U babrujčanina Aleha Maślikava — niezvyčajnaje zachapleńnie: jon nabyvaje i razvodzić kanarejek, pryčym redkich vidaŭ. Na siońnia ŭ jaho kala 100 pryhožych ptušačak, piša «Viačerni Babrujsk».
«Kab afarboŭka była bolš vyjaŭlenaj, ptušak farbujuć»
Ptuški — chobi Aleha Alaksandraviča ź dziacinstva. Užo ŭ 10 hadoŭ jon razam ź siabrami łaviŭ kala raki dzikich ščahłoŭ, čačotak, trymaŭ ich doma, abmieńvaŭsia imi. Baćka zachapleńnie Aleha padtrymlivaŭ, tak jak sam lubiŭ ptušak, trymaŭ kaliści hałuboŭ.
— Kali mnie było 12-14 hadoŭ, u mianie doma byli ŭžo dziasiatki kanarejek, papuhajaŭ, — raspaviadaje mužčyna. — Žyli my ŭ kvatery — troje dziaciej u adnym pakoi. Rabili z baćkam dźvie-try vysokija etažerki, na ich stajali kletki z ptuškami. Potym byŭ niekatory pierapynak — ja słužyŭ u armii, pracavaŭ u Manholii, u Polščy, siamja źjaviłasia. Ale ŭžo budučy darosłym, viarnuŭsia da svajho zachapleńnia.
Siońnia ŭ našaha hieroja — kala 100 kanarejek redkich vidaŭ. Kaža, u dziacinstvie jon pra takija navat nie čuŭ.
— Kanarejki byvajuć piavučyja, dekaratyŭnyja i kalarovyja, siarod ich jašče roznyja padhrupy jość. Ja trymaju kalarovych.
Raniej byli roznyja, ale potym spyniŭsia tolki na hetych, bo jany vielmi pryhožyja. Nie, jany taksama śpiavajuć, ale nie tak, jak piavučyja, ich hałoŭnaja kaštoŭnaść — u pryhožaj afarboŭcy. A kab afarboŭka była bolš vyjaŭlenaj, ptušak farbujuć. Dla hetaha isnujuć śpiecyjalnyja farby, jakija dadajuć u pitnuju vadu abo ŭ korm. U samcoŭ afarboŭka bolš vyjaŭlenaja.
— U asnoŭnym, u mianie kanarejki z mazaičnaj afarboŭkaj: u ich jarki koler prastupaje tolki ŭ niekatorych miescach — na hrudziach, hałavie, kryle i nadchvości. U mianie šeść parod: čorna-čyrvonyja, čyrvonyja, «čyrvony mazaik», «ahat čyrvony mazaik», «ahat-tapaz čyrvony mazaik» i «partuhalski arlekin», a isnuje parod značna bolš. Usie jany adroźnivajucca koleram apiareńnia. I ŭ adnoj parodzie ŭ mianie jość čubatyja ptuški i biez čubkoŭ.
Čamu mienavita kanarejki? A nie papuhai, da prykładu, jany ž taksama pryhožyja.
Kanarejki pryhožyja i śpiavajuć pryhoža, a papuhai kryčać, i ŭsio, — adkazvaje mužčyna. — Ja ničoha suprać papuhajaŭ nie maju, narmalnaja ptuška, ale treba trymać kahości adnaho. Trymaŭ ja i kurej. Ale heta biessensoŭna: uletku jajki jość, a ŭzimku — tolki karmi, i zadavalnieńnia ad ich nijakaha. Da taho ž, stymuł pavinien być hrašovy. Tut liški pradaŭ, dyk choć niešta zarabić možna časam.
Pa słovach Aleha Maślikava, ludziej, jakija zajmajucca takimi redkimi kanarejkami, na ŭsiu Biełaruś — čałaviek piać ad siły. Kanaravod (tak jany nazyvajucca) kaža, što ŭ nas u krainie pra kalarovych kanarejek daviedalisia tolki hadoŭ 6-7 tamu. Kuplaŭ ptušak mužčyna ŭ roznych krainach: u Turcyi, Italii, u rasijskich Maskvie i Kalininhradzie. Zvyčajna ptušačak pieradajuć ciahnikami.
Kaštujuć kalarovyja kanarejki davoli doraha: ad 50 da 200 rubloŭ za asobinu. — Dyjapazon vialiki, usio zaležyć ad parody, ad pryhažości i jakaści ptuški, tut šmat niuansaŭ, — tłumačyć Aleh Alaksandravič.
«Sa studzienia pa červień ty całkam da ich pryviazany»
Utrymlivać kanarejek — sprava surjonaja. U našaha hieroja ptuški žyvuć u valjerach, asnaščanych usim nieabchodnym. Majecca ŭ ptušynych apartamientach abstalavańnie, aŭtamatyčna rehulujecca aśviatleńnie: ranicaj jano pavolna zaharajecca na praciahu 10 chvilin, a ŭviečary taksama pastupova zhasaje. Jość kupałki — kanarejki vielmi lubiać ploskacca. Asobna ŭ domie stajać kletki, kudy kanaravod nosić ptušak pa parach dla sparvańnia.
Asnoŭnaje charčavańnie — zbožžavaja sumieś, sadavina, harodnina.
— Sumieś rychtuju sam z roznych vidaŭ nasieńnia, tak vychodzić tańniej, — kaža mužčyna. — Na dzień jaje sychodzić kala kiłahrama. Harodninu, sadavinu kanarejki jaduć praktyčna ŭsie, ale bolš za ŭsio lubiać jabłyki, hrušy, liście sałaty, hrečku abo pšaničnuju krupu, tudy abaviazkova jajka dadaju, možna morkvu pacierci. U karmuškach taksama pastajanna pavinna być minieralnaja sumieś, jana źjaŭlajecca krynicaj karysnych rečyvaŭ i antyaksidantaŭ, palahčaje praces stravavańnia. I asobna zaŭsiody kładu zdrobnienyja rakavinki, sepiju (pancyr karakacicy) — heta dobraja krynica kalcyju dla ptušak.
Pa słovach Aleha Maślikava, kab trymać parodnych kanarejek, nieabchodna zaŭsiody znachodzicca pobač, asabliva ŭ siezon hadoŭli. — Sa studzienia da červienia ty całkam da ich pryviazany, — kaža surazmoŭca. — Pa-pieršaje, važna nie prapuścić momant, kali samki i samcy hatovyja da sparvańnia.
Zrazumieć, što samka da hetaha hatovaja, možna pa jaje pavodzinach: jana pačynaje prajaŭlać niespakoj, kidajecca pa kletcy, kryčyć, robić sproby budavać hniazdo. A kienar u hety pieryjad hučna śpiavaje. Jak tolki zaŭvažyŭ hetyja prykmiety, treba terminova zasialać ich u padrychtavanuju kletku.
Kali ptuški siadziać tam pa parach, patrebien pastajanny kantrol za jajkami — zdarajecca, samka niespadziavana paškodzić jajka, časam ptušaniaty ŭ hniozdach pamirajuć. Byvajuć samki, jakija nie kormiać ptušania, tady padkładaju jaho inšaj pary. Jašče dadatkova dajecca korm, kab samka karmiła ptušaniat.
Kanarejki schilnyja da zachvorvańniaŭ
— Z hetym u nas prablema — u horadzie niama vieterynaraŭ, jakija śpiecyjalizujucca na ptuškach, — z sumam kaža surazmoŭca. — Navat kali ptuška pamierła, niama dzie zrabić poŭny analiz, kab vyśvietlić pryčynu. U łabaratoryi možna zdać analiz tolki na niekalki chvarob.
Tamu sam vyvučaju litaraturu, kab viedać, jak lačyć svaich ptušak. Taksama majem znosiny ź ludźmi ŭ roznych hrupach, abmieńvajemsia vopytam. Darečy, u Aleha Maślikava jość svaja hrupa ŭ WhatsApp «Našy kanarejki», u joj udzielniki nie tolki ź Biełarusi, ale i z Rasii, Kazachstana, adzin navat z Turcyi.
«Ja hadzinami mahu siadzieć sa svaimi ptuškami»
Jak my ŭžo zrazumieli, Aleh Maślikaŭ razvodzić kanarejek dla siabie, pradaje tolki liški. Ale, kaža, nikoli nie hladzieŭ na hety zaniatak jak na biznes:
— Dla mianie heta pierš za ŭsio lubavańnie. Ja hadzinami mahu siadzieć sa svaimi ptuškami, naziraju, analizuju, niešta zapisvaju. Heta addušyna.
Blizkija z razumieńniem staviacca da chobi Aleha.
— Tut patrebny čałaviek, jaki budzie ciabie razumieć, padtrymlivać, nie paprakać za vydatki na korm ptuškam i inšaje, — kažy ty. — Siońnia dla kanarejek stolki prybambasaŭ usialakich, bačyli b vy razmovy fanataŭ u hrupach! Takich nazyvajuć «ptuškanutymi», i ja taki ž (śmiajecca).
«A što ŭ vas za prablemy? Daloka da Minska ci niama kamu padvieźci?» Publičnaja pikiroŭka Łukašenki i Pašyniana13
Kamientary