«Nazyvaŭ siabie bratam Śviatłany Aleksijevič». Što viadoma pra biełarusa, jaki pamior u łahiery ŭ Bavaryi
Radyjo Svaboda pahavaryła sa śviedkam, jaki žyŭ u adnym łahiery razam ź Viktaram Aleksijevičam. Pa jaho słovach, biełarus mieŭ prablemy sa zdaroŭjem i trapiŭ u niamiecki łahier nie ŭpieršyniu.
Pra śmierć 48-hadovaha biełarusa ŭ niamieckim łahiery ŭciekačoŭ Cyrndorf (Bavaryja) stała viadoma na minułym tydni. Pryčyna śmierci nieviadomaja.
«Ad nas jaho zabrali ŭ špital»
Svaboda pahutaryła z Uładzimiram, byłym žycharom Hrodna, jaki ŭ čakańni intervju ab atrymańni statusu palityčnaha ŭciekača ŭ Niamieččynie žyŭ u łahiery Cyrndorf u adnym pakoi ź Viktaram Aleksijevičam napiaredadni jahonaj śmierci. (Svajo sapraŭdnaje imia Uładzimir prasiŭ nie nazyvać, ale jano jość u redakcyi. — RS) Pavodle śviedčańniaŭ surazmoŭcy, usio zdaryłasia ŭ noč na 7 listapada.
«U noč z paniadziełka na aŭtorak, blizu 12:00, jon straciŭ prytomnaść i achoŭniki vyklikali da jaho «chutkuju». Dniom raniej ź im byŭ jakraz taki prystup, ale tady achoŭniki nikoha nie vyklikali, a sami pamierali jamu cisk i adpravili spać. A ciapier vyklikali «chutkuju». Daktary pryjechali, pryviali jaho ŭ prytomnaść i ad nas zabrali ŭ špital. A bližej da abiedu ŭ aŭtorak achoŭniki pryjšli da nas u pakoj № 302, zabrali jahonyja rečy i skazali, što jon pamior u špitali. Ad čaho pamior, nie skazali — dali zrazumieć, što heta nie našaja sprava», — raskazaŭ Uładzimir.
Pavodle słoŭ śviedki, pamierły Viktar adrazu paśla źjaŭleńnia ŭ łahiery mieŭ prablemy sa zdaroŭjem.
«Jon pryjechaŭ i skardziŭsia na prystupy. Dvojčy nieprytomnieŭ, u dušy i ŭ našym pakoi. Raskazvaŭ, što baicca zamachu na jaho i što jamu pahražali. Achova łahiera dumała, što jon pad narkotykami. Ale Viktar klaŭsia, što ničoha nie prymaŭ. U jaho abšukali ŭsie rečy i ničoha nie znajšli. Nie padobny jon byŭ na narkamana — kantaktavaŭ z nami adekvatna».
Siarod taho, što raskazvaŭ Viktar Aleksijevič, bolš za ŭsio Uładzimiru zapomniłasia jahonaje śćvierdžańnie, što nibyta jon zjaŭlajecca svajakom piśmieńnicy Śviatłany Aleksijevič. A taksama zhadka pra toje, što ŭ łahiery Cyrndorf pamierły apynuŭsia ŭžo druhi raz.
«Kazaŭ pra Aleksijevič, što jon jaje brat. Nie viedaju, ci heta praŭda. Mnohija ŭ pakoi nie pavieryli. Ja pahladzieŭ u internet — nie paćvierdziłasia, što rodny brat. Ale ŭ dušu da jaho nichto nie lez, usie bačyli, u jakim jon byŭ pryhniečanym stanie», — paviedamiŭ Uładzimier. Pry hetym surazmoŭca zaznačaje, što słovy Viktara pra Aleksijevič nie vyhladali tryźnieńniem.
Svaboda dasłała Śviatłanie Aleksijevič zapyt z prośbaj paćvierdzić abo źniapraŭdzić zajavy pamierłaha ŭciekača pra mahčymaje svajactva, adkazu my pakul nie atrymali.
Uładzimir dadaje, što Viktar Aleksijevič sapraŭdy moh być palityčnym uciekačom, ale pry hetym zaznačaje, što detalaŭ asabistaj historyi pra pieraśled biełaruskich uładaŭ ad susieda tak i nie pačuŭ.
«U jaho praskokvali frazy pra dyktaturu, represii, bićcio ludziej. Ale ahulnyja, biez padrabiaznaściaŭ. Moža, jon da nas taksama pryhladaŭsia, nie asabliva ščyrym byŭ. Viedaju, što pryjechaŭ jon siudy z Polščy. Skazaŭ, što ledź prajechaŭ praz kardony. Voś ciapier ja pryhadvaju, što jon jašče dadaŭ, što kala hoda tamu ŭžo byŭ u hetym łahiery», — raskazaŭ Uładzimir.
Praz heta surazmoŭca «Svabody» miarkuje, što Viktar Aleksijevič nie pieršy raz sprabavaŭ atrymać palityčny prytułak u Niamieččynie.
«Mahčyma, jon užo padavaŭ zajavu na prytułak, ale atrymaŭ admovu. Moža, jaho adsiul viarnuli ŭ Polšču jak u pieršuju krainu Jeŭrasajuza, u jakuju jon zajechaŭ. I jon vyrašyŭ znoŭ siudy pryjechać i jašče raz pasprabavaŭ. Tut takich historyj šmat».
«Paśla 15:00 daktaroŭ u łahiery niama»
Bolš padrabiazna ab pryznačeńni łahiera Cyrndorf, paradkach, bytavych umovach i sistemie miedyčnaj dapamohi ŭ im raskazaŭ biełarus Andrej, jaki pryjechaŭ u Niamieččynu ź Śvietłahorska. Andrej taksama žyŭ u łahiery Cyrndorf, u tym ža 302-m pakoi, ale vyjechaŭ raniej.
Pavodle słoŭ Andreja, łahier Cyrndorf ličycca pramiežkavym, kudy ŭciekačy traplajuć paśla pierasiačeńnia miažy i dzie prachodziać pieršyja nieabchodnyja pravierki, u tym liku miedyčny ahlad.
«Heta jak filtr. Pabyŭ tam — i nakiroŭvajuć dalej, dzie ciaham niekalkich miesiacaŭ budzieš čakać intervju z supracoŭnikam mihranckaj słužby», — kaža surazmoŭca.
Sam Andrej prabyŭ u Cyrndorfie try tydni, ciapier žyvie ŭ inšym miescy. Pra łahier maje zbolšaha niejtralnyja ŭspaminy.
«Pra budynak nam kazali, što heta byłaja žanočaja turma. Nie viedaju, ale naš korpus byŭ raspłanavany adpaviedna. Kalidornaja sistema, u pakojach pa try dvuchjarusnyja łožki. U prybiralni padłohavyja ŭnitazy, rukamyjniki ŭ rad. Paŭsiul barjerčyki, prachod u stałovuju praź mietaličny turnikiet. Šmat achovy. Na ŭvachodzie ŭ korpus taksama achoŭniki i «dobraachvotny vobšuk» — heta kali ty sam pakazvaješ, što ŭ ciabie ŭ torbie. Viadoma, nijakaha ałkaholu pranosić nielha», — raskazaŭ Andrej.
Jak paviedamiŭ surazmoŭca, u łahiery było niekalki socień čałaviek, ale pra hučnyja kanflikty jon nie čuŭ.
«Achoŭniki, kali niešta nie toje, robiać zaŭvahi, kantralujuć pavodziny. Pierad abiedam, kali ŭ stałoŭku vystrojvajecca vialikaja čarha, dyk navat patrabujuć adklučyć mabilnyja telefony, kab było spakajniej», — raskazaŭ biełaruski ŭciakač.
Andrej taksama kaža, što ŭsie navički ŭ łahiery Cyrndorf prachodziać miedyčny ahlad, ale nieskładany.
«Ukazvaješ u ankiecie svaje balački, chraničnyja chvaroby, idzieš da lekara, tam biaruć kroŭ na analiz. Voś i ŭsio. Jašče ŭ asobny dzień paviazuć na renthien rabić fluarahrafiju. Nas dyk vazili ŭ Niurnberh. Mianie ŭ toj ža dzień nakiravali na intervju ŭ mihracyjnuju słužbu i zarehistravali jak prośbita prytułku. Asnoŭnaje intervju budzie ŭ śniežni», — paviedamiŭ pra siabie Andrej.
Surazmoŭca dadaje, što asnoŭny piersanał u łahiery Cyrndorf pracuje z ranicy da 15-j hadziny, a paźniej zastajucca tolki achoŭniki.
«Kali što sa zdaroŭjem zdarajecca, dyk jany ŭžo akazvajuć pieršuju dapamohu dy vyklikajuć «chutkuju». A ŭ samim łahiery lekara z 15:00 užo niama», — śćviardžaje Andrej.
Minčuki rasčaravanyja salutam na Dzień horada — šmat kamientaroŭ2
Kamientary