U kantaktnym zaaparku ŭ Homieli lisa ŭkusiła za tvar dvuchhadovaha chłopčyka
Navina ab tym, što ŭ Homieli źjaviŭsia pieršy kantaktny zaapark, raźlaciełasia imhnienna.
Pamacać janota i pakarmić lisu ŭ chatnich umovach udajecca vielmi redka, kali nie skazać nikoli, tamu nie dziva, što hamialčanam pryjšłasia pa dušy niezvyčajnaja zabava. Praŭda, nie ŭsim pašancavała atrymać radaść i stanoŭčyja emocyi ad kantaktu z čatyrochnohimi.
Ź lista ŭ redakcyju «Homielskaj praŭdy»:
«Schadzili ź dziećmi ŭ zaapark na svaju hałavu. Mała taho, što addali šalonyja hrošy, dyk jašče i pakusanyja syšli adtul. Małodšaha synočka (2 hady) ukusiła za tvar lisa. Choć ja adrazu pacikaviłasia, ci kusajucca jany. Mnie skazali, što jany vyhadavanyja śpiecyjalna dla takich zaaparkaŭ i zusim nie ahresiŭnyja. Kali ja spytała, čamu lisa tak siabie paviała, mnie adkazali, što dzicia nastupiła joj na łapu. Choć jano stajała ŭ dobrych 50 sm ad jaje i fizična nie mahło hetaha zrabić. Karaciej, «vinavatyja sami». Uvohule, syšli rasčaravanyja, biez hrošaj, jašče i pakusanyja. Kali sychodzili, nam skazali, što heta nie pieršy vypadak, kali žyvioły kusajuć ludziej. Žach, adnym słovam!»
Uładalnik kantaktnaha zaaparka Uładzimir prakamientavaŭ toje, što zdaryłasia:
«Padobnyja zdareńni z našymi hadavancami adzinkavyja. Kali my adkrylisia, janot padrapaŭ dzicia, naturalna, nie śpiecyjalna. Paŭstała mnostva pytańniaŭ adnosna taho, ci možna naohuł stvarać takija zaaparki. Niekatoryja bajalisia padčapić jakuju-niebudź zarazu ad žyvioł, kazali, takija źviary pavinny žyć u dzikaj pryrodzie, bo rana ci pozna pračnucca instynkty i janot adhryzie palec.
Kab supakoić naviedvalnikaŭ, my hatovyja pakazać kartu pryščepak na kožnuju žyviołu — usie jany zdarovyja i čystyja. U nas damova z homielskaj vietstancyjaj, usie dakumienty ŭ paradku. Da taho ž, pryručanyja «hienna-madyfikavanyja» lisy i janoty ručnyja, užo ŭ niekalkich pakaleńniach nie dzikija, u ich pavodzinach ahresii niama i być nie moža. Adzinaje, za što treba chvalavacca: ci zroblena paciarpiełamu dziciaci pryščepka ad słupniaka?
Rastłumačyć ukus možna: dzicia niespadziavana nastupiła lisianiaci na łapu, i žyvioła takim čynam abaraniałasia. Luby hadavaniec moža adreahavać, kali jaho pakryŭdzili, navat vaš lubimy pudziel abo chamiačok. Kali adbyŭsia incydent z ukusam, mama znachodziłasia nie kala dziciaci, a niedzie niepadalok, choć u praviłach dakładna prapisana, što małych dziaciej treba trymać na rukach abo vadzić za ruku.
Naš pracaŭnik akazała pieršuju dapamohu — pramyła ranku myłam, apracavała zialonkaj, zatym patelefanavała doktaru i paraiłasia. Doktar skazaŭ, što ŭsio zroblena pravilna, hałoŭnaje, kab dziciaci ŭ svoj čas zrabili płanavyja pryščepki ad słupniaka, jak raz dla padobnych vypadkaŭ. Hamialčanie, jakija prychodziać kantaktavać z čatyrochnohimi siabrami, pavinny aznajomicca z ahulnymi praviłami znachodžańnia ŭ zaaparku, jakija visiać na stendzie».
My źviarnulisia da Dźmitryja Patapava, starejšaha vykładčyka kafiedry zaałohii, fizijałohii i hienietyki bijałahičnaha fakulteta HDU imia F. Skaryny. Jon raspavioŭ, jakim čynam pryručajuć žyvioł i čamu, zdavałasia b, miłyja puchnatyja stvareńni, jakija nikoli raniej nie pakazvali zuby, raptam pačynajuć pavodzić siabie ahresiŭna ŭ adnosinach da ludziej:
«Nazyvajučy žyvioł «hienna-madyfikavanymi», rabotniki zaaparka, mabyć, žartujuć. Pryručeńnie, abo damiestykacyja, — praces źmieny dzikich žyvioł abo raślin, pry jakim na praciahu mnohich pakaleńniaŭ jany žyvuć hienietyčna izalavana ad svajoj dzikaj formy i padviarhajucca štučnamu adboru. Heta tyja žyvioły, jakija naradzilisia i ŭtrymlivalisia ŭ niavoli, roŭna jak i ich baćki, baćki baćkoŭ i hetak dalej.
U asnoŭnym u kantaktnych zaaparkach utrymlivajuć žyvioł i ptušak, jakija patencyjna mohuć nanieści najmienšuju škodu žyćciu i zdaroŭju čałavieka. Heta janoty, lisy, tchary i kunicy, sovy, vožyki, hryzuny. Ciapier mnohija zavodziać doma hibrydaŭ tchara i norki. Lisy — heta miaža, vaŭki ŭžo nie padychodziać dla kantaktnych zaaparkaŭ, bo mohuć być śmiarotna niebiaśpiečnyja praz svoj pamier. Ich treba trymać na adlehłaści, u valjery.
Kali maci spytała ŭ rabotnikaŭ, ci nie kusajucca ich žyvioły, rabotniki adkazali praŭdziva. Sapraŭdy, takija lisy i janoty nie ŭjaŭlajuć niebiaśpieki dla čałavieka, naadvarot — jany łaskavyja i hullivyja. Lisiny ŭkus dzicia spravakavała, chutčej za ŭsio, niejkim nieaściarožnym dziejańniem. Hetak ža možna nastupić na chvost katu i atrymać ad jaho zdačy. Koški kusajucca i padčas hulni. Tolki vykonvajučy praviły pavodzinaŭ z žyviołami, my zmožam zaścierahčy siabie i svaich dziaciej ad padobnych niepryjemnaściaŭ».
Były pamočnik Łukašenki Ihar Bryło pryznaŭ, što nabraŭ chabaraŭ na $2 miljony10
Kamientary