«20 straŭ — i ja ŭžo ŭ plusie!» Kolki zarablaje kuchar na fud-traku z vaśminoham?
33-hadovy Aleh rodam sa Ščučyna. Doŭhi čas chłopiec rabiŭ karjeru kuchara. Praŭda, nie zusim zvyčajnaha. U pierasoŭnaj kuchni jon prajechaŭ amal usiu Jeŭropu razam z artystami teatra opiery i baleta! A viarnuŭšysia na radzimu, dakładna vyrašyŭ: karmić biełarusaŭ vuličnaj ježaj budzie tolki z fud-traka, piša Av.by.
U stareńkim «miersie»-«paštaviku» raniej razvozili pasyłki dy listy, a ciapier smažacca vaśminohi, kalmary i krevietki.
Na kaladnym kirmašy ŭ Hrodnie ŭ šerahi vystrailisia pryčepy, unutry jakich piakucca bliny, hatujucca šaurma i chot-dohi, varycca hlintviejn, zakipaje jahadny čaj i haračy šakaład. Pryhažość! Chaj nadvorje i nie śniežnaje, ale nastroj u minakoŭ śviatočny: hirlandy i navahodniaja muzyka robiać svajo!
Niešmatlikija hrodziency hulajuć u biasprojhryšnyja łatarei, maleńkija žychary abłasnoha centra raskazvajuć vieršy Dziedu Marozu i Śniahurcy. U pavietry łunaje pach smažanaha šašłyka i duchmianaha hlintviejnu… Chtości hreje ruki ab šklanačku zimovaha napoju, a chtości nievialikimi hłytočkami smakuje jaho…
Fud-trak ź vielizarnym vaśminoham na dachu prykmietna vyłučajecca siarod usich astatnich pierasoŭnych kuchniaŭ. Mahutny, brutalny, navat trochi dziorzki. Pavodle mieniu — sapraŭdnaje rybnaje bistro!
A kala plity — sam šef-kuchar hetaha niezvyčajnaha rybnaha restarana na kołach, jakoha možna raspytać pra jahony ŭnikalny aŭtamabil. A zaadno pra dachody i vydatki, reakcyi biełarusaŭ i ich siarednim ček u «biznesie na kołach».
Aleh naradziŭsia i vyras u Ščučynie. Potym ź siamjoj pierajechaŭ žyć u stalicu, dzie pracavaŭ kucharam u roznych restaranach i kafe. Byŭ navat pieryjad, kali navučaŭ studentaŭ kulinarnamu mastactvu!
A paśla adpraviŭsia z rasijskim teatram opiery i baleta na hastroli. Kalasiŭ pa Anhlii i Hiermanii z artystami, hatujučy im śniadanki, abiedy i viačery. Jak praviła, u baleryn stoł dyjetyčny, tamu i stravy zvyčajna byli lohkimi i nizkakałaryjnymi. I mienavita tut, u pajezdkach i kamandziroŭkach, da Aleha pryjšła luboŭ da marskoj kuchni. Viarnuŭšysia ž u Biełaruś, chłopiec pačaŭ realizoŭvać svaje idei.
— Ja šmat pracavaŭ u roznych ustanovach šef-kucharam abo zvyčajnym kucharam. A potym stała kryŭdna, što ja svaje viedy addaju za biescań inšym pradprymalnikam, na jakich pracuju, — uspaminaje Aleh. — Tak znajšoŭ adnadumcaŭ. Ja ich zaraziŭ idejaj adkryć šaurmičnuju ŭ Miensku. Nu a potym pryjšoŭ voś da hetaha fud-traku.
Aŭtamabil z vaśminoham na dachu — arandavany. Jahony haspadar stylizavaŭ mašynu pad piracki karabiel, a paśla hatavaŭ tut stravy z morapraduktaŭ. Trak stacyjanarna stajaŭ u mikrarajonie Novaja Baravaja ŭ Minsku. Ale ŭładalnika zaprasili adkryć inšy restaran. Tak jon i vyrašyŭ raźvitacca sa svajoj pierasoŭnaj kuchniaj.
— Haspadar chacieŭ atrymać za aŭto 20 000 dalaraŭ. Jak pa mnie, hetaja cana była zavyšanaj, tamu ja jaho prosta arandavaŭ.
Były «paštar», a siońnia rybny restaran — Mercedes-Benz Vario 614D 2008 hoda vypusku. Pad kapotam — dyzielny ruchavik abjomam 2,1 ł. Mašyna całkam pierasoŭnaja — biez prablem pieraadolvaje lubyja adlehłaści. Praŭda, pierad pajezdkaj u Hrodna prymusiła časovaha haspadara paniervavacca: admoviłasia zavodzicca.
— Tut jość pytańni z puskam ruchavika zimoj: prablemy z kłapanam, jaki nie trymaje cisk. Ale my chutka likvidavali hetuju «bolku».
Usiaredzinie traku ŭsio pieraroblena pad pierasoŭnuju kuchniu. Haspadary pierašyli ścieny, zrabili palicy i aśviatleńnie. Vynieśli zzadu sistemu šłanhaŭ. Z abstalavańnia ŭstanoŭlenyja vyciažka, hazavy hryl, elektryčnaja plita i fryciurnica. Try chaładzilniki ŭbudavanyja ŭ stały.
Hety «paštar» — vielmi prastorny. Tut biez prablem źmiaścilisia kuchar, jaho pamočnik, žurnalist i fatohraf. Vidać, miesca chapiła b jašče paračcy-druhoj naviedvalnikaŭ!
Ad vodaraŭ, viadoma, idzie kruham hałava! U dobrym sensie hetaha słova. Aleh rychtujecca da viačerniaha napłyvu haściej i turystaŭ i robić siakija-takija zahatoŭki: absmažvaje łuk i morapradukty. U maraziłcy lažać krevietki, kalmary, midyi i inšyja zamorskija dalikatesy.
— Siońnia budu ździŭlać haściej hlintviejnam na hranatavym soku i vinie! Dumaju, takoha tut jašče nichto nie hatuje, — nie biez honaru kaža chłopiec.
Mieniu fud-traku — nie pastajannaje. Aleh ź lohkaściu mianiaje jaho pad farmat śviata i zapyty klijentaŭ. Naprykład, kali jeduć na futbolny matč, dla zaŭziataraŭ rychtujuć chot-dohi i hamburhiery. U pramysłovaj zonie pad Minskam, dzie trak znachodzicca pastajanna, jak praviła, prapanujuć abiedziennyja stravy — piure i katlety, a taksama šaurmu i blincy.
— Tam treba nakarmić rabočych, tamu my starajemsia rabić niešta prostaje, ale pry hetym smačnaje i sytnaje. Ceny nievialikija: za 10 rubloŭ biełarus moža całkam sabie dobra pajeści, — tłumačyć Aleh.
Na kaladny kirmaš u Hrodnie chłopiec nie chacieŭ vieźci šaurmu i chot-dohi. Chacieŭ pakazać niešta kanceptualnaje i niezvyčajnaje. Da taho ž napieradzie čarada navahodnich śviataŭ — ludziam zachočacca čahości sapraŭdy smačnieńkaha!
— Ja viedaŭ: pobač budzie šmat punktaŭ, dzie hatujuć tradycyjnuju vuličnuju ježu. Tamu siudy pryvioz kuchniu z morapraduktaŭ. I viedajecie — nie praličyŭsia! Ludzi achvotna zakazvajuć. A chtości navat dniom afarmlaje dastaŭku ŭ ofis.
Kolcy kalmara, krevietki ŭ klary i rybny sup — toje, što palubiłasia hrodziencam bolš za ŭsio. Siaredni ček, raskazvaje Aleh, 15 rubloŭ. Praŭda, chtości moža dazvolić sabie zamovu i na 50 rubloŭ.
Darečy, a jak uvohule z dachodami ŭ šef-kuchara pierasoŭnaha rybnaha restarana?
— Usio zaležyć ad łakacyi, dzie pracuješ. A taksama ad taho, sam ty staiš kala plity ci najmaješ kahości. Kali kirmaš, to prybytkova. Kali ŭ pramzonie, kasa słabaja. Naprykład, padčas jakich-niebudź dziaržaŭnych maštabnych śviataŭ my možam za dzień zarabić stolki, kolki za miesiac na stacyjanarnym abjekcie.
— Heta kolki, kali nie sakret?
— Try-čatyry tysiačy rubloŭ u dzień, — z chodu adkazvaje chłopiec. — Ale, paŭtarusia, tut šmat abstavin jość, ad jakich zaležyć tvoj zarobak. Skažam tak, u samy «hoły» miesiac moj dachod — 1 000-1 200 rubloŭ, u samy «maržavy» — 5 000-6 000 rubloŭ! Heta čystymi.
— A vydatki jakija?
— Jany, jak praviła, składajuć amal pałovu tvajho zarobku. Byvajuć i bolšyja — taja ž pałomka startara abo pieraharełyja lampački ŭ mašynie. Voś uziać, naprykład, hetuju pajezdku ŭ Hrodna. Kali trak vyjšaŭ sa stroju, była dumka pastavić jaho na łafiet i tak vieźci. Heta abyšłosia b mnie ŭ 1000 rubloŭ. Dobra, atrymałasia adramantavać mašynu, i jechali my svaim chodam. Bus katehoryi C, pravoŭ na kiravańnie im u mianie niama. U takich vypadkach mnie davodzicca najmać kiroŭcu.
— Na paliva i kiroŭcu, kab pryjechać u Hrodna, pajšło 350 rubloŭ. Na płatnyja darohi — jašče 150 rubloŭ. Tut staić hazavaje abstalavańnie. Bałona zvyčajna chapaje na tydzień — heta 25 rubloŭ. Pracujem my pa sproščanaj sistemie padatkaabkładańnia — 6% ad vyručki, — pieraličvaje Aleh svaje vydatki. — Za elektryčnaść płacim pa ličylniku. U Hrodnie my addali za padklučeńnie 150 rubloŭ, u hetuju sumu ŭvojduć i kiłavaty, što my tut nakrucim. Kali budzie bolš, pryjdziecca dapłačvać.
— Padklučeńnia da centralnaj kanalizacyi tut niama. U nas bak na 50 litraŭ, u jaho ŭsio źlivajem, a dalej užo vyvozim sami…
— Vy kazali, što ŭziali fud-trak u arendu. Kolki płacicie za jaje?
— 200 dalaraŭ zimoj. Uletku — 300 dalaraŭ. Ale my i bolš jeździm tady: na plažy, śviaty, karparatyvy. Heta vielmi adekvatnyja rascenki. Viedaju, što arenda zvyčajnych pryčepaŭ u razy daražejšaja!
U Minsku taksama vydatkaŭ chapaje. Tolki na paliva ŭ standartnaj pajezdcy ŭ miežach kalcavoj sychodzić 50 rubloŭ. Za jaje miežami raschod paliva bolšy, plus darohi płatnyja — 80 rubloŭ jak minimum!
Vydatki choć i prystojnyja, raskazvaje Aleh, ale dziakujučy stravam i siaredniamu čeku klijenta ŭdajecca mnohaje kampiensavać:
— Kamuści treba pradać 100 pončykaŭ u traku, kab adbić pajezdku, a mnie dastatkova pryhatavać 20 straŭ, i ŭsio — ja ŭžo ŭ plusie!
Darečy, ideju fud-trakaŭ chłopiec sa Ščučyna płanuje raźvivać i dalej. Jon užo nabyŭ stareńki «Barkas» i zusim chutka płanuje zrabić ź jaho čarhovy restaran na kołach. Što budzie ŭ im, trymaje pakul u tajamnicy.
«Kupiŭ pieršy fud-trak za $5 tysiač i praz dva miesiacy adbiŭ jaho». Historyja pra toje, jak zarablać na vuličnaj ježy
«Paŭtaryć u nas smak syru, zvaranaha ŭ Italii, — z haliny fantastyki». Baranavicki syravar raskazaŭ, što samaje ciažkaje ŭ hetym biznesie
«Niejmavierny śviet novych smakaŭ». Viehanka raskazała, jak pierachodziła na raślinnuju ježu
Kamientary