«Ja biełaruskuju movu absalutna nie viedaju, navat nie imknusia jaje vučyć». Raniej biełaruskaja, a ciapier rasijskaja šachmatystka ŭspomniła pra byłuju radzimu
Šachmatystka Volha Badzielka, jakaja dva hady tamu źmianiła biełaruskaje hramadzianstva na rasijskaje, u intervju rasijskamu vydańniu Championat.com raskazała pra pryčyny, jakija prymusili jaje stać rasijankaj, i svajo staŭleńnie da biełaruskaj movy dy litaratury.
21-hadovaja ŭradženka Mahilova Volha Badzielka — uzychodziačaja šachmatnaja zorka, jana z 2019 hoda maje zvańnie mižnarodnaj hrosmajstarki. U 2021 hodzie jana stała vystupać za Rasiju i ŭ intervju patłumačyła, jakija byli pryčyny hetaha kroku i ci ciažka było pamianiać hramadzianstva.
Pavodle słoŭ šachmatystki, rasijski varyjant byŭ dla jaje adzinym mahčymym, a materyjały, u jakich śćviardžałasia, što paralelna joj pastupali prapanovy ad ZŠA, «pišuć debiły». Što da ŭłasna źmieny hramadzianstva, to:
«Ułasna, čamu ja chacieła pierajści mienavita ŭ FŠR. U Biełaruskaj fiederacyi vielmi daŭno niama narmalnaj padtrymki. Navat nie pamiataju času, kali takoje było. Niama ni sponsaraŭ, ni trenieraŭ, ni kamandy, ni kankurencyi narmalnaj. Ja chacieła pierajści ŭ Rasiju, tamu što tut mocnaja kamanda, treniery».
Pierajści ŭ rasijskaje hramadzianstva było zusim nieskładana:
«Kali ja pierachodziła, my prosta dasłali dakumienty ŭ FŠR u duchu: «Ja takaja i takaja, chaču pierajści ŭ vašu fiederacyju». Padobnyja zajavy my adpravili ŭ Biełaruś. Dakumienty my vysłali ŭ lipieni, a ŭ kastryčniku pryjšło paviedamleńnie ab pierachodzie. Apošnija paru miesiacaŭ była sproščanaja sistema pierachodaŭ, tamu šmat spartsmienaŭ pierajšło, krychu pamianialisia pracedury».
Biełaruskaja fiederacyja nijakich pretenzij nie mieła, «tamu ja aŭtamatyčna praz try miesiacy pierajšła bieź jakich-niebudź razmoŭ, listoŭ, vypłat. U mianie ŭsio vielmi lohka prajšło».
Padčas intervju Badzielka šmat razvažała pra svaje litaraturnyja husty, i ŭ peŭny momant jaje zapytalisia, jakoha aŭtara jana mahła b vyłučyć ź biełaruskaj nacyjanalnaj litaratury. Na što atrymali taki adkaz:
«U škołu ja chadziła vielmi mała, ale z taho, što pamiataju, mianie čaplali piśmieńniki i paety vajennaj epochi, tyja, chto prajšoŭ Vialikuju Ajčynnuju vajnu.
Ja biełaruskuju movu absalutna nie viedaju, navat nie imknusia jaje vučyć, ale ŭ škole prymušali vučyć vieršy, tak što niejkija tvory ŭ hałavie jašče zastalisia. Začytvać vam vieršy ciapier nie budu, atrymajecca žudasna.
Tak što ja b vyłučyła aŭtaraŭ toj epochi. Jany pisali pryhoža, davodzili svaimi tvorami da śloz».
Kankretnych imionaŭ z vusnaŭ Badzielki nie prahučała.
«Budzie zdymać maštabnyja prajekty z saboj u hałoŭnaj roli». Što dumajuć pra novaha ministra kultury Čarnieckaha jaho kalehi?5
Kamientary