Miłyja i vielmi blizkija: janoty mohuć stać nastupnymi chatnimi hadavancami amierykancaŭ
Zdajecca, što ŭ Paŭnočnaj Amierycy janoty chutka mohuć pierajści ŭ katehoryju chatnich žyvioł. U novym daśledavańni, apublikavanym u časopisie Frontiers in Zoology, havorycca, što z-za blizkaści da ludziej hetyja mlekakormiačyja evalucyjanujuć, u ich źmianiajecca styl pavodzin i navat vonkavy vyhlad, piša Bi-bi-si.
U ZŠA i Kanadzie janoty ŭsio čaściej prychodziać da čałaviečaha žylla ŭ pošukach lohkaj zdabyčy ŭ śmiećcievych bakach. Ich łaskava nazyvajuć «śmiećcievymi pandami» i «dvarovymi bandytami».
U minułym hodzie janot, jaki pryjšoŭ pakapacca ŭ bakach na futbolnym stadyjonie ŭ Fiładelfii, navat vybieh na pole padčas matča. Pa słovach navukoŭcaŭ, heta adzin z prykładaŭ taho, što hetyja žyvioły pierastajuć bajacca navat vialikaj kolkaści ludziej.
Analiz amal 20 tysiač fatahrafij pakazaŭ «prykmietnaje pamianšeńnie daŭžyni pysy» ŭ haradskich janotaŭ u paraŭnańni ź ich sielskimi surodzičami, havorycca ŭ daśledavańni.
Takaja fizičnaja źmiena charakterna dla rańnich stadyj adamašnieńnia, jakija naziralisia ŭ katoŭ i sabak, adznačajuć navukoŭcy.
Niekatoryja janoty ŭžo žyvuć u damach i stanoviacca zorkami TikTok.
Janoty šyroka žyvuć pa ŭsioj kantynientalnaj častcy ZŠA.
Ich zdolnaść dobra žyć jak u dzikaj pryrodzie, tak i ŭ haradskich umovach dała im mahčymaść zaniać unikalnuju nišu ŭ amierykanskaj pryrodzie.
Z-za blizkaści da ludziej janoty, zdajecca, pačynajuć pačuvacca bolš upeŭniena pobač ź imi. Kali kazać navukovaj movaj, u ich słabieje instynkt kidacca naŭcioki, pišuć aŭtary daśledavańnia.
Źmiakčeńnie rys ich źniešnaści moža być źviazana sa źmienami na kletkavym uzroŭni, u pryvatnaści, u prajavie naturalnaj reakcyi «bi ci biažy», adznačajuć aŭtary.
Heta adamašnieńnie pačynajecca sa śmiećcia, kaža suaŭtar daśledavańnia Rafaeła Leš z Univiersiteta Arkanzasa ŭ intervju dla Scientific American.
«Śmiećcie — heta sapraŭdy adpraŭny punkt, — adznačaje jana. — Dzie b ni žyŭ čałaviek, tam jość śmiećcie — a žyvioły jaho lubiać».
Adnak, kab karystacca hetym biaskoncym «šviedskim stałom», dzikim žyviołam davodzicca znachodzić tonki bałans: być dastatkova śmiełymi, kab kapacca ŭ śmiećcievych bakach i aryjentavacca ŭ asiarodździ, stvoranym ludźmi, ale pry hetym nie nastolki śmiełymi, kab składać pahrozu.
«Kali žyviolina žyvie pobač ź ludźmi, jana pavinna pavodzić siabie dastatkova prystojna, — skazała Leš. — Heta vielmi žorstki adbor».
Pa słovach aŭtaraŭ, atrymanyja danyja supadajuć z paniaćciem «sindromu adamašnieńnia».
Najbolš šyroka viadomyja prykmiety pracesu adamašnieńnia — heta anatamičnyja i marfałahičnyja źmieny nakštałt zakručanych chvastoŭ, visiačych vušej, častkovaj straty pihmientacyi, pamianšeńnia pamieraŭ mozhu i skaračeńnia čerapa, adznačajecca ŭ daśledavańni. Usie hetyja rysy źjaŭlalisia ŭ sabak — byłych vaŭkoŭ — u pracesie ich pryručeńnia čałaviekam.
Aŭtary raboty taksama vysunuli hipotezu, što praces adamašnieńnia pamyłkova ličać inicyjavanym čałaviekam, jaki ŭ minułym adłoŭlivaŭ abo metanakiravana razvodziŭ žyvioł.
Na samaj spravie, ličać daśledčyki, praces moža pačynacca značna raniej — u toj momant, kali žyvioły pryvykajuć da čałaviečaha asiarodździa.
«Lepš za ŭsio vyžyvajuć tolki tyja žyvioły, u jakich asłablenaja reakcyja ŭciokaŭ (abo napadu), — pišuć aŭtary. — Heta aznačaje, što pačatkovyja etapy adamašnieńnia — praces čystaha naturalnaha adboru».
Ciapier čytajuć
Pra Miełkaziorava ŭ jaho apošni dzień: «Było adčuvańnie, što jon stomleny, brakuje enierhii, rysy tvaru byli zapałyja»1
Kamientary