«Adsutnaść pašparta — nie kaniec śvietu». Supracoŭniki Centra biełaruskaj salidarnaści ŭ Polščy raskazali pra składanyja spravy

«Pieršy, kamu my dapamahli, — zasnavalnik «Bajpoła» Andrej Astapovič»

Pres-sakratar CBS Antoś Žukaŭ zhadvaje, što ideja stvaryć arhanizacyju, jakaja b dapamahała biełarusam, uźnikła jašče letam 2020-ha. Ludzi ŭ dyjaspary vieryli ŭ pieramohu pratestaŭ, ale šmat chto razumieŭ, što mohuć raspačacca vialikija represii.

— 7 vieraśnia stała pieršym dniom, kali my raspačali pracu. Jak kažuć našy jurysty, pieršy, kamu my dapamahli, — zasnavalnik «Bajpoła» Andrej Astapovič. Uvohule ž patok ludziej byŭ vielizarny, pik adbyŭsia ŭ kancy vieraśnia — pačatku kastryčnika. Ludzi pierajazdžali, i im była patrebnaja dapamoha. Tady jašče nie było niejkich adładžanych miechanizmaŭ, byŭ sapraŭdny chaos. My pracavali na kuchni, heta była praca litaralna da 12 hadziny nočy. Jurysty sychodzili, prosta kab paspać i viarnucca nazad. Heta byŭ vielmi składany čas nasamreč, — uspaminaje Antoś.

Mužčyna dadaje, što napačatku ŭ CBS pracavali niekalki jurystaŭ, vielmi mocna dapamahali vałanciory. Ciapier ža kamanda składajecca prykładna z 25 čałaviek. Paśla pačatku rasijskaj ahresii centr vyrašyŭ dapamahać u tym liku ŭkraincam. Pa dapamohu taksama źviartalisia hramadzianie Rasii, Uźbiekistana, Hruzii, Armienii i navat Ekvadora — amal usie jany ŭciakali ad vajny va Ukrainie.

«Zakony ŭ Polščy źmianiajucca časta, tamu da nas źviartajecca šmat ludziej»

CBS dapamahaje ŭ spravach, jakija datyčać lehalizacyi, pracoŭnych pytańniaŭ (zvalnieńni, niavypłata zarobkaŭ, padman z damovami), departacyi, vypadkaŭ dyskryminacyi pa nacyjanalnaj prykmiecie. Supracoŭnik infalinii Mikita adznačaje, što źviarnucca pa dapamohu možna

• pa telefonie +48 662 200 400;
• praz elektronnuju poštu [email protected];
• praz Telegram — @CBShelp.

— My razhladajem zapyt čałavieka, jakaja dapamoha jamu patrabujecca, vieryfikujem jaho, ci źjaŭlajecca jon palityčnym albo sacyjalnym aktyvistam, adkul pryjechaŭ, moža, z terytoryi Ukrainy paśla 24 lutaha 2022 hoda. Potym sprabujem adkazać na pytańnie ŭ ramkach našych viedaŭ i kampietencyi. Kali ž pytańnie bolš składanaje, to zapisvajem jaho na kansultacyju da jurysta, — kaža Mikita.

Pavodle słoŭ jurystki CBS Maryny Hryščanki, jakaja pryjechała z Ukrainy, ciapier vielmi vialiki patok zvarotaŭ. Śpiecyjalisty starajucca razhladać ich usie.

— Nasamreč byvaje pa-roznamu. Mohuć być takija pieryjady, kali zvarotaŭ nie tak šmat, ale zakony ŭ Polščy mianiajucca časta, tamu kali adbyvajucca źmianieńni, to da nas źviartajecca šmat ludziej, — adznačaje Maryna.

«Biełarusku chacieli departavać z-za proźvišča, jak u rasijskaha dypłamata»

Havoračy pra piki zvarotaŭ, supracoŭniki adznačajuć pieršyja miesiacy paśla pačatku vajny. Heta źviazana jak z tym, što pryjechała šmat novych ludziej, u tym liku z Ukrainy, tak i z tym, što stała bolš vypadkaŭ dyskryminacyi, a taksama spraŭ, źviazanych z departacyjaj. Maryna Hryščanka kaža, što časta polskija ŭłady navat nie sprabavali razabracca ŭ situacyi.

— Naprykład, u mianie jość takaja sprava. Biełarusa ŭnieśli ŭ rejestr asob, čyjo znachodžańnie ŭ Polščy niepažadanaje. Materyjały spravy tajemnyja, tamu my dakładna nie viedajem pryčyny. Ale my dumajem, što heta moža być źviazana ź jaho tatuiroŭkami. Jany ŭ mužčyny pa ŭsim ciele. Jość infarmacyja, što orhany dumajuć, što tatuiroŭki pakazvajuć na prynaležnaść biełarusa da polskich kryminalnych hrupovak. Sprava vielmi składanaja, a ŭ vypadku departacyi biełarusu pahražaje turma, — zapeŭnivaje jurystka.

Jana pryvodzić jašče adzin prykład. U pačatku vajny biełarusku, jakaja daŭno žyvie ŭ Polščy, chacieli departavać tolki praz toje, što jaje proźvišča było takoje ž, jak i ŭ adnaho z rasijskich dypłamataŭ. Dziaŭčynu vyklikali na razmovu da śpiecsłužbaŭ, dapytvali, šukali suviazi z Rasijaj.

Maryna padkreślivaje, što takich vypadkaŭ ciapier stała mienš, ale, naprykład, sprava čałavieka z tatuiroŭkami ciahniecca dahetul, i nieviadoma, čym skončycca.

«Palicyja časta nie prymaje zajaŭ i ŭ samich palakaŭ»

Druhaja vialikaja prablema, jakaja abvastryłasia paśla pačatku vajny, — dyskryminacyja pa nacyjanalnaj prykmiecie. Biełarusy skardziacca, što im mohuć nie adkryć rachunku ŭ banku ci palicyja nie prymie zajavy, kali adbyŭsia niejki mižnacyjanalny kanflikt.

— Ale treba razumieć, što ludzi časta błytajuć zvyčajnyja kanflikty z dyskryminacyjaj. Naprykład, biełarusy pabilisia z ukraincami, i biełarusy ŭžo dumajuć, što ich dyskryminujuć. Taksama i banki pa zakonie majuć prava admović u absłuhoŭvańni. A palicyja časta nie prymaje zajaŭ i ŭ samich palakaŭ, kali adbyvajucca niejkija kanflikty, — zapeŭnivaje Maryna.

Antoś raskazvaje, što paśla pačatku vajny jon paprasiŭ u sacyjalnych sietkach CBS, kab ludzi napisali pra vypadki dyskryminacyi, ź jakimi jany sutyknulisia nie tak daŭno. Naźbirałasia kala 500 historyj. Ale pałova ź ich datyčyłasia abraz u internecie. Druhaja ž pałova — surjoznyja situacyi, u tym liku źviazanyja z bulinham dziaciej u škole.

— Ale treba, znoŭ ža, da hetych historyj adnosicca z aściarožnaściu, — dadaje Maryna. — U mianie była historyja, kali 10-hadovuju dziaŭčynku-biełarusku pabiŭ adnakłaśnik. Tam było surjozna: siniaki, strasieńnie mozha. A praź niejki čas my daviedalisia, što tym adnakłaśnikam byŭ chłopčyk-biełarus, a nie palak.

«Budziem pracavać, kab źmieny ŭ atrymańni polskaha prajaznoha dakumienta dziejničali i nadalej»

Paśla ŭstupleńnia ŭ siłu ŭkaza pra toje, što biełaruskija dypmisii bolš nie buduć vydavać pašparty, stała bolš zvarotaŭ, jakija źviazanyja z hetym pytańniem. Antoś Žukaŭ padkreślivaje, što ludzi bajacca ŭ tym liku departacyi.

— Da taho ž pakul niezrazumieła, ci budzie pradoŭžany termin dziejańnia źmien, zhodna ź jakimi prajazny dakumient inšaziemca vydajecca ŭładalnikam usich vidaŭ DNŽ. Dumaju, što my ŭ najbližejšy čas budziem pracavać z polskimi ŭładami, kab hetyja źmieny dziejničali i nadalej. Bo heta sapraŭdy vielmi važna, asabliva ŭ takich abstavinach, — kaža pres-sakratar CBS.

Maryna Hryščanka padkreślivaje, što ludzi i raniej źviartalisia z pytańniami pra zamienu pašparta, bo bajalisia iści ŭ pasolstva. Jurystka CBS raić afarmlać polski prajazny dakumient, a kali takoj mahčymaści niama, to padavacca na mižnarodnuju abaronu.

— U lubym vypadku možna źviartacca da nas, — dadaje Antoś, — my prakansultujem i nakont polskaha prajaznoha dakumienta, i nakont mižnarodnaj abarony. Što datyčyć taho, kab usio ž pajechać u Biełaruś i pamianiać pašpart, to heta moža być niebiaśpiečna.

Navat kali čałaviek nidzie nie ŭdzielničaŭ, jon moh pakinuć «niapravilny» kamientar u internecie. Asabliva ŭ toj pieryjad pratestaŭ, kali ŭ kožnaha było stolki emocyj. Lepiej nie jechać, bo heta jak łatareja. Adsutnaść pašparta — nie kaniec śvietu. Rašeńnie hetaj prablemy jość.

«Da nas źviartalisia ludzi, jakija chacieli zasudzić čałavieka, jaki im pradaŭ kata nie taho połu»

Mahčymaści CBS nie biaźmiežnyja, tamu supracoŭniki centra nie mohuć pradstaŭlać intaresy ludziej u kryminalnych spravach — heta moža rabić tolki advakat. Bolš za toje, zhodna z polskimi zakonami, kali niechta daje dostup da materyjałaŭ spravy inšamu čałavieku, to jaho čakaje pakarańnie. Ale śpiecyjalisty CBS mohuć vysłuchać čałavieka i paraić kansultanta, u tym liku biaspłatnaha.

Antoś Žukaŭ kaža, što zvaroty pa kryminalnych spravach — nie samaje strašnaje. Byvaje, što ludzi źviartajucca ź vielmi dziŭnymi pytańniami.

— Naprykład, u nas pytalisia, jak znajści najbližejšuju kramu Żabka. Ci voś źviartalisia ludzi, jakija chacieli zasudzić čałavieka, jaki im pradaŭ kata nie taho połu.

Maryna ŭspaminaje jašče adzin vypadak, kali ŭ CBS patelefanavała žančyna, u jakoj byli kłapy ŭ kvatery, i jana pytałasia, jak ich pazbavicca. Byli vypadki, kali ludzi prasili hrošaj na arendu kvatery ci patrabavali znajści im pracu.

— Tak, byvajuć takija ludzi, jakija prychodziać z patrabavańniami, — dadaje Mikita, — jany nie prosiać, a patrabujuć, kab my im dapamahli ź viadzieńniem biznesu, dali hrošaj. Ale ja za miesiac pracy pakul nie sutykaŭsia z takimi pytańniami. Ale moh by parekamiendavać usio ž samastojna pasprabavać razabracca z takimi pytańniami.

Antoś adznačaje, što tyja, chto źviartajecca z takimi pytańniami, čaściej pakidajuć niehatyŭnyja vodhuki i ŭ čymści abvinavačvajuć supracoŭnikaŭ CBS.

— Naohuł, jość takaja tendencyja, što samyja ŭdziačnyja ludzi — heta tyja, chto źviartajecca z surjoznymi prablemami. Tyja, chto pieražyŭ hvałt, palitźniavolenyja. Jany ź vialikaj padziakaj usprymajuć našu dapamohu.

• 10
• 0
• 1
• 1
• 1
• 4
• 3
• 0