Сяброўка, даведаўшыся, што я еду ў Варшаву, папрасіла прывезці ёй лекі.
Прэпарат, папярэдзіла, імпартны, бельгійскі і ў Беларусі каштуе вельмі дорага — 800 тысяч за 20 таблетак. У некаторых аптэках і ўсе 900 тысяч. А сяброўка — інвалід другой групы. Ёй гэты прэпарат патрэбен не час ад часу, а кожны дзень па таблетцы. У месяц выходзіць мільён дзвесце тысяч. Нармальная такая цана для інваліда — жыві і радуйся. Атрымаеш пенсію, купіш лекі — і глядзі тэлевізар з кіпенем упрыглядку.
Сяброўка, праўда, патлумачыла: гэты дарагі прэпарат — добры. А айчынны аналаг ёй прызначаны па інваліднай ільгоце бясплатна. Вось толькі ад яго не толькі мала толку, дык яшчэ і пабочных эфектаў — увесь спектр, ад выпадзення валасоў да дыябету. Разнастайныя працэдуры і прэпараты для аднаўлення пасля «пабочкі» ўжо абышліся ёй у дзесяць мільёнаў. І гэта яшчэ не канец. Але ў такім выпадку, падлічыла яна, усё роўна танней выйдзе прымаць дарагі бельгійскі прэпарат замест айчыннага бясплатнага.
Еўрапейскае цэнаўтварэнне мая сяброўка спецыяльна не вывучала, розніцу ў коштах не ведала, проста чула недзе, што ў Еўропе лекі таннейшыя, чым у астраўку стабільнасці, дзе ўсё — дзеля чалавека.
Я прывезла ёй той прэпарат разам з чэкам, на якім горда значылася «20 злотых» — гэта значыць сто тысяч рублёў. Роўна ў восем разоў танней, чым у Мінску. Пры тым, што ён і для Польшчы — імпартны, не на мясцовай фармацэўтычнай фабрыцы і не на злотыя выраблены.
Я часта прывожу сваім бацькам лекі з Літвы ці Польшчы. Або тыя, якія ў прынцыпе не завозяць у Беларусь ні ў якім выглядзе, або тыя, якія каштуюць там у два-тры разы танней, чым тут. Розніца і так атрымліваецца велізарная, але каб у восем разоў?.. Гэта ўжо занадта не толькі для «крыштальнага сасуда», сацыяльна-арыентаванага і начамі не спячага ў клопаце аб грамадзянах, але нават для старой-працэнтшчыцы, якая наогул, калі ўспомніць, назаўжды скончыла сваё ліхвярства пад ударам сякеры. Але нашы чыноўнікі сякеры не баяцца (яны баяцца ўласнага ценю, але гэта зусім іншая гісторыя). Яны ведаюць, што калі не адзін, дык іншы беларус прыйдзе і купіць, таму што ў яго выбару няма. Ці не прыйдзе і не купіць, а атрымае сваё льготнае і хутка памрэ ад сукупнасці пабочных эфектаў, зняўшы з дзяржавы бюджэтную нагрузку па выплаце пенсіі.
Вядома, чыноўнікі стаяць да смерці, сцвярджаючы, што цэны на імпартныя лекі фармуюцца выключна зыходзячы з курсу долара. Ды яшчэ і аптэкі маюць права ставіць 30-працэнтную надбаўку. Але курс даляра ў нас усё-такі пакуль яшчэ не 150 тысяч рублёў. Так што няхай не прыкрываюцца далярам. Яго курс — не сакрэтны дакумент, якога ніхто не бачыў. Ён, курс гэты, кожны дзень на любым плоце вісіць і ніяк не прыкрые прагнасць і подласць беларускіх чыноўнікаў.
Таму што нават калі выказаць здагадку, што гэта бельгійцы паквапіліся і прызначылі такую кантрактную цану для пакупнікоў за межамі Еўрасаюза, што хоць святых вынось, — нічога ў гэтай версіі не вытанцоўваецца.
Таму што ёсць яшчэ і Расія, дзе гэты ж прэпарат каштуе 700 рублёў — ну так, удвая даражэй, чым у Польшчы, але ў чатыры разы танней, чым у Беларусі. Ёсць Украіна, дзе ён каштуе 250 грыўняў — у паўтара разы даражэй, чым у Польшчы, але ў пяць разоў танней, чым у Беларусі.
Дык, значыць, гэта ўсё міжнародная фармацэўтычная змова супраць Беларусі? Праклятыя інсургенты задумалі зжыць са свету беларусаў і потым завалодаць нашымі бярозкамі? А па-іншаму і не патлумачыш. Зрэшты, беларускія чыноўнікі нічога і не спрабуюць тлумачыць. А навошта? Біялагічны від «беларус абыякавы» возьме тое, што даюць, і не задасць ні аднаго лішняга пытання. Валасы павылезуць — значыць, так і трэба: гэта ўсяго толькі ўвасабленне ў рэальнасць анекдота пра цвік у задніцы. А біялагічны від «беларус назойлівы» высветліць усе наступствы прыёму таго ці іншага прэпарата, разумеючы, што на яго здароўе дзяржаве напляваць, затым вывучыць рынак з дапамогай інтэрнэту, знойдзе знаёмых, якія ў бліжэйшы час едуць хоць на захад, хоць на ўсход, — і не наб'е бяздонную, але дзіравую кішэню тутэйшых чынуш, а зробіць куплю па разумнай цане. Напрыклад, у той жа Варшаве.
Дарэчы, пра Варшаву. На мінулым тыдні ўрад Польшчы ўхваліў законапраект «75+», згодна з якім грамадзяне старэйшыя за 75 гадоў будуць атрымліваць бясплатна неабходныя ім лекі і медыцынскія вырабы. Спіс будзе зацверджаны да 1 верасня, але не стане канчатковым, а будзе пашырацца.
У польскім Міністэрстве аховы здароўя падлічылі, што пасля ўступлення ў сілу гэтага закона пажылыя палякі будуць ужо ў гэтым годзе выдаткоўваць на лекі на 40% менш, чым раней. А потым — і на 60%.
Польскія чыноўнікі ў параўнанні з беларускімі — нейкія брыдкія, эгаістычныя. Не каб пра клопат аб грамадзянах і бяссонных начах у думках аб насельніцтве распавесці — яны прагматычна тлумачаць, што многія пенсіянеры проста не купляюць дарагія лекі ў мэтах эканоміі, то бок перарываюць лячэнне або проста не пачынаюць яго, а ў выніку — захворваюць яшчэ больш сур'ёзна, і лячыць іх дзяржаве абыходзіцца даражэй.
Дык няхай лепш атрымліваюць свае лекі бясплатна — краіне ў выніку танней выйдзе.
Якое нечуванае нахабства. Гэтыя еўрапейцы нават не спрабуюць прыкрывацца шчырым, са слязой, клопатам пра людзей — яны цынічна лічаць грошы. І смеюць сцвярджаць, што пенсіянеры, якія атрымліваюць дарагія лекі бясплатна, у рэшце рэшт абыдуцца дзяржаве танней, чым пенсіянеры, якія гэтыя лекі купляюць за свой кошт. Ну хоць бы слова сказалі пра тое, што радзіма памятае іх працоўныя подзвігі, хоць бы сцяг вывесілі, хоць бы ганаровымі граматамі ўзнагародзілі, хоць бы паштоўку да Першамаю. Дык не ж — суцэльны цынізм, прагматызм і эгаізм. І еўрапейскія пенсіянеры, а таксама інваліды і хранічныя хворыя ў рэшце рэшт памруць ад нуды. Яны не ведаюць, што жыццё можа быць займальным квэстам, калі не ведаеш, якім надпісам на экране скончыцца чарговае наведванне паліклінікі або аптэкі: «Win» або «Game over».
