Мова3232

Гавары правільна: дзіця, а не дзіцёнак

Слова «дзіцёнак» таксама фіксуецца Пяцітамовым акадэмічным слоўнікам беларускай мовы з паметай «абласное». Аднак, на маю думку, яго варта пазбягаць. Па-беларуску добра, правільна — «дзіця», «дзіцё», «дзіцяня», «дзіцянё». А слова «дзіцёнак» лезе ў мову пад уплывам расейскага «ребенок». Між тым па-беларуску «кацяня», «кацянё», а не «кацёнак», «сабачаня», «сабачанё», «шчаня», «шчанё», а не «щенок», «цяля», а не «теленок», «зубраня», а не «зубренок». Так ужо адвеку называлі малых беларусы.

Ласкава ж кажам «дзіцятка», «кацянятка», «сабачанятка».

І нагадаю некалькі нашых прыказак.

Да сямі год пястуй дзіця, як яечка, да дванаццаці год пасі, як авечку, тады выйдзе на чалавечка.

Дзіця здаровае ад матчынага блінца, а разумнае ад бацькавага дубца.

Першае дзіцятка — панятка (= пешчанае).

Якія мамка й татка, такое і дзіцятка.

Дзяцей гадаваць, як камень гладаць.

І ў лецях, і ў дзецях (= здзяцінець)

Першае цялятка — шчанятка (= першы блін — сабаку).

Неспадзеўкі дзіця ў дзеўкі (= думаць галавой трэба).

У каго дзяцей сем, то ёсць долі ўсем, а ў каго дзіця адно, то і тое долі жадно (= долі не мае ніякай).

Каментары32

38-гадовага вайсковага лётчыка судзяць за абразу Лукашэнкі

38-гадовага вайсковага лётчыка судзяць за абразу Лукашэнкі

Усе навіны →
Усе навіны

Трое падлеткаў прадалі свае пашпартныя звесткі і атрымалі вялікія непрыемнасці

Прэм'ер Грэнландыі заявіў пра імкненне краіны да незалежнасці5

Сёння будуць мароз, снег і парывісты вецер

Памёр Гаральд Вольскі

Маладую беларуску асудзілі за наркотыкі на 9 гадоў. Калі выйшла з калоніі, зрабіла засвоены там навык справай жыцця13

Дыхаў у слухаўку, дасылаў паштоўкі са сваім пахам. Беларускі распавялі пра пераслед сталкераў2

Бондарава трыумфуе: у Палаце прадстаўнікоў Марзалюку ўсё ж нагадалі пра дэпутацкую этыку праз «шваль з Гродна»24

Найлепшыя фільмы «не для ўсіх» 2024 года. Што вы з гэтага глядзелі?

Старшыня Еўракамісіі злягла з цяжкай хваробай4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

38-гадовага вайсковага лётчыка судзяць за абразу Лукашэнкі

38-гадовага вайсковага лётчыка судзяць за абразу Лукашэнкі

Галоўнае
Усе навіны →