22 мая афіцыйны тэлеграм-канал Міністэрства культуры, паведамляючы пра наданне традыцыі беларускай дуды статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці, паказаў фотаздымак членаў Беларускай рэспубліканскай навукова-метадычнай рады па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны. Але гэтым здымкам незапланавана раскрылі новы будаўнічы праект.
На пярэднім краі стала размешчаны макет нейкага гістарычнага квартала з упісаным у яго сучасным комплексам. Мы здолелі апазнаць гэтае месца — гэта шматпакутны рог вуліц Савецкай і Дзяржынскага ў Брэсце.
На здымку цяжка разглядзець падрабязнасці рэканструкцыі, можна хіба што адзначыць тое, што новы комплекс складаецца з некалькіх рознавялікіх аб’ёмаў, фасады якіх выкананыя ў сучаснай стылістыцы, без відавочнага пераймання гістарычных формаў. Цэнтральны будынак значна вышэйшы за суседнія гістарычныя камяніцы на тым баку вуліцы.
Гэтая тэрыторыя ўжо шмат гадоў з’яўляецца ласым кавалкам для забудоўшчыкаў, але ніводны з іх дагэтуль так і не змог пачаць працэс рэканструкцыі квартала. На яго тэрыторыі размешчаныя шэсць гістарычных будынкаў: па Савецкай вуліцы, 96, 98, 100, 100/1, 102/1 і па вуліцы Дзяржынскага, 39. З іх толькі дом па Савецкай вуліцы, 100 і вуглавы дом па Дзяржынскага, 39 маюць статус гісторыка-культурнай каштоўнасці і мусяць быць адрэстаўраваныя, астатнія нават не названыя «шараговай забудовай», таму надзеі на тое, што яны будуць захаваныя, няма.
Дамы стаяць закінутымі прынамсі з пачатку 2010-х гадоў і доўгі час цалкам абцягнутыя банерам, каб не псаваць настрой гараджан і гасцей горада падчас прагулак па вуліцы. Адна з апошніх спроб рэканструяваць квартал была ў 2018 годзе, паведамлялася, што тут з'явіцца гатэль на 60 нумароў з рэстаранам і паркоўкай. Аўтарскі калектыў «Канверсіян-буд» нават атрымаў у 2019 годзе за праект рэканструкцыі дыплом 2-й ступені на рэспубліканскім конкурсе. Але ўжо ў 2021 годзе стала вядома што інвестыцыйны дагавор з кампаніяй-забудоўшчыкам «Жылбудкамплект» скасавалі праз невыкананне абавязацельстваў.
На забудову па Савецкай вуліцы пэўныя рэгламенты накладае праект зон аховы гістарычнага цэнтра, паводле якога забараняецца ўзвядзенне будынкаў і рэканструкцыя існуючай забудовы «без выкарыстання параметраў фасадаў гістарычных будынкаў і вышэй адзнакі вільчака даху прылягаючых гістарычных будынкаў, размешчаных па лініі забудовы».
Трактаваць паняцце «гістарычныя будынкі» можна па-рознаму, але нават калі мець на ўвазе пад імі выключна афіцыйныя помнікі, то прадстаўлены праект парушае рэгламент — ён вышэйшы за суседнюю забудову і мае сучасныя фасады.
На жаль, Беларуская рэспубліканская навукова-метадычная рада па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны застаецца закрытай структурай, склад і рашэнні якой па разгледжаных пытаннях нідзе не публікуюцца. Таму мы не можам упэўнена казаць пра вынікі пасяджэння. Мяркуючы па колькасці псеўдагістарычнай забудовы і гмахаў-навабудаў, што ўзніклі на брэсцкай пешаходцы за апошнія гады, цалкам магчыма, што гэты праект мог быць ухвалены Радай.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ«Падлік галасоў як сатанісцкі рытуал». Былы член камісіі расказаў, як у Беларусі фальсіфікуюць выбары8
Каментары