Sotnik, jaki pierałamiŭ chadu historyi: A zaraz Jeŭropa pavinna ŭzmacnić kantrol nad Ukrainaj

Uładzimir Parasiuk — heta mienavita toj sotnik, jaki pierałamiŭ chadu revalucyi i nie dazvoliŭ Viktaru Janukoviču ŭsiedzieć na Bankavaj jašče vosiem miesiacaŭ. Heta jon prarvaŭsia da sceny ŭ piatnicu, kali byŭ padpisany «miravoje pahadnieńnie» pamiž tahačasnym prezidentam i lidarami apazicyi. Jon abviaściŭ ultymatum i prymusiŭ palitykaŭ nie bajacca, a Janukoviča — chutka biehčy z terytoryi Mižhorja ŭ nieviadomym kirunku.

My sustrelisia ź im u niadzielu ŭ pamiaškańni Kansiervatoryi. Pierad tym, jak iści da surazmoŭcaŭ, my paprasili našych čytačoŭ u sacyjalnych sietkach zadać pytańni, jakija cikaviać ich. Da Uładzimira pytańniaŭ nie było. Ale pastupiła vialikaja kolkaść paviedamleńniaŭ i prośbaŭ z roznych kutkoŭ Ukrainy i navat Rasiei pacisnuć jaho mužnuju ruku.

U adkaz na heta jon saramliva paprasiŭ nie rabić ź jaho hieroja.

My daviedalisia, što mienavita padšturchnuła Parasiuka vyjści na scenu ŭ toj dzień i ci ŭhavorvali palityki jaho spynicca.

— Uładzimir, vas usio zapomnili ŭ vajennaj formie, adnak vy, napeŭna, nie vajenny čałaviek? Raskažycie, kali łaska, pra siabie, čym vy zajmalisia ŭ mirnym žyćci, što rabili? Dzie pracavali?

— Na dadzienym etapie ja maju nievialikuju studyju, jakaja zajmajecca videazdymkaj, my zdymajem roznyja prahramy, śviaty. Adukacyju ja atrymaŭ u Lvoŭskim nacyjanalnym univiersitecie imia Ivana Franka na ekanamičnym fakultecie. Mnie 26 hadoŭ.

— Vy sotnik, h.zn. kamandujecie ludźmi. A ci vučylisia vy vajennaj spravie?

— Ja byŭ členam studenckaha bractva ŭ Lvovie, vajennuju padrychtoŭku atrymlivaŭ u dobrych łahierach roznych arhanizacyj, jakija navučali duchu ŭkrainstva. Nas vučyli i rukapašnym bajam i stralbie ź pnieŭmatyčnaj zbroi, z aficyjnym dazvołam taksama vučyli stralać z ahniastrelnaj zbroi ŭ cirach. Taksama ja byŭ členam Kanhresu ŭkrainskich nacyjanalistaŭ, tam była bajavaja riefierantura. U łahierach ja daviedaŭsia histaryčnuju praŭdu pra padziei va Ukrainie, pra 20-ja hady, pra haładamor va Ukrainie.

— Kali vy pryjechali na Majdan?

— Ja pryjechaŭ za dzień da taho, jak Bierkut razahnaŭ studentaŭ. Nas prytuliła adna žančyna, jakaja žyvie niedaloka ad Kreščacika. My chadzili, słuchali vystupleńni. A ŭ tuju noč my chacieli zastacca, ale byli vielmi źniasilenyja i zasnuli. A ranicaj pačuli, što Bierkut razahnaŭ Majdan.

— I što vyrašyli rabić?

— Usie źbiralisia na Michajłaŭskaj płoščy. Na płoščy byŭ Juryj Łucenka, jaki zhrupavaŭ u hurt ŭsich ludziej. My pisali płakaty na anhlijskaj movie z zaklikam da Jeŭropy, tamu što dumali, što takim ramantyčnym mietadam zmožam pieramahčy režym Janukoviča.

My jeździli z aŭtamajdanam pa horadzie, zaklikali ludziej vychodzić. Tady jon jašče nie byŭ sfarmavany jak arhanizacyja. Potym my pryjechali na Miljonnaje vieča i zastalisia.

Ja niekalki razoŭ za hety čas jeździŭ dadomu, jość praca. Ale doma ŭ Lvovie sprabavaŭ udzielničać u akcyjach. My arhanizoŭvali revalucyjny aŭtaprabieh pradpryjemstvaŭ Hierehi — da epicentra, błakavali vajskovyja vyjezdy.

— A na Hrušeŭskaha vy byli?

— My ŭ toj dzień pryjechali na vieča, pasłuchali, zrazumieli, što ničoha nie budzie, paviarnulisia i pajechali dadomu. Ale ŭ darozie ja pračytaŭ, što kala stadyjona pačynajucca biesparadki. Tamu ŭ Žytomiry my paviarnuli nazad. Adstajali na Hrušeŭskaha noč.

Potym ja niekalki razoŭ paśla taho jeździŭ ŭ Lvoŭ. Situacyja była napružanaja - palityki nie davali valavych rašeńniaŭ, nie brali na siabie adkaznaść, usio puskali na samaciok. Tamu my sprabavali rabić spravu i tam, i tut.

— Vy byli tut, kali pačaŭsia «mirny nastup»?

- My vyjechali ŭ noč, kali pačaŭsia apošni šturm Bierkuta 18 lutaha, kali siłaviki ŭžo zajšli na Majdan. Tady ja sprabavaŭ arhanizavać ludziej, kab jany jechali ŭ Kijeŭ. Treba było rabić heta chutčej, bo mahło tak zdarycca, što jany pryjeduć, a Majdanu ŭžo niama.

My taksama z baćkam pajechali. Nas zapałochvali, što buduć stajać błokpasty. Jany stajali, ale my pryjechali ŭ Kijeŭ, ich užo razzbroili.

Tolki pryjechali, adrazu z baćkam pajšli na barykady, razam stajali, a kali ŭzyšło sonca, pačali adnaŭlać barykady, nasić koły.

— A ŭ bajavych dziejańniach vy taksama z baćkam ŭdzielničali?

— Tak. Plačo ŭ plačo zaŭsiody stajali. Tamu pieražyvali zaŭsiody, jon — za mianie, ja — za jaho.

— Kolki hadoŭ baćku?

— Jon z 1964 hoda, heta značyć, jamu 50 hadoŭ budzie.

— Skažycie, a heta vy zachapili budynak Kansiervatoryi?

— Kali stabilizavałasia situacyja, paŭstała prablema: niama dzie ludziam žyć (u noč daščentu zhareŭ Dom Prafsajuzaŭ, u jakim načavali ludzi — Red.). My zajšli ŭ kansiervatoryju. Nie było nieabchodnaści navat bić vokny — dźviery byli adčynienyja. Ja padyšoŭ da achoŭnikaŭ, my źviazalisia z administracyjaj budynka i damovilisia, što my nie budziem ničoha łamać. A tuju častku, dzie karciny i darahija rečy, my začynim i nikoha nie puścim.

(Mienavita ŭ hety momant u pakoj uvajšoŭ staršynia prafkama Kansiervatoryi Dźmitryj Radzik. Pavodle jaho słoŭ, jamu paviedamili, što ŭ paniadziełak budzie zdavańnie pamiaškańnia Kansiervatoryi. «Ale ja baču, što hetaha nie budzie. My nie nastojvajem i nijakich pretenzij nie majem. Kali vam treba, zastavajciesia. Našy studenty hatovyja vam dapamahčy i potym usio prybrać», — skazaŭ Radzik. — UP)

— Vy ŭžo niekalki miesiacaŭ na Majdanie… Kijeŭcy dapamahajuć, ale jany choć mohuć spać kožnuju noč u ciaple. Jak žyviecca na Majdanie?

— Majdan — heta prosta vialikaja-vialikaja kraina. A naohuł, ja chaču padziakavać usim kijaŭlanam, nizki pakłon za toje, što jany dapamahajuć, nosiać, tak prosta šalona…

My arhanizavali tut telebačańnie, starajemsia čytać naviny ludziam raz na dzień, darečy z «Ukrainskaj praŭdy», i pakazvajem «Hramadskaje».

— A jak zdaryłasia, što vy stali sotnikam?

— Kali my zajšli ŭ kansiervatoryju, da mianie padyšoŭ lekar i prapanavaŭ arhanizavać miedpunkt. Ja skazaŭ: «Kali łaska». Pryjšli inšyja ludzi i prapanavali arhanizavać stałovuju. Ja hetak ža pahadziŭsia.

A potym pryjšli ludzi, jakija prapanavali stvaryć siłu pažyłych ludziej, jakija ŭžo majuć vopyt, jakija bačyli niešta ŭ hetym žyćci, jakim nie strašna. Tam studenty stajać, a my vyrašyli arhanizavać bajavuju sotniu. Ludzi pačali padciahvacca z roznych sotniaŭ da nas. Byli ludzi z Charkava, Adesy. Ludzi ad 30 da 50 hadoŭ, jakija słužyli, i ŭ haračych kropkach pa ŭsim śviecie byli. Jany prapanavali mnie imi kiravać.

Spačatku nas było kala 60 čałaviek. My pajšli na pieramovy, paviedamili, što stvarajecca takaja sotnia. My nie chacieli cetlikaŭ, tamu što ludzi chacieli zrabić svaju spravu, a dalej raźjechacca dadomu i žyć dalej.

Škada što za ŭvieś toj čas da nas nichto nie padyšoŭ sa Štaba nacyjanalnaha supracivu. Krychu paźniej padyšli chłopcy z Udaru.

— Z kim mienavita vy viali pieramovy? Z Parubijem?

— Nie. My havaryli z «Pravym siektaram».

— A vy źjaŭlajeciesia členam «Pravaha siektara»?

— Nie. Zaraz ja nie źjaŭlajusia siabram ni adnoj palityčnaj partyi, ni adnoj arhanizacyi.

— Raskažycie, «Bierkut» sapraŭdy sprabavaŭ padpalić kansiervatoryju? Jak vam udałosia heta praduchilić?

— Jany sprabavali heta zrabić, tamu što heta vysokaja kropka, ź jakoj dobra vidać byŭ Majdan. Adsiul možna dakinuć usio što zaŭhodna ŭ luboje miesca. Tamu im było vielmi ciažka zachapić hety budynak.

My tut arhanizavali aśviatleńnie terytoryi, dzie stajaŭ «Bierkut». Uziali z dazvołu kiraŭnictva pražektary i nakiravali na ich, ale «Bierkut» vielmi chutka rasstralaŭ. U nas čałaviek ledź nie zahinuŭ la pražektara.

— A jak «Bierkut» sprabavaŭ padpalić budynak?

— Jany pačali kidać «kaktejli Mołatava» ŭ dom, u ścieny. Atakavali ź vierchniaj častki «Hłobusa». My arhanizavali vadu, kab tušyć pažar, kali jany traplali kaktejlami ŭ akno. My adrazu evakuiravali ŭsich ludziej, akramia tych, chto prymaŭ udzieł u supraćstajańni. Bierkut kidaŭ hetyja «kaktejli Mołatava», ale heta nie dało vyniku, jany dziejsnyja tolki ŭ tym vypadku, kali traplajuć na lohkaŭzharalnyja rečy.

— A sami vy ŭmiejecie rabić «kaktejli Mołatava»?

— Ja ich nie rabiŭ. Ja bačyŭ - žančyny na Majdanie raźlivali. Kali spytajecie, ci kidaŭ ja, to treba brać na siabie adkaznaść, tamu ja skažu, što kidaŭ.

- Ci było vam tady strašna?

— Ščyra? Jak heta ni banalna prahučyć, ale nie. Było strašna, kali ja pieršyja razy pryjazdžaŭ, ale potym baraćba nas nastolki źjadnała, što strach kudyści źnik. Kali idzieš za hrošy i pasady - u ciabie jość strach. A kali ty staiš za spravu, i la ciabie stajać tvaje blizkija ludzi, strachu niama.

— Čamu vy vyjšli na scenu tady ŭ piatnicu, kali apazicyja abviaściła ab padpisańni pahadnieńnia ź Janukovičam?

— Heta nie byli ambicyi i nie jość hieraičny ŭčynak. Prosta nakipieła krajniaja kropka. Kali ty razumieješ, što treba daciskać.

Kali taja šklanka ŭžo amal upała, užo da ziamli dalacieła, a tut akazvajecca, što niechta choča jaje spynić la samaj ziamli. I my zrazumieli, što heta robiać apazicyjaniery. My zrazumieli, što mietad tolki adzin — vystavić ultymatum. Na pieramovy možna iści? Hetaj zajavy patrabavali maci tych zahinułych ludziej.

U toj viečar my słuchali pramovy z bałkona Kansiervatoryi i było dakładnaje rašeńnie iści na scenu. Chłopcy padyšli i kažuć: «Vałodzia, ty starejšy, tabie dajom słova».

Kali išoŭ, ničoha nie dumaŭ. Spačatku nie puskali. Ale kali 50 čałaviek iduć, usio zaŭvažać. Nas ŭbačyŭ Kličko sa sceny i machnuŭ sa sceny rukoj, kab my prajšli.

— Vy razumieli, što vas tolki adna sotnia, što heta znoŭ moža pryvieści da kryvi?

— Ja krychu byŭ na Majdanie, bačyŭ, što ludzi dumajuć, ja razumieŭ, pra što treba havaryć. Ja viedaŭ, što nakipieła va ŭsich, ale nichto nie moža hetaha vykazać. Heta nie hieraičny ŭčynak. Hieroi — heta tyja, chto addaŭ žyćcio za svabodu va Ukrainie. Heta adbyłosia spantanna.

Było zrazumieła, što treba spynić hulni ŭ palitykanstva i vieści pieramovy z terarystam. Tamu što my ŭsie ličym, što Janukovič - teraryst.

— Paśla vašaha vystupu palityki sprabavali z vami źviazacca, vas supakoić?

— Tak, jany sprabavali źviazacca, ale ja nie chaču pierakazvać sam źmiest razmovy, nie chaču nikoha ablivać brudam.

— Što było ŭ subotu ranicaj, kali skončyŭsia termin ultymatumu?

— Ludzi ŭspryniali hetuju zajavu pravilna. Havorka išła pra toje, kab dać šturšok. My źviarnulisia: «Palityki, za vami staić ściana, jakuju nie zrušyć. Čaho vy baiciesia?»

My z samaj ranicy pačali hladzieć pasiadžeńnia VR. Akramia taho, nas trošku prytrymaŭ Kličko, jaki vyjšaŭ a 10:00 ranicy i zajaviŭ, što jon budzie inicyjavać adchileńnie Janukoviča. Heta značyć, užo pieršy krok byŭ zrobleny.

Tamu našy ludzi prosta padyšli da Viarchoŭnaj Rady, zatrymlivali deputataŭ VR, kab jany siadzieli, pracavali i nikudy nie ŭciakali.

— Jak vy aceńvajecie toje, što zaraz adbyvajecca ŭ Viarchoŭnaj Radzie?

— Troški škada, što palityki zabylisia, jak jany atrymali toje, što zaraz adbyvajecca ŭ Radzie. Bo treba zajmacca nastupstvami revalucyi. Tamu što ludzi jašče niekatoryja nie vypuščanyja z turmaŭ. Nie pakaranyja ludzi, jakija majuć dačynieńnie da zabojstvaŭ. A jany ŭžo dzielać uładu. Heta niapravilna pierad ludźmi.

— Ale, spadziajemsia, što jany tolki atrymali pasady dla taho, kab dalej pravodzić rasśledavańnie.

— Ja razumieju, ale ludzi chočuć niejkich zajaŭ, jany prosiać skaardynavanych dziejańniaŭ. Kali treba było, jany pa 18 raz na dzień vychodzili na scenu i raspaviadali ab śvietłaj budučyni.

A kali jany tam — jany nie dzielacca i nie rajacca. Mienavita tut pavinien sfarmavacca ŭrad, rašeńni pavinny prymacca na Majdanie. Jany ŭžo raz nie pasłuchalisia i pajšli na pieramovy ź Janukovičam. Heta była vielizarnaja pamyłka, byli vielizarnyja straty.

Jany druhi raz zrabili pamyłku, im ludzi kazali, kryčali «Hańba», ale jany znoŭ nie prysłuchalisia. I ciapier jany nie słuchajuć ukrainski narod. Ale ŭkrainskaje hramadstva ŭžo sfarmavałasia …

— Jak vy asabista staviciesia da vyzvaleńnia Julii Cimašenki?

— Heta vielmi dobra, što jaje vyzvalili. Ale da jaje vielmi šmat pytańniaŭ, u tym liku vielmi šmat niepryjemnych. Prablema palitykaŭ, zamiest taho, kab złučyć narod jašče bolš u kułak, zaraz pačynajucca razmovy: «My za Julu», « A my suprać Juli», toj za Kličko, toj za Ciahniboka, a toj za Jacaniuka.

U nas vielmi słaba vychavanaja palityčnaja elita. I ludzi ŭsio heta bačać na Majdanie.

Jacaniuk kryčyć sa sceny «Kula ŭ łob!», a na druhi dzień takoje vytvaraje. Aleh Ciahnibok — ukrainski nacyjanalist — heta toj čałaviek, jaki naohuł nie pavinien byŭ vitacca ź Janukovičam za ruku.

Da Vitala Kličko mienš pytańniaŭ, tamu što jon novy palityk, u jaho libieralnaja partyja, jon nie rabiŭ adyjoznych zajaŭ sa sceny.

My zmahalisia suprać režymu. Zaraz asnoŭnaja meta, kab Jeŭropa ŭzmacniła kantrol nad Ukrainaj, kab hramadzianskaja supolnaść ŭziała kantrol nad hetym.

Ciapier źjaviłasia vielmi šmat lidaraŭ, novych, razumnych ludziej, maładych, śpiecyjalistaŭ, i ich treba da ŭłady. Tamu što heta novaje pakaleńnie, jany majuć zusim inšaje myśleńnie, jany nie dumajuć stereatypami.

Nam treba naohuł sistemu mianiać u dziaržavie, jakaja ŭkaraniłasia. Jana vielmi biurakratyčnaja, karumpavanaja. Ludzi, jakija stajać na Majdanie, nie vierać, što tyja palityki zmohuć heta zrabić, voś i ŭsio.

— Vy ličycie, što ŭžo pieramahli?

— Nie.

— A što dla vas budzie pieramohaj?

- Režym my złamali, my pieramahli. Ale ciapier pierad nami staić zusim inšaje pytańnie, kab z časam nie pryjšłosia łamać jašče inšy režym. U krainie źjaviłasia śviežaja nahoda, kab źmianić sistemu. Ludzi pavinny razumieć, što jany majuć kantrol na ŭsich uzroŭniach: ad sielskaha savieta da Viarchoŭnaj Rady.

Treba rabić surjoznyja reformy ŭ tym płanie. Ale surjoznyja reformy mohuć zrabić tolki ludzi, jakija majuć novaje bačańnie.

— Ale reformy - heta doŭhi čas. Kolki vy źbirajeciesia jašče zastavacca na Majdanie?

— Ja razumieju. Pytańnie ciapier Majdanu, nakolki ja razumieju, kab sfarmavaŭsia niejki ŭrad, treba kiravać krainaj, nie moža być anarchija ŭ nas. Treba, kab byli dakładna rasstaŭlenyja ludzi, ale ludzi, jakim daviarajuć, jakija apraŭdajuć čakańni. Zadača ludziej - kantralavać jaho.

— Vy kažacie, što ŭ vas u sotni jość ludzi z Charkava, ź inšych abłaściej. Ci jany nazirajuć za tym, što adbyvajecca ciapier u Charkavie?

— Tak. Ja chaču aficyjna skazać, što my płanujem tudy pajechać. Zaraz zajavili, što tam užo ŭsio spakojna, milicyja dapamahaje aktyvistam. Učora jašče my dzieści nočču viali pieramovy z našym chłopčykam, nu jak z chłopčykam - ź dziadźkam starejšym. My hatovyja byli sadzicca ŭ mašynu i jechać.

Ale potym pračytali, što milicyja ŭmiešvajecca ŭ pracesy i pakul spynilisia.

— Uładzimir, dumajecie vy ŭžo pra toje, što budziecie rabić potym, kali Majdan zavieršycca?

— Mianie nie cikavić palityka, ale mianie cikavić toje, što adbyvajecca ŭ dziaržavie. Treba, kab byŭ vyrazny kantrol nad usimi orhanami ŭłady.

Jość vielmi šmat aktyvistaŭ, naprykład aktyvist aŭtamajdanu Siarhiej Koba. Ja płanuju ź im pahutaryć, mahčyma, jašče znojducca ludzi. My abmiarkujem, jak možna ŭpłyvać i kantralavać dziejańni ŭłady. Zaraz treba sfarmavać hramadzianskuju supolnaść.

Ale ciapier dziakuj kijeŭcam, i ŭsioj Ukrainie dziakuj. Usie prykłalisia da pieramohi. Kožny čałaviek, jaki doma kłaŭsia spać i navat dumkaj byŭ na Majdanie, ja liču, jon dałučyŭsia. I ŭ pieršuju čarhu treba padziakavać Bohu. Jość pastułaty ŭkrainskaha naroda — heta Boh, Ukraina i Svaboda. Treba dziakavać Bohu.

Jość achviary, ale ja ŭpeŭnieny, što ŭsie tyja chłopcy, jakija zahinuli, jany ciapier na niabiosach tam hladziać, rukoj machajuć i śpiavajuć himn Ukrainy razam z hierojami: Bandieram, Šuchievičam i ŭsimi inšymi, chto vajavaŭ za svabodu Ukrainy.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0