Cotnia siemjaŭ ukłali svaje hrošy ŭ budoŭlu šmatpaviarchovika ŭ Minsku, a ŭ vyniku zastalisia i biez hrošaj, i biez žylla
Bolš za sotniu siemjaŭ ukłali svaje hrošy ŭ budoŭlu šmatpaviarchovika ŭ Minsku. Ale ŭ vyniku ludzi zastalisia i biez hrošaj, i biez žylla. Kiraŭnictva kampanii-zabudoŭščyka aryštavana, a dziaržava, pa słovach dolščykaŭ, ich ihnaruje.
U 2013 hodzie 25-hadovy minčuk Andrej Bosik vyrašyŭ nabyć ułasnaje žyllo. Nie tak daŭno jon ažaniŭsia, chaciełasia žyć asobna ad baćkoŭ. Tym bolš, što ŭ jaho była svaja adnapakajoŭka, jakaja zastałasia ad svajakoŭ. Jaje Andrej pradaŭ, dakłaŭ jašče hrošaj: niešta było ŭ zahašniku, štości pazyčyŭ u siabroŭ, pradaŭ mašynu. Ahułam vyjšła $72 tysiačy. Andrej pačaŭ padšukvać varyjanty, spyniŭsia na domie, budaŭnictva jakoha viało TAA «Vałyń».
«Ja chacieŭ, kab heta byŭ novy dom, novaja kvatera, nie druhasnaje žyllo. Prapanoŭ pa maich finansach było nie tak šmat: Malinaŭka i tut, na vulicy Vałhahradskaj. Kaniečnie, ja vybraŭ Vałhahradskuju: dobry rajon z dobraj infrastrukturaj», — tłumačyć Andrej.
Žyllo ŭ domie, jaki budavała «Vałyń», možna było nabyć tryma sposabami: šlacham dolevaha budaŭnictva, nabyŭšy žyllovyja ablihacyi ci praz damovu pazyki. Ale dla ŭsich była adzinaja ŭmova — unieści 100% pieradapłatu. Addaŭ svaje 72 tysiačy i Bosik. I staŭ čakać.
«Ja nie byŭ pieršym, na toj momant było ŭžo pradadziena ad 50 da 100 kvater. Pryčym amal usie, chto ŭkłaŭ hrošy ŭ toje budaŭnictva, pryjšli praz znajomych. To bok asabliva nichto nie chvalavaŭsia, što niešta moža zdarycca, navat niahledziačy na zatrymki».
Zatrymki ž byli vyklikanyja tym, što TAA «Vałyń» nie mahło damovicca z žycharami katedžaŭ, jakija stajali abapał budoŭli. Płanavałasia, što katedžy źniasuć i na ich miescy źjaviacca try šmatpaviarchovyja damy (u pieršym ź ich Andrej i chacieŭ atrymać kvateru). Ale ž prapanovy zabudoŭščyka nie zadavalniali adnu ź siemjaŭ, u vyniku terminy budaŭnictva byli sarvanyja. Sprava dajšła da suda. Dom, jaki musiŭ być hatovy jašče ŭ 2012-m, i praz hod jašče nie byŭ dabudavany, nie kažučy pra ŭvod jaho ŭ ekspłuatacyju.
Ale Bosika heta nie napałochała. Jon źjeździŭ, pahavaryŭ z toj «upartaj» siamjoj, jany paćvierdzili, što narešcie damovilisia z «Vałyńniu» i hatovyja źjechać, tolki čakajuć, pakul zabudoŭščyk ź imi raźličycca. To bok budoŭli ŭžo ničoha nie zaminała, tamu małady čałaviek spakojna addaŭ «Vałyni» hrošy. Praz paŭtara-dva hady jon płanavaŭ pierajechać u svaju novuju kvateru.
Adnak ničoha nie vyjšła.
Uvieś 2014 hod Bosik pracavaŭ — razam sa znajomymi jany adkryli nievialikuju firmu, zanialisia prodažam i absłuhoŭvańniem kampjutaraŭ. Što tam robicca na budaŭničaj placoŭcy jon nie sačyŭ: byŭ peŭny, što sprava ruchajecca.
«Ja vieryŭ, što ŭłada tak ci inakš sočyć za tym, što tam adbyvajecca. Dumaŭ, navat kali z hetym zabudoŭščykam «nie zraściecca», dyk znojduć inšaha. Havorka ž idzie pra budoŭlu ŭ dobrym rajonie stalicy, pra miljony dalaraŭ — nie moža być, kab dziaržava nie kantralavała takija rečy», — tłumačyć Andrej.
Ale pakul jon nie sačyŭ za budoŭlaj, inšyja klijenty «Vałyni» sačyli, pryčym vielmi pilna. Jany śćviardžajuć, što ŭ 2014-m niekalki kvater pradali pa druhim razie (i heta prytym, što budoŭla doma nie tolki nie skončyłasia, a ŭvohule spyniłasia!). Ludzi pajšli pa instancyjach, ale bieź plonu. Pa ich słovach, usie zvaroty ŭ prakuraturu, ABEZ, Minharvykankam, Administracyju prezidenta skidvalisia ŭ administracyju Pieršamajskaha rajona, jakaja adkazvała, što praviała pravierku i parušeńniaŭ nie znajšła.
Da taho ž dolščykam stała viadoma ab prodažy aktyvaŭ TAA «Vałyń» (akcyj daččynaj arhanizacyi AAT «Ziamla inviestycyj») za… dvaccać miljonaŭ rubloŭ. Heta va ŭmovach i biez taho vartaha žalu finansavaha stanu i niemahčymaści budaŭnictva pazbaviła kampaniju kaštoŭnych, na dumku dolščykaŭ, aktyvaŭ. Pa ich słovach, dyrektar «Vałyni» raniej aceńvaŭ tyja aktyvy ŭ dziesiać miljonaŭ dalaraŭ.
«Z pryčyny faktyčnaj biaździejnaści orhanaŭ finansavaha kantrolu termin vystaŭleńnia pretenzij pa anulavańni ździełki kupli-prodažu aktyvaŭ TAA «Vałyń» u vyhladzie akcyj AAT «Ziamla inviestycyj» minuŭ biez adzinaj sproby adnaŭleńnia zakonnych pravoŭ dolščykaŭ u kancy vieraśnia 2014 h. Nichto nie źviarnuŭ uvahu i na toje, što prodaž treciaj asobie mieŭ tolki naminalny charaktar», — kažuć dolščyki.
Ludzi zrazumieli, što prablemy surjoznyja. Jany źbiralisia na impravizavanyja «mitynhi», zapisvali videazvaroty da kiraŭnika dziaržavy. Ale ničoha nie źmianiałasia. Na schodach z udziełam administracyi rajona i budučych žycharoŭ Mikałaj Kavalenka, dyrektar «Vałyni», abiacaŭ, što stanovišča chutka vypravicca, raskazvaŭ pra pieramovy ź inviestarami. Praŭda, adkazać kankretna, ź jakimi inviestarami i ab čym jon razmaŭlaŭ, Kavalenka nie moh.
Tak ciahnułasia da viasny 2015 hoda. Tady klijenty «Vałyni» źviarnulisia da kiraŭnika Kamiteta dziaržkantrolu Leanida Anfimava. Mienavita ź jaho padačy, upeŭnienyja ludzi, u krasaviku praviali pravierku, pa vynikach jakoj dyrektara «Vałyni» Kavalenku i jaho namieśnika Sobaleva aryštavali i nieŭzabavie ŭ dačynieńni da ich była raspačataja kryminalnaja sprava pa č. 4 art. 210 KK (kradziež šlacham złoŭžyvańnia słužbovymi paŭnamoctvami). Vyśvietliłasia, što hora-zabudoŭščyki dvojčy pradali 12 kvater, skraŭšy bolš za 3 miljardy rubloŭ.
«I voś tolki kali kiraŭnictva «Vałyni» ŭziali pad vartu, ja zrazumieŭ, što ŭsio, biada», — pryznajecca Andrej Bosik.
Siońnia jon adzin z tych, chto najbolš aktyŭna zmahajecca za intaresy padmanutych dolščykaŭ. Pa jaho słovach, addaje pracy tolki niekalki hadzin, uvieś astatni čas «zajmajecca kvateraj»: «My ličyli, tam było pradadziena 107 kvater sa 120. Bolšaść nabyvali ludzi siamiejnyja, ź dziećmi. To bok trysta čałaviek prosta padmanuli, pakinuli ni z čym. Šmat chto pradavaŭ svajo žyllo, dumaŭ, pieračakaje hod-dva na zdymnaj kvatery. U vyniku — ni žylla, ni hrošaj, — kaža Bosik. — Za piać hadoŭ z dvuch padjezdaŭ pa 16 i 19 pavierchaŭ pačali budavać tolki adzin, dy i toj nie dasiahnuŭ i čaćviortaha paviercha. Kavałak doma staić nikomu nie patrebny, niezakansiervavany. Užo zaŭvažali, što na zakinutaj budaŭničaj placoŭcy pačynajucca kradziažy».
Ale ŭłada nie nadta idzie nasustrač padmanutym klijentam «Vałyni», śćviardžaje Andrej. Pa jaho słovach, u administracyi i rajona, i horada prapanavali dolščykam prydumać rašeńnie ich prablemy samim, a potym prapanavać jaho na razhlad.
«My, u pryncypie, heta i rabili. Šukali inviestaraŭ sami. Ale biznesoŭcy, hatovyja ŭkłaści svaje hrošy ŭ budoŭlu, chočuć, kab tuju daččynnuju kampaniju «Ziamla inviestycyj», jakuju pradali za biescań, viarnuli ŭ skład «Vałyni». I treba, kab na čale toj «Vałyni» pastavili antykryzisnaha kiraŭnika, jaki budzie zajmacca sanacyjaj kampanii, a nie likvidacyjaj jaje, — raspaviadaje Bosik. — Ale dziaržustanovy nie zacikaŭlenyja ŭ tym, što my prapanujem. Nam adkryta kazali: «Ziamlu inviestycyj» my nie addamo, nie razhladajcie taki varyjant. Čamu — nichto nie tłumačyŭ».
Piśmovyja zvaroty iznoŭ pierakidvajucca z usich ustanoŭ na administracyju Pieršamajskaha rajona, śćviardžaje Bosik. «A na pryjom da čynoŭnikaŭ my trapić nie možam. Navat kali nas zapisvajuć, to potym admianiajuć sustreču, — kaža jon. — Vychodzić, što ŭ Administracyi prezidenta nas nie prymajuć, bo spravaj nibyta zajmajecca administracyja rajona. A ŭ administracyi rajona rajać źviarnucca ŭ vyšejšyja instancyi, naprykład, u Administracyju prezidenta».
Pryčym u ideale treba zrabić tak, kab budoŭlu praciahnuli, padkreślivaje Andrej, a nie prosta addali hrošy (chacia pakul što kankretna nichto nie abiacaje dolščykam ni taho, ni druhoha). Sprava tut u tym, što kala 50 čałaviek kupili ablihacyi, i kali im siońnia buduć viartać hrošy, suma pa fakcie budzie značna mienšaja za tuju, što jany ŭnieśli niekalki hadoŭ tamu. Kurs dalara źmianiŭsia, a košt ablihacyj fiksavany. Vosiem miljonaŭ kaštavała ablihacyja na pačatku budoŭli, ale ž 8 miljonaŭ u 2012 i 8 miljonaŭ siońnia — zusim roznyja sumy.
Pakul vyrašałasia kvaternaje pytańnie, u Andreja naradziłasia dačka. Tak jany i žyvuć siońnia, upiacioch u dvuchpakajoŭcy: u adnym pakoi baćki Andreja, u druhim jon, z žonkaj i małym dziciom. Što budzie dalej, Bosik nie viedaje. «Zastajecca chiba tolki spadziavacca na cud», — kaža jon.
***
My źviarnulisia pa kamientary ŭ administracyju Pieršamajskaha rajona, ale tam paviedamili, što kamientavać ničoha nie buduć, i paraili źviarnucca ŭ Kamitet budaŭnictva i inviestycyj Minharvykankama. Staršynia kamiteta Fiodar Rymašeŭski taksama razmaŭlać nie zachacieŭ, skazaŭ: «Pišycie aficyjny zapyt». Hety zapyt my napisali i dasłali. Adkaz pavinien pryjści na praciahu 15 dzion. Budziem čakać.
«My byli družnyja z Ejsmantam». Viadučy Aleh Citkoŭ addaŭ BT amal 20 hadoŭ, ale zvolniŭsia paśla vybaraŭ — pahutaryli ź im10
Kamientary