Historyja2121

Archieołahi śćviardžajuć, što staražytny horad na Miency ŭźnik u kancy X stahodździa

Zahadčyk adździeła archieałohii Siarednich viakoŭ i Novaha času Instytuta historyi NANB Andrej Vajciachovič, pad kiraŭnictvam jakoha prachodziać raskopki na Miency, paviedamiŭ, što archieołahi dakazali ŭźniknieńnie staražytnaha Mienska ŭ kancy X stahodździa, piša BiełTA.

U 2022 hodzie premjer-ministr Biełarusi Raman Hałoŭčanka daručyŭ historykam razabracca, dzie mienavita zaradziŭsia Minsk. Dla hetaha byŭ składzieny płan archieałahičnych daśledavańniaŭ kompleksu na Miency. U 2023 i 2024 hadach raboty išli pad kiraŭnictvam archieołaha Andreja Vajciachoviča, ich płanujecca praciahnuć i ŭ 2025-m.

Padčas raskopak znajšli ŭnikalnyja draŭlanyja kanstrukcyi i artefakty, jakija dazvolili zrabić novyja vysnovy pra historyju biełaruskaj stalicy. Navukoŭcy pryjšli da vysnovy, što staražytny Miensk zaradziŭsia na Miency i potym byŭ pieraniesieny na miesca źlićcia Śvisłačy i Niamihi.

«My za dva hady raskopak užo atrymali asnoŭnyja vyniki i šmat čaho dasiahnuli. U pieršuju čarhu my praviali daśledavańni ŭnutryvalnych kanstrukcyj i całkam vyvučyli ich vonkavaje abličča, kanstruktyŭnyja asablivaści, čas ich uźviadzieńnia i dalejšy los.

I my možam sa stoadsotkavaj upeŭnienaściu śćviardžać, što heta typovyja dreva-ziemlanyja ŭmacavańni dla staražytnaruskaha horada, jakija byli ŭźviedzienyja ŭ samym kancy X — pačatku XI stahodździa. Heta značyć, horad zaradziŭsia ŭ 990-ja hady.

Hetyja ŭmacavańni byli sapraŭdy značnymi i pa svaich pamierach nie sastupali ŭmacavańniam, vyjaŭlenym u Minsku na Śvisłačy. Heta ŭ pryncypie raŭnacennyja pa mahutnaści haradskija ścieny, ale jany stvoranyja pa roznych technałohijach, bo budavalisia ŭ rozny čas. Na Miency horad źjaviŭsia raniej. Tut kłasičnaja haradskaja struktura — heta dziaciniec, vakolny horad i haradskija pasady», — raskazaŭ Andrej Vajciachovič.

Archieołahi taksama viali raboty na pasadach, na dziacincy małoha haradzišča i vyjavili ślady pražyvańnia družyny — redkija elitarnyja rečy, darahuju zbroju. Jany zafiksavali šerah pažaraŭ, vyklikanych vajennym umiašańniem, i ŭziali ŭzory na radyjevuhlarodny analiz, kab atrymać dakładnuju datu, kali tut rabilisia vajennyja napady, kab potym supastavić z histaryčnymi padziejami.

«My možam na 100% śćviardžać, što heta bujny horad, roskvit jakoha prypaŭ na XI stahodździe. U kancy XI stahodździa jon pastupova pryjšoŭ u zaniapad, i da siaredziny XII stahodździa žyćcio tut całkam spyniłasia. My možam heta źviazvać z uźniknieńniem novaha horada na Śvisłačy, bo centr byŭ pieraniesieny tudy», — padkreśliŭ navukoviec.

Pavodle jaho słoŭ, adno pytańnie jašče zastałosia niavyśvietlenym.

«Padčas raskopak my znajšli pachavańni, jakich tam być nie pavinna. Zvyčajna pachavańniaŭ nie ładzili na terytoryi, dzie žyli ludzi, jany mahli ŭźnikać tolki ŭ adnym vypadku — kali na hetym miescy stajaŭ chram. Tamu jość takaja hipoteza, što kala paŭdniovaha ŭvachodu ŭ haradzišča była draŭlanaja carkva, vakoł jakoj rabilisia pachavańni ŭ XI-XII stahodździ. Kab dakazać hetuju viersiju abo abvierhnuć, my na nastupny hod zapłanavali raskopki na mierkavanym miescy znachodžańnia chrama. Darečy, viersija paćviardžajecca tym, što my letaś znajšli niedaloka pieranosnaje kadziła», — źviarnuŭ uvahu Andrej Vajciachovič.

Paśla zaviaršeńnia bujnych raskopak na Miency płanujecca stvaryć muziej. Jak adznačajuć navukoŭcy, heta znakavaje miesca nie tolki dla Biełarusi, ale i dla ŭsioj Uschodniaj Jeŭropy.

Kamientary21

  • 1000hodździe Frunzenskaha Rajvykankamu
    11.10.2024
    Pabuduma na miescy znachodki muzej Frunzensku, bolšy ad biblijaeki z ceładabovaj pašpartystkaj
  • Voś kab ja byŭ prem jer
    11.10.2024
    Daručyŭ ba historykam razabracca, što Miensk staić na miescy jetaražytnaje Alba Lonki, a vaŭčyca bratoŭ-bliźniataŭ sa Śvisłačy vyciahła.
    A hety anttynacyjanalny prem jer tolki dziasiaty viek.
  • Voś kab ja byŭ prem jer
    11.10.2024
    [Red. vydalena]

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA11

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA

Usie naviny →
Usie naviny

Amierykaniec žadaje vučycca ŭ Biełarusi. Voś što jaho pužaje5

«Da 15 hadzin — praca, paśla abiedu — uborka ŭsioj terytoryi biez švabry». Palitviazień raspavioŭ, jak siadzieŭ za pratesty ŭ kałonii dla niepaŭnaletnich

Univiersiteckaha vykładčyka fiziki z Hrodna buduć sudzić za «finansavańnie ekstremisckaj dziejnaści»2

«Biełarusy buduć cichieńka dumać svajo. A vada kamień točyć, dyj Łukašenka fizična nie viečny». Hłyboki manałoh byłoha mytnika Alesia Jurkojcia8

Tramp nazvaŭ imiony kiraŭnikoŭ Dziarždepa i Nacyjanalnaj vyviedki9

«Padrobka archiŭnaj daviedki — 4500 jeŭra». Jak biełarusy šukajuć u siabie polskija karani i jak kuplajuć polskaje pachodžańnie10

U Biełym domie prajšła sustreča Trampa z Bajdenam FOTAFAKT

Navukoŭcy adradzili vymierłuju žyviolinu biez kłanavańnia. Jakim čynam im heta ŭdałosia?3

Kanapackaja adkazała, ci jość u jaje niamiecki DNŽ4

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA11

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA

Hałoŭnaje
Usie naviny →