehram-kanałaŭ, artykuł 19.11, častka 2. Vyjšaŭ na volu praz troje sutak, zrazumieŭ, što Biełarusi bolej niama, paŭsiul adziny fašyzm. Mianie evakujavaŭ «Bajsoł», — kaža Aleh.
«Naš pieršy front na siońnia nie tolki kalinoŭcy, ale i palitviaźni»
Na pytańnie, ci varta vieści dyjałoh z režymam pa pytańni palitviaźniaŭ, Aleh zhadvaje cytatu Paŭła Łatuški: «Sydziem z płoščy — zhiniem».
«Nie budzie palitviaźniaŭ — zhiniem. Ja šmat kamunikavaŭ z palityčnymi, bolšaść kazała, što treba dumać pra vyzvaleńnie ŭsioj krainy.
Prosty hramadzianin, jaki nie padtrymlivaje hetuju ŭładu, — jaho nie treba ratavać?
Inšaja reč, kali jość mahčymaść vykupić čałavieka albo abmianiać. Dla hetaha pavinna vieścisia praca z uładami roznych krain. Hałoŭnaje — kab pytańnie nie syšło z paradku dnia», — razvažaje Aleh.
Na pohlad mužčyny, pieramoha Ukrainy nie budzie aŭtamatyčna aznačać vyzvaleńnie Biełarusi.
«Heta ničoha nie źmienić, biełarusam budzie tolki horš, bo Rasijskaja Fiederacyja całkam siudy zojdzie, — ličyć jon. — I tady my adnaznačna staniem 37-m płanam.
Naš pieršy front na siońnia nie tolki kalinoŭcy, ale i palitviaźni. Kalinoŭcy va Ukrainie, jany jaje baroniać, a ŭ nas svaja vajna, naš «nul». I jak my stavimsia da «nula», tak stavimsia da ŭsich nas. U našych «vajaroŭ» pavinna być zabieśpiačeńnie na hetym «nuli» va ŭsim».
Aleh miarkuje, što hałoŭnaje — kab kožny viazień moh atrymlivać padtrymku ŭ kałonii, a tym bolš paśla vyzvaleńnia.
«Pracu pa palitviaźniach treba naładzić nastupnuju: padtrymka na zonie, evakuacyja, kali na voli, i reabilitacyja. Voś vyjšaŭ ja — zdaroŭja niama, zuboŭ niama, zrok pasadžany.
U Biełarusi da kahości znajomaha padyści ty asabliva nie možaš, tamu što razumieješ, što jamu ad hetaha budzie niadobra. Tolki mužnyja ludzi da ciabie adrazu padyduć, kab pacisnuć ruku.
Ty vyjšaŭ u zonaŭskim adzieńni, toje, jakoje ŭ ciabie doma było, možaš vykinuć — jano budzie vialikim. Kali ty na «chimii», to možaš pracavać i choć krychu zabiaśpiečvać siabie, ale na zonie ciahnieš ź siamji. Urešcie ciabie čakaje nul. Ci dumaŭ chto pra heta?» — zadajecca jon pytańniem na raźvitańnie.
Čytajcie taksama:
Anarchista Dźmitryja Duboŭskaha paśla 2 miesiacaŭ u ŠIZA adpravili ŭ PKT
U Biełarusi nazirajucca prablemy ź internetam. Voś što pišuć pra heta ludzi1
Kamientary
a jano nie syšło?
https://nashaniva.com/316439
Kchm. Dyk BRSM i stvaraŭsia jak łukamoł. Pry jaho stvareńni byli źniščanyja niekalki adnosna niezaležnych arhanizacyj. Była likvidavanaja RADA - sajuz moładzievych arhanizacyj, kab ačyścić šlach BRSM ŭ Jeŭrapiejski moładzievy forum. Uvieś biudžet na moładzievuju palityku pierajšoŭ da BRSM.
To dziadźka, što vyraściŭ - ad taho i atrymaŭ.
Ale dziakuj, što raspluščyŭ vočy.
Kali ŭsie raspluščać - tady pieramožam.