Pamior Vasil Siomucha, jaki pierakłaŭ na biełaruskuju movu Bibliju i ŭsiu niamieckuju kłasiku
Pra heta paviedamiła ŭ svaim fejsbuku staršynia Biełaruskaha PEN-Centra Taćciana Niadbaj.
Siomucha pamior na 84-m hodzie žyćcia.
Naradziŭsia Vasil Siomucha na chutary Jasieniec Pružanskaha rajona. Jahonych tatu i mamu zabili niemcy za suviaź z partyzanami. Uratavali Vasila ad śmierci i vyhadavali ciotki.
Svajoj rodnaj movaj nazyvaŭ zachodniepaleski dyjalekt, jaki vielmi lubiŭ i ź jakoha praź pierakłady šmat pryŭnios u litaraturnuju biełaruskuju movu, jakoj vałodaŭ virtuozna.
Pry kancy žyćcia Vasil Siomucha straciŭ zrok u vyniku dyjabietu, ale da apošniaha pierakładaŭ.
Jon aŭtar poŭnaha pierakładu Biblii na biełaruskuju movu. Jon taksama pierakłaŭ na biełaruskuju dziasiatki aŭtaraŭ ź niamieckaj, polskaj, łatyšskaj, łacinskaj, narviežskaj, ispanskaj moŭ. Vusnami Siomuchi pa-biełarusku zahavaryli Hiote, Šyler, Hrymielshaŭzen, Brecht, Ziuskind, Rajnis, Bełšavica, Mickievič, Słavacki, Jeva Pinska… Nie raz publikavaŭsia ŭ «Našaj Nivie».
Udzielničaŭ u baraćbie za niezaležnaść u 1980—1990-ja.
Vasil Siomucha — łaŭreat Dziaržaŭnaj premii Biełarusi, byŭ uhanaravany dziaržaŭnymi ŭznaharodami Niamieččyny i Łatvii. Ad siaredziny 1990-ch jaho, adnak, ihnaravali ŭłady RB, bo jon rezka i adkryta krytykavaŭ aŭtarytarny režym. Vykładaŭ u zabaronienym Biełaruskim licei imia Jakuba Kołasa. Pjesu «Uźlot Artura Ui, jaki možna było spynić» u jahonym pierakładzie, poŭnuju paralelaŭ ź biełaruskaj sučasnaściu, źniali z pakazu ŭ teatry «Volnaja scena».
Jon vyhadavaŭ dvaich cudoŭnych dziaciej. Jahony syn, pradprymalnik, žyvie ŭ Minsku, dapamoh baćku vydać Bibliju pa-biełarusku. A dačka ŭdzielničała ŭ pieršych padpolnych niezaležnickich supołkach u 1980-ja. Paźniej jana vyjšła zamuž u ZŠA i ciapier žyvie ŭ Vašynhtonie.
Dziadźka Vasil byŭ z tych ludziej, jakija da staraści zachoŭvajuć dziciačuju niepasrednaść. Było ŭ im niešta pankaŭskaje, viasiołaje, hareźlivaje, što zachaplała moładź pakaleńnie za pakaleńniem.
Kałarytny i dušeŭny, Vasil Siomucha, hety niepaŭtorny čałaviek, su-stvaryŭ tvory, jakija ŭvajšli ŭ załaty fond biełaruskaj kultury.
Čytajcie taksama: Biblija dziadźki Vasila
«Baradulin nazyvaŭ mianie kazłom, a Karatkievič uratavaŭ»
«Pračytajcie jaje historyju». Łukašenku daviałosia apraŭdvacca pierad Pucinym za hieorhijeŭskija stužki11
Kamientary