22 maja aficyjny telehram-kanał Ministerstva kultury, paviedamlajučy pra nadańnie tradycyi biełaruskaj dudy statusu historyka-kulturnaj kaštoŭnaści, pakazaŭ fotazdymak členaŭ Biełaruskaj respublikanskaj navukova-mietadyčnaj rady pa pytańniach historyka-kulturnaj spadčyny. Ale hetym zdymkam niezapłanavana raskryli novy budaŭničy prajekt.
Na piarednim krai stała raźmieščany makiet niejkaha histaryčnaha kvartała z upisanym u jaho sučasnym kompleksam. My zdoleli apaznać hetaje miesca — heta šmatpakutny roh vulic Savieckaj i Dziaržynskaha ŭ Breście.
Na zdymku ciažka razhladzieć padrabiaznaści rekanstrukcyi, možna chiba što adznačyć toje, što novy kompleks składajecca ź niekalkich roznavialikich abjomaŭ, fasady jakich vykananyja ŭ sučasnaj stylistycy, bieź vidavočnaha pierajmańnia histaryčnych formaŭ. Centralny budynak značna vyšejšy za susiednija histaryčnyja kamianicy na tym baku vulicy.
Hetaja terytoryja ŭžo šmat hadoŭ źjaŭlajecca łasym kavałkam dla zabudoŭščykaŭ, ale nivodny ź ich dahetul tak i nie zmoh pačać praces rekanstrukcyi kvartała. Na jaho terytoryi raźmieščanyja šeść histaryčnych budynkaŭ: pa Savieckaj vulicy, 96, 98, 100, 100/1, 102/1 i pa vulicy Dziaržynskaha, 39. Ź ich tolki dom pa Savieckaj vulicy, 100 i vuhłavy dom pa Dziaržynskaha, 39 majuć status historyka-kulturnaj kaštoŭnaści i musiać być adrestaŭravanyja, astatnija navat nie nazvanyja «šarahovaj zabudovaj», tamu nadziei na toje, što jany buduć zachavanyja, niama.
Damy stajać zakinutymi prynamsi z pačatku 2010-ch hadoŭ i doŭhi čas całkam abciahnutyja banieram, kab nie psavać nastroj haradžan i haściej horada padčas prahułak pa vulicy. Adna z apošnich sprob rekanstrujavać kvartał była ŭ 2018 hodzie, paviedamlałasia, što tut źjavicca hatel na 60 numaroŭ z restaranam i parkoŭkaj. Aŭtarski kalektyŭ «Kanviersijan-bud» navat atrymaŭ u 2019 hodzie za prajekt rekanstrukcyi dypłom 2-j stupieni na respublikanskim konkursie. Ale ŭžo ŭ 2021 hodzie stała viadoma što inviestycyjny dahavor z kampanijaj-zabudoŭščykam «Žyłbudkamplekt» skasavali praź nievykanańnie abaviazacielstvaŭ.
Na zabudovu pa Savieckaj vulicy peŭnyja rehłamienty nakładaje prajekt zon achovy histaryčnaha centra, pavodle jakoha zabaraniajecca ŭźviadzieńnie budynkaŭ i rekanstrukcyja isnujučaj zabudovy «biez vykarystańnia paramietraŭ fasadaŭ histaryčnych budynkaŭ i vyšej adznaki vilčaka dachu prylahajučych histaryčnych budynkaŭ, raźmieščanych pa linii zabudovy».
Traktavać paniaćcie «histaryčnyja budynki» možna pa-roznamu, ale navat kali mieć na ŭvazie pad imi vyklučna aficyjnyja pomniki, to pradstaŭleny prajekt parušaje rehłamient — jon vyšejšy za susiedniuju zabudovu i maje sučasnyja fasady.
Na žal, Biełaruskaja respublikanskaja navukova-mietadyčnaja rada pa pytańniach historyka-kulturnaj spadčyny zastajecca zakrytaj strukturaj, skład i rašeńni jakoj pa razhledžanych pytańniach nidzie nie publikujucca. Tamu my nie možam upeŭniena kazać pra vyniki pasiadžeńnia. Miarkujučy pa kolkaści psieŭdahistaryčnaj zabudovy i hmachaŭ-navabudaŭ, što ŭźnikli na bresckaj piešachodcy za apošnija hady, całkam mahčyma, što hety prajekt moh być uchvaleny Radaj.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary