Pryłady ź biełaruskaha Paazierja — najstaražytniejšyja va Uschodniaj Jeŭropie śviedčańni apracoŭki voŭny

Archieołahi daśledavali 24 nievialikija artefakty z kaściej i zuboŭ žyvioł, vyjaŭlenych na pasieliščach paŭnočnabiełaruskaj kultury. Ekśpierymienty i trasałahičny analiz pakazali, što, imavierna, 13 ź ich byli elemientami składovych pryład dla apracoŭki voŭny, a jašče siem — dla apracoŭki raślinnych vałoknaŭ.

Jak paviedamlajecca ŭ artykule, apublikavanym u Journal of Archaeological Science: Reports, znachodki datujucca III tysiačahodździem da našaj ery. Pra heta piša partał «N+1».

U poźnim niealicie — rańnim bronzavym vieku na terytoryi biełaruskaha Paazierja, poŭdni Pskoŭskaj vobłaści, paŭnočnym zachadzie Smalenskaj vobłaści i na paŭdniovym uschodzie Łatvii isnavała paŭnočnabiełaruskaja archieałahičnaja kultura.

Pavialičyć

Šerah važnych pomnikaŭ, źviazanych z hetaj supolnaściu, daśledčyki vyjavili na terytoryi Kryvinskaha tarfianika, u jakim dobra zachavalisia staražytnyja artefakty, vyrablenyja z arhaničnych materyjałaŭ, pryčym u niekatorych vypadkach navukoŭcam navat udajecca vyznačyć, dla jakich zadač vykarystoŭvalisia tyja ci inšyja rečy.

Jarki prykład — heta nabor kaścianych pryład u arnamientavanym futarale, jaki archieołahi vyjavili ŭ 2010 hodzie na pomniku Asaviec-2 niedaloka ad adnajmiennaj vioski Biešankovickaha rajona Viciebskaj vobłaści. 

Ekśpierymientalna-trasałahičny analiz pakazaŭ, što ŭ druhoj pałovie III ci na miažy III—II tysiačahodździaŭ da našaj ery hety nabor, vidać, vykarystoŭvaŭsia dla viazańnia ci placieńnia vyrabaŭ z raślinnych vałoknaŭ.

Pavialičyć

Hetym razam Hanna Malucina ź Instytuta historyi materyjalnaj kultury RAN i Maksim Čarniaŭski ź Instytuta historyi Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi spynilisia na daśledavańni 24 artefaktaŭ, znojdzienych u roznyja hady na dvuch pomnikach Kryvinskaha tarfianika — Asaviec-2 i Asaviec-7.

Heta nievialikija zavostranyja pradmiety, vyrablenyja z kaściej i zuboŭ žyvioł. U pryvatnaści, u adnym vypadku navukoŭcy vyznačyli, što materyjałam dla hetaha vyrabu pasłužyŭ ikoł viepra.

Daśledčyki adznačyli, što daŭžynia vyvučanych pradmietaŭ składała ad 19 da 51 milimietra (u siarednim — kala 35 milimietraŭ), a šyrynia — ad troch da vaśmi milimietraŭ. Forma, pamier i reštki klejučaha rečyva (vierahodna, biarozavaha varu), zachavanyja na 18 artefaktach, padkazali archieołaham, što jany, vidać, pieršapačatkova byli elemientami sastaŭnych pryład.

Pavodle słoŭ navukoŭcaŭ, na pavierchni artefaktaŭ dobra zachavalisia ślady znosu, tamu jany źviarnulisia da ekśpierymientalna-trasałahičnaha analizu, kab vyznačyć ich funkcyju.

Pavialičyć

Archieołahi vykazali zdahadku, što znachodki byli elemientami pryład, z dapamohaj jakich staražytnyja žychary biełaruskaha Paazierja apracoŭvali raślinnyja vałokny i poŭść.

Jany vyrabili niekalki sastaŭnych pryład z draŭlanaj asnovaj ci ručkaj (hrebień i časalnuju došku) z anałahičnymi zubcami z łasinaj kostki. Paśla ekśpierymientalnaj apracoŭki vałoknaŭ krapivy i voŭny navukoŭcy paraŭnali ślady znosu na staražytnych pryładach i na tych, što jany zrabili dla hetaha daśledavańnia.

Pavodle ich danych, 13 z 24 staražytnych artefaktaŭ, vierahodna, vykarystoŭvalisia dla apracoŭki voŭny, u toj čas jak siem pradmietaŭ byli elemientami pryład dla apracoŭki raślinnych vałoknaŭ. Astatnija try zavostranyja pradmiety, pavodle mierkavańnia daśledčykaŭ, mahčyma, byli elemientami rybałoŭnych kručkoŭ.

Kali vysnovy aŭtaraŭ novaha artykuła dakładnyja, to znachodki źjaŭlajucca najstaražytnymi viadomymi śviedčańniami apracoŭki voŭny ŭ lasnoj zonie Uschodniaj Jeŭropy. Jany datujucca III tysiačahodździem da našaj ery.

Niadaŭna inšy daśledčy kalektyŭ vyvučyŭ nievialikija kamiennyja artefakty, znojdzienyja ŭ Hrecyi na pomnikach epochi niealitu. Navukoŭcy pryjšli da vysnovy, što jany źjaŭlajucca elemientami najstaražytnych u Jeŭropie małacilnych došak, jakimi karystalisia jašče ŭ VII tysiačahodździ da našaj ery.

• 15
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 1