Asudžanaha na rasstreł Juzepčuka naŭmysna padsadzili ŭ kamieru da «apuščanych»?
Pravaabaroniec-«viasnoviec» Valancin Stefanovič razvažaje ab dziŭnych akaličnaściach zabojstva ŭ mahiloŭskaj turmie.
Viarchoŭny sud Respubliki Biełaruś nie zadavoliŭ kasacyjnuju skarhu asudžanaha da śmiarotnaha pakarańnia viaźnia mahiloŭskaj turmy Ryhora Juzepčuka.Prysud, vyniesieny Mahiloŭskim abłasnym sudom pa spravie ab zabojstvie Juzepčukom svajho sukamiernika, ustupiŭ u zakonnuju siłu.
Faktyčna ŭsie pravavyja miechanizmy abarony na nacyjanalnym uzroŭni vykarystany, zastalisia nahladnaja instancyja i spadziavańnie na litaść prezidenta.Ale šancaŭ, što nieadnarazova sudzimy, u tym liku za zabojstva, Ryhor Juzepčuk budzie pamiłavany — minimalnyja. Miž tym, akaličnaści dadzienaj spravy nie takija ŭžo adnaznačnyja i navodziać na peŭnyja rozdumy.
Aficyjnaja viersija hetaha zabojstva była ahučana ŭ siužecie prahramy «Tajamnicy śledstva» na nacyjanalnym telekanale " Biełaruś -1» 1 červienia 2013 h.
Pavodle viersii śledstva i prysudu suda, Ryhor Juzepčuk, zhulaŭšy z sukamiernikam Iharam Chodanavym u damino na žyćcio, paśla atrymanaj pieramohi z dapamohaj jašče adnaho sukamiernika Paŭła Pietrakova zadušyŭ paciarpiełaha I.Chodanava.
Adnak, kali ŭvažliva prahledzieć hety siužet, možna zrabić vysnovu, što
abodva sukamierniki — i I. Chodanaŭ, i P. Pietrakoŭ naležali da katehoryi asudžanych z «nizkim sacyjalnym statusam». U prahramie faktyčna naŭprost havorycca, što abodva byli ŭ intymnych stasunkach pamiž saboj i naležali da vyšejaznačanaj katehoryi.Viadoma, što ŭ miescach pazbaŭleńnia voli takija asudžanyja niaredka robiacca abjektam hvałtu z boku inšych asudžanych, i mienavita tamu administracyi papraŭčych ustanoŭ časta ŭtrymilivajuć ich asobna ad inšych źniavolenych. Kamiery, u jakich utrymlivajuć asudžanych «ź nizkim sacyjalnym statusam», atrymlivajuć taki samy status. Pavodle niepisanych kryminalnych praviłaŭ pavodzinaŭ,
asudžanyja, jakija patrapili ŭ takija kamiery i nie adnosiacca da adpaviednaha «nizkaha sacyjalnaha statusa» , pavinny jak maha chutčej vyjści ź ich, inakš jany ryzykujuć atrymać adpaviedny status. Pryčym niavažna, jak asudžany vyrviecca adtul — napadzie na kanvaira, uskryje vieny ci niejkim inšym čynam paškodzić siabie albo… zabje nasielnikaŭ takoj kamiery.Vielmi časta ŭsie hetyja akaličnaści kryminalnaha žyćcia administracyja papraŭčych ustanoŭ vykarystoŭvaje ŭ svaich metach. Nie raz prychodziłasia čuć pra pahrozy ŭ dačynieńni da viaźniaŭ ab mahčymym hvałcie z boku inšych asudžanych. Voś dla takich metaŭ i vykarystoŭvajuć padobnaha kštałtu kamiery. Nie vyjšaŭ z takoj kamiery — značyć atrymaješ «nizki sacyjalny status», a čym heta pahražaje dla jaho nośbita ŭ miescach pazbaŭleńnia voli, tłumačyć, napeŭna, budzie zališnie. Hramadstva ŭ nas dosyć kryminalizavanaje, šmat chto praz turmy prajšoŭ, praviły viedaje.
Dyk voś u mianie ŭźnikła pytańnie: a što ŭ takoj kamiery rabiŭ Ryhor Juzepčuk?U prahramie «Tajamnicy śledstva» havorycca pra «nizki sacyjalny status» tolki dvuch asudžanych - paciarpiełaha I. Chodanava i saŭdzielnika złačynstva P. Pietrakova. Značyć R. Juzepčuk, pavodle siužetu, da takoj katehoryi nie adnosiŭsia. Čamu ž jon tady apynuŭsia ź imi ŭ adnoj kamiery? Mahčyma, adminstracyja papraŭčaj ustanovy, viedajučy kryminalnyja praviły, admysłova ŭ vyhladzie pakarańnia, pomsty i ŭ metach dalejšaj kampramientacyi pieraviała tudy Juzepčuka? Adnak i nieadnarazova raniej sudzimy Juzepčuk (apošni termin 25 hadoŭ źniavoleńnia za zabojstva), vydatna viedajučy, čym jamu pahražaje znachodžańnie ŭ kamiery dla asudžanych z «nizkim sacyjalnym statusam», abraŭ adzin z varyjantaŭ dziejańniaŭ u skłaŭšajsia situacyi — zabojstva sukamiernikaŭ. Pryčym u momant zabojstva vočka kamiery było zaklejena hazietaj. Pry hetym achova čamuści nie śpiašałasia adčynić kamieru i pravieryć, što tam adbyvajecca, dvojčy abmiežavaŭšysia vusnymi patrabavańniami adkryć vočka ŭ dźviarach. Viersija z damino mahła źjavicca paźniej, kab źniać adkaznaść z administracyi turmy. Juzepčuku mahli paabiacać zachavać žyćcio za supracoŭnictva sa śledstvam i padtrymańnie takoj viersii, jakaja mnie ŭjaŭlajecca dosyć niepraŭdapadobnaj.
Ciažka pavieryć, što Juzepčuk staŭ by hulać u damino z asudžanymi, jakija, pa sutnaści, źjaŭlajucca niedadykalnymi pavodle kryminalnych pravił. Ź imi navat vitacca zabaroniena i siadzieć za adnim stałom, a nie toje, što ŭ nastolnyja hulni hulać.Ź siužetu ŭ prahramie «Tajamnicy śledstva» taksama nie zusim zrazumiełyja matyvy ŭdziełu ŭ zabojstvie svajho najlepšaha siabra saŭdzielnika złačynstva P. Pietrakova. Z pakazanych u siužecie pakazańniaŭ P. Pietrakova vyhladała na toje, što Juzepčuk zmusiŭ jaho da ŭdziełu ŭ zabojstvie I. Chodanava, imavierna, pad pahrozaj śmierci. Akramia taho, my vałodajem infarmacyjaj, što kamiera, dzie ŭtrymlivalisia I. Chodanaŭ i P. Pietrakoŭ, sapraŭdy mieła «nizki sacyjalny status». Viadoma, usio heta tolki maje zdahadki i razvahi paśla prahladu siužetu ŭ prahramie «Tajamnicy śledstva» na telekanale
Złačynstva zdaryłasia ŭ ścienach turmy, dzie administracyja pavinna prymać usie zachady pa zachavańni žyćcia i zdaroŭja asudžanych.U vypadku ž, kali pieramiaščeńnie Juzepčuka ŭ dadzienuju kamieru było zroblena pa inicyciatyvie administracyi ŭstanovy naŭmysna, heta aznačaje, što takim čynam byli pastaŭleny pad pahrozu žyćcio i zdaroŭje asudžanych I. Chodanava, P. Pietrakova i samoha Juzepčuka, jaki moh pryčynić sabie škodu šlacham naniasieńnia paškodžańniaŭ ci ździejśnić samahubstva.
Kaniečnie, usie hetyja akaličnaści ŭ nijakim razie nie apraŭdvajuć zabojcu, ale jany pavinny byli być uličany i acenieny sudom pry vyznačeńni matyvaŭ, charaktaru ździejśnienaha złačynstva, što, u svaju čarhu, mahło paŭpłyvać na vierdykt suda.Prava na spraviadlivy i biesstarońni sud pavinna być harantavana ŭsim, niezaležna ad taho, chto hetyja ludzi i jakija złačynstvy im inkryminavany. Heta i jość sutnaść demakratyčnaj, pravavoj dziaržavy, da pabudovy jakoj my musim imknucca.
Adnak praŭdu pra hetaje złačynstva my napeŭna ŭžo nie daviedajemsia.
Juzepčuk siadzić u kamiery śmiarotnikaŭ u śpieckalidory «Vaładarki» ŭ čakańni vykańnia śmiarotnaha prysudu, pryčym, pavodle administracyi SIZA, jon nibyta admoviŭsia ad advakata.I ja nie ździŭlusia, što rasstreł Juzepčuka adbudziecca vielmi chutka, jak heta ŭžo nieadnarazova było, i ŭsie «tajamnicy śledstva» pa hetaj spravie buduć nadziejna schavany razam ź ciełam Juzepčuka ŭ nieviadomym miescy.
Kamientary