U minskaj balnicy paśla ŭkołu raspaŭsiudžanaha antybijotyku pamior pacyjent
Niekalki tydniaŭ tamu, 12 sakavika, u 11-j haradskoj balnicy Minska pamior 24-hadovy minčanin Daniła. Jak raspavioŭ «Lusterku» znajomy maładoha čałavieka, jaho lačyli ad sinusitu paśla vyraŭnoŭvańnia nasavoj pieraharodki. Paźniej stała viadoma, što chłopiec pamior paśla ŭkołu antybijotyku. Voś što viadoma.
«U nas usich byŭ šok, bo jon małady i zdarovy chłopiec»
Pa słovach znajomaha Daniiła Siarhieja (imia źmieniena), pierad apieracyjaj małady čałaviek prachodziŭ miedkamisiju ŭ vajenkamacie. U vojska jaho nie ŭziali z-za prablem ź pieraharodkaj i składanaściaŭ z dychańniem i nakiravali ŭ balnicu, kab vypravić situacyju.
— Heta i praŭda było treba, bo da taho času jon zusim pierastaŭ dychać, tolki ź lekami moh, — kaža surazmoŭca. — I voś u kancy lutaha loh u balnicu. Jamu zrabili apieracyju. Usio było narmalna. Viadoma, na nos chvareŭ, heta zrazumieła, ale inšych prablem nie było. I praz tydzień Daniiła vypisali dadomu, jon praciahvaŭ lačycca i adčuvaŭ siabie narmalna. Adzinaje, što raźviŭsia sinusit, choć tempieratury nie było. Tady ŭ paniadziełak, 11 sakavika, jon pajechaŭ da lekara, i jana prapanavała na tydzień lehčy ŭ balnicu. I voś ranicaj u aŭtorak, 12 sakavika, mama adviezła jaho ŭ 11-ju balnicu, hruba kažučy, z nasmarkam, a ŭviečary joj patelefanavali i skazali, što Daniła pamior.
Siarhiej adznačaje: u miedycynskich dakumientach paznačana, što pryčynaj śmierci staŭ anafiłaktyčny šok (heta značyć vostraja alerhičnaja reakcyja) paśla ŭviadzieńnia antybijotyku ceftryjakson. Stan maładoha čałavieka horšaŭ imkliva, i reanimavać jaho nie ŭdałosia.
— Nakolki ja viedaju, usio adbyłosia vielmi chutka, litaralna za chviliny. Jamu zrabili ŭkoł, jaho vyrvała, jon skazaŭ: «Ciažka dychać», i adklučyŭsia,
— raspaviadaje Siarhiej. Ź jahonych słoŭ, alerhii na leki ŭ Daniiła da hetaha nie było.
— Sama doktarka kazała, što preparat toj ža hrupy chłopcu ŭžo kałoli raniej i ŭsio było ŭ paradku, — tłumačyć małady čałaviek. — Naohuł nie viedaju, navošta jany heta pryznačyli, tym bolš unutryvienna. Daniła, zdajecca, nie nastolki mocna chvareŭ, i sinusit nie byŭ zapuščanym. Kali heta adbyłosia, u nas usich byŭ šok, bo jon małady i zdarovy chłopiec.
Siarhiej adznačyŭ, što takaja śmierć maładoha čałavieka ŭ balnicy pa zmaŭčańni nadzvyčajnaje zdareńnie i ŭ prakuratury adrazu pačali pravierku. Ale rodnyja Daniiła ŭsio roŭna napisali zajavu z prośbaj razabracca, ci stała pryčynaj trahiedyi «nienaležnaje akazańnie dapamohi».
Na dadzieny momant pravierka praciahvajecca, ale pa vynikach uskryćcia siamji paviedamili, što ŭnutranyja orhany ŭ maładoha čałavieka absalutna zdarovyja. A vyniki histałohii (analizu tkanin) stanuć viadomyja tolki ŭ siaredzinie krasavika.
Doktar: «Takija rečy praktyčna niemahčyma pradkazać»
Pra toje, nakolki imaviernaja vostraja reakcyja na leki i jak možna siabie zaścierahčy, «Lusterka» pahavaryła z doktaram-terapieŭtam z šaścihadovym stažam Viktaram (imia źmieniena). Havoračy ab ceftryjaksonie, jon adznačaje, što hetyja leki ŭžyvajuć davoli časta.
— Hety preparat naohuł vielmi šyrokaha śpiektru dziejańnia, — raspaviadaje miedyk. — Čaściej za ŭsio jaho vykarystoŭvajuć dla lačeńnia infiekcyj mačapałavoj sistemy, nyrak, u vypadku zapaleńnia dychalnych šlachoŭ, brušnych infiekcyj.
Što tyčycca vostraj reakcyi na leki, i ŭ pryvatnaści na antybijotyki, to heta časta niepradkazalnaja situacyja, kaža surazmoŭca. Reč u tym, što anafiłaksija ŭjaŭlaje saboj hipieradčuvalnaść pieršaha typu i moža raźvicca na absalutna luboje rečyva: ad šakaładu da peŭnaha preparata.
— Pryčym antybijotyki vałodajuć padvyšanaj ryzykaj uźniknieńnia alerhičnych reakcyj, — kaža doktar. — Nakolki ja viedaju, imaviernaść hetaha blizu 0,1-001%. Ale kali preparat raspaŭsiudžany i jaho prymajuć paŭsiudna, to kolkaść ludziej, u jakich adbyvajecca padobnaja reakcyja, budzie prykmietnaj. Ale nie va ŭsich jana budzie pieraciakać u anafiłaktyčny šok.
Upłyvaje vielmi šmat roznych niuansaŭ: šlach trapleńnia preparata (kali ŭvodzić leki ŭnutryvienna, bijadastupnaść budzie vyšejšaj, jany chutčej usmoktvajucca i raspaŭsiudžvajucca, čym kali prymać aralnym sposabam), kancentracyja rečyva i čas padačy. Da taho ž u asnovie alerhičnaj reakcyi lažyć miechanizm siensibilizacyi (pavyšeńnie adčuvalnaści arhanizma da ŭździejańnia jakoha-niebudź faktaru navakolnaha abo ŭnutranaj asiarodździa. — Zaŭv. red.). A značyć, kab raźviŭsia anafiłaktyčny šok, treba, kab čałaviek užo kantaktavaŭ z tym ci inšym rečyvam. Heta značyć pry pieršym trapleńni ceftryjaksonu ŭ arhanizm jaho nie budzie, a ŭ druhi raz užo moža. Ci ŭ čałavieka nikoli raniej nie było reakcyi pry dazoŭcy ŭ 100 mh, ale jana pačniecca pry dazoŭcy ŭ 1000. Tamu, na žal, takija rečy praktyčna niemahčyma pradkazać.
«U mnohich ustanovach u Biełarusi prosta niama mahčymaści pravieryć, ci budzie ŭ pacyjenta alerhija»
Składanaści ŭ dyjahnastavańni alerhij i anafiłaktyčnaj reakcyi dadaje i prablema ŭzajemadziejańnia preparataŭ, praciahvaje Viktar. Naprykład, u čałavieka nie było nijakaj reakcyi na ceftryjakson, ale kali pryniać jaho razam z paracetamołam, pry ich uzajemadziejańni moža ŭtvarycca rečyva, jakoje vykliča anafiłaktyčnuju reakcyju.
— Akramia taho, hipieradčuvalnaść nie zaŭsiody źviazana mienavita z antybijotykam, — adznačaje doktar. — U składzie luboha preparata jość dapamožnyja rečyvy (kansiervanty, stabilizatary i hetak dalej), i ŭ kožnaha vytvorcy jany adroźnivajucca. Hadoŭ siem tamu byŭ vypadak, nakolki ja pamiataju, jakraz z ceftryjaksonam — nazirałasia vielmi šmat alerhičnych reakcyj. Tady kanfiskoŭvali partyju i raźbiralisia z hetym. Tamu hetaja tema vielmi składanaja.
Raniej u Biełarusi ŭžo byli vypadki anafiłaktyčnaha šoku ad ceftryjaksonu. Tak, u studzieni 2017 hoda na praciahu troch dzion try čałavieki pamierli paśla ŭviadzieńnia hetaha preparatu. Paśla hetaha pad časovuju zabaronu dla vykarystańnia patrapili ceftryjakson i hidrachłaryd lidakainu vytvorčaści Barysaŭskaha zavoda miedycynskich preparataŭ. Samo pradpryjemstva straciła na skandale blizu 2,5 miljona dalaraŭ.
Kali ŭ vas jość aściarohi, što paśla pryniaćcia preparata moža ŭźniknuć anafiłaktyčny šok, treba źviarnucca da alerhołaha i zdać proby. Ale harantavać 100-pracentnuju efiektyŭnaść tut składana, udakładniaje Viktar, asabliva, kali vy nie viedajecie, što mienavita šukać.
— U Biełarusi takija proby biaspłatnyja, ale tolki pa nakiravańni ad alerhołaha, — tłumačyć surazmoŭca. — Tamu što možna rabić vielizarnaje mnostva roznych sprob i testaŭ, ale jany ŭsio nie majuć nijakaha sensu, kali ty pieršapačatkova nie viedaješ, u jakim kirunku hladzieć. Da prykładu, u vypadku z astmaj, sistemnaj čyrvonaj vaŭčankaj, roznymi vidami aŭtaimunnych zachvorvańniaŭ pacyjenty bolš schilnyja da alerhičnych reakcyj. A kali jana jość na pienicylin, to ŭ nievialikaha adsotka ludziej uźnikaje pierakryžavanaja reakcyja i na ceftryjakson. Ale ŭ zvyčajnaha čałavieka jana moža być na ŭsio, što zaŭhodna, prosta vy mahli raniej z hetym nie sutykacca. Hruba kažučy, U mianie moža być alerhija na miasa adnaroha, ale ja prosta nikoli jaho nie kaštavaŭ. Tym bolš u mnohich sprob adčuvalnaść nie takaja vysokaja, što aznačaje vialikuju kolkaść psieŭdastanoŭčych i psieŭdaadmoŭnych vynikaŭ.
Anafiłaktyčny šok, jaki adbyŭsia z Daniiłam, raźvivajecca vokamhnienna, ad pary chvilin da hadziny, adznačaje miedyk. U čałavieka ŭźnikaje ŭdušša, azyzłaść hartani i inšych orhanaŭ, pačynajucca prablemy z dychańniem. Taksama ściskajucca sasudy, mohuć paciarpieć nyrki, piečań. Ale čaściej za ŭsio ŭ takoj situacyi ludzi pamirajuć mienavita ad udušša.
Kamientary