Siryja była fabrykaj kaptahonu, «kakainu dla biednych». Paśla padzieńnia režymu stała jasna, dzie jaho vyrablali
Va ŭmovach sankcyj režym Asada znajšoŭ krynicu pastajannaha dachodu i ŭpłyvu na susiedziaŭ.
Kaptahon — handlovaja nazva łabaratornaha preparatu, upieršyniu sintezavanaha ŭ 1960-ch hadach u jakaści alternatyvy amfietaminu i mietamfietaminu, jakija ŭ toj čas vykarystoŭvali dla lačeńnia narkalepsii, stomlenaści i razładaŭ pavodzin. Preparat taksama vyklikaje ejfaryju, što robić jaho idealnym «bajavym stymulataram».
Kaptahon u apošnija hady staŭ upadabanym narkotykam siarod maładych ludziej pa ŭsim Blizkim Uschodzie i hałaŭnym bolem sistemy achovy zdaroŭja. Jon mocna raspaŭsiudziŭsia ŭ takich krainach, jak Saudaŭskaja Aravija i Abjadnanyja Arabskija Emiraty, dzie zabaronieny ałkahol. Zaležnaść ad kaptahonu naradžaje śpiektr prablem sa zdaroŭjem, ad biassońnicy i depresii da halucynacyj i prablem z sercam.
Jak piša The Washington Post, da pačatku hramadzianskaj vajny ŭ Siryi, da 2011 hoda, kaptahon razhladaŭsia jak nišavy pradukt dla nievialikaha koła spažyŭcoŭ, jakim handlavała nievialikaja kolkaść złačynnych hrupovak u Livanie i Turcyi. Ale prykładna z 2018 hoda samatužnaja vytvorčaść narkotyku ŭ Livanie raspaŭsiudziłasia na niekalki siryjskich haradoŭ u pryhraničnym rajonie na poŭnač ad Damaska.
Klučavoj fihuraj, pavodle sankcyjnych dakumientaŭ Ministerstva finansaŭ ZŠA, byŭ Chasan Daku, hramadzianin Siryi i Livana i były aŭtadyler, jaki pačaŭ skuplać nieruchomaść abapał miažy dla vytvorčych centraŭ i składoŭ. Daku stvaryŭ sapraŭdnuju narkaimpieryju — naŭrad ci ŭ takich krainach, jak Siryja i Livan, heta było b mahčyma biez spryjańnia siłavikoŭ.
Pa słovach amierykanskich i blizkaŭschodnich čynoŭnikaŭ, za im stajali apieratyŭniki livanskaj isłamisckaj hrupoŭki «Chiezbała», a taksama najvyšejšaje kiraŭnictva Siryi. Siarod ich brat Bašara Asada Machier al-Asad, kamandujučy 4-j braniatankavaj dyvizijaj siryjskaj armii. Akramia jaho, siarod klučavych fihur nazyvalisia imiony niekalkich stryječnych bratoŭ Asada i biznesoŭcaŭ, blizkich da siryjskaha lidara.
Bolšaja častka tabletak vyrablałasia ŭ rajonach, jakija kantralavalisia režymam, i pieramiaščałasia praź miežy i marskija party, jakija kantralavalisia ŭradam.
Pavodle źviestak raźviedki ZŠA, 4-ja dyvizija Machiera al-Asada była aktyŭnym udzielnikam handlu kaptahonam jak minimum z 2020 hoda, kantralujučy raźmierkavalnyja i transpartnyja vuzły, uklučajučy port Łatakii na siryjskim uźbiarežžy. Siryjski kantrol nad apieracyjami ŭzmacniŭsia paśla taho, jak u 2021 hodzie Daku za niezakonnaje abaračeńnie narkotykaŭ aryštavali ŭ Livanie.
Pa słovach aficyjnych asob ZŠA, apošnija hady Siryja zabiaśpiečvała kala 80% suśvietnych pastavak kaptahonu.
Inhredyjenty dla narkotyku, siarod jakich amfietamin, lehalna nabyvalisia ŭ niekalkich krainach, u tym liku Iranie i Indyi, i impartavalisia praz Łatakiju. Chimičnyja rečyvy-prekursory źmiešvalisia na zavodach i presavalisia ŭ tabletki z charakternym łahatypam u vyhladzie padvojnaj litary «S».
Vytvorčaść kaptahonu ŭ Siryi była pastaŭlena na pramysłovy ŭzrovień. Tabletki rabilisia nie na mabilnych abjektach, a na stacyjanarnych zavodach.
Zabiaśpiečvałasia achova vytvorčaści i svabodnaje pieramiaščeńnie da miež.
Na dumku šerahu analitykaŭ, ekanomika krainy, razburanaja šmathadovaj vajnoj, padtrymlivałasia na płyvu šmat u čym dziakujučy handlu kaptahonam. Pry hetym maštab dachodaŭ ad narkahandlu značna pieravyšaŭ dziaržbiudžet.
Daśledavańnie 2023 hoda pakazała, što preparat moh prynosić režymu Asada kala 2,4 miljarda dołaraŭ za hod, što značna pieravyšała dachody ź luboj inšaj zakonnaj abo niezakonnaj krynicy.
Režym Asada, na dumku analitykaŭ, vykarystoŭvaŭ kaptahon u jakaści ryčaha šantažu inšych arabskich dziaržaŭ, prapanoŭvajučy vybaračna abmiažoŭvać patok narkotykaŭ uzamien za narmalizacyi adnosin ź Siryjaj — tak jak niekatoryja inšyja dyktatury vykarystoŭvajuć patoki mihrantaŭ i kantrabandu cyharet.
U mai 2023 hoda Asada znoŭ pryniali ŭ Lihu arabskich dziaržaŭ paśla bolš jak dziesiacihadovaj izalacyi — častkova tamu, što krainy Piersidskaha zalivu byli kroŭna zacikaŭjełnyja ŭ supracy dla spynieńnia kantrabandy kaptahonu.
Urad Asada nieadnarazova admaŭlaŭ svajo dačynieńnie da niezakonnaha abarotu narkotykaŭ, a ŭ 2022 hodzie abjaviŭ ab aryštach niekalkich drobnych handlaroŭ narkotykami i kanfiskacyi niekalkich partyj tabletak.
U 2023 hodzie Vialikabrytanija, ZŠA i Jeŭrapiejski sajuz uviali sankcyi suprać ludziej, jakija padazrajucca ŭ datyčnaści da handlu kaptahonam. Siarod ich byli dvoje stryječnych bratoŭ Asada.
WOW! Now that is what @CarolineRose8 and I have been saying for years: industrial-scale captagon production happened exclusively in regime-held Syria. pic.twitter.com/Vg62FNnbi6
Na videa pakazany adzin z zavodaŭ pa vytvorčaści kaptahonu, zachopleny paŭstancami.
Paŭstancy vyjavili łabaratoryi pa vytvorčaści kaptahonu ŭ siryjskich prybiarežnych rajonach, centralnaj pravincyi Choms i Damasku i jaho pryharadach.
Millions of Captagon pills have been discovered near Mazzeh Military Airport in Syria following the fall of President Bashar al-Assad.#Syria #Captagon pic.twitter.com/ApFwAbfsN8
Tak, miljony tabletak kaptahonu znajšli kala vajskovaha aeradroma Meze ŭ Damasku — prytym što avijacyja ŭ Siryi tradycyjna była elitnaj častkaj armii, bo lotčykam byŭ Chafez Asad. Heta byŭ tolki adzin z abjektaŭ, raskidanych pa krainie.
Na dumku analitykaŭ, zaraz usio zaležyć ad voli novaha ŭrada: jaho vytvorčaść i ekspart niemahčymyja biez pratekcyi źvierchu.
Kamientary