Hałoŭnaje ź vialikaha intervju Zialenskaha čatyrom rasijskim žurnalistam, jakoje ŭžo zabaroniena ŭ Rasii
Hetaje intervju Uładzimira Zialenskaha eks-hałoŭredu «Doždia» Cichanu Dziadko, žurnalistu i piśmieńniku Michaiłu Zyharu, hałoŭnamu redaktaru «Mieduzy» Ivanu Kałpakovu i śpieckoru «Kommiersanta» Uładzimiru Sałaŭjovu ŭžo zabaraniŭ raspaŭsiudžvać u Rasiei «Raskamnahlad».
Pryvodzim tut tolki niekatoryja cytaty prezidenta Ukrainy. A intervju całkam vy možacie pahladzieć u videafarmacie.
Pra pałonnych
«Infarmacyju pa abmiennamu fondu… Nam niama čaho chavać. Ja nie viedaju, nakolki jana publičnaja, ja, ščyra kažučy, pakul nie zadavaŭsia hetym pytańniem. Ale boh jaho viedaje, ci treba jano im. Ja prosta nie ŭpeŭnieny, što im hetyja śpisy [naohuł] treba. Tamu što, jak tolki źjaŭlajucca [u pabliku] niejkija hetyja pacany [heta značyć rasiejskija žaŭniery] — tam [ža] prosta dzieci… Asabliva voś hetyja — 2003-2004 hod… Ja naohuł ździŭleny… U niekatorych z nas niejkija pieryjady ŭ žyćci skončylisia ŭ 2003-2004-m. Tam ludzi takoha hoda naradžeńnia.
Ja tamu dumaju, što jany nie chočuć pakazvać, što z trupami. <…> My chočam ich pieradać, my chočam addavać. My nie chočam trymać trupy, vy ž vydatna razumiejecie. My chočam, kab jany źjechali. Jany spačatku admaŭlalisia, potym tam jašče niešta. Potym niejkija miachi nam prapanoŭvali. Słuchajcie, nu heta ŭsio vyhladaje, nu… Ja navat nie viedaju… Viedajecie, u nas va ŭsich, napeŭna, niešta ŭ žyćci było, kali sychodzili ludzi — navat nie blizkija ludzi, nie rodnyja… Słuchajcie, navat kali sabaka ci kotka pamiraje, tak nie pastupajuć. Heta ŭvohule, jak… Heta śmiećcievyja pakiety.
Ja nie razumieju, ščyra, što dumajuć ludzi. A asabliva — što dumajuć baćki hetych dziaciej. Ja nie razumieju. Ja b prosta… Ja b padpaliŭ usio, što moh by. Voś u mianie b žyŭ niejki deputat pobač… I ja vam kažu absalutna adkryta. Ja ŭ pryncypie takim čałaviekam byŭ i da prezidenctva. U nas by ludzi nabili mordu takomu kiraŭniku rajona ci čahości — kali pryvieźli ŭ miachu niešta ci nie chacieli zabirać. Abo schavali. <…>
Heta ja vam kažu jak prezident krainy, jakaja vajuje z ruskimi sałdatami, jakija siudy pryjšli, i my ich nienavidzim, toje, što jany robiać. Ale ja… Pasłuchajcie … Nu ŭ nianaviści… Heta vajna. Ale heta ž nie bydła! Heta ž nie bydła, i tamu heta ŭsio mianie vielmi, viadoma…
Čamu heta strašna ŭsio? Ja vam skažu. Strašna, bo kali staŭleńnie takoje da svaich, to jakoje ž staŭleńnie da ŭsich inšych? A my dakładna nie svaje dla ŭrada Rasii. Voś heta strašna.
Ja liču, što heta dzikunstva. I ŭsio heta drenna skončycca. Dla Ukrainy my razumiejem u imia čaho, a što ŭ vas…
Ja nie chaču vas kryŭdzić. Prabačcie, kali ja budu kazać «u vas». Ja prosta nie viedaju, jak pa-inšamu skazać. Kažu jak jość. Toje, što ŭ vas adbyvajecca ŭ krainie, u Rasiei, — dla mianie heta niezrazumiełaja historyja. Trahiedyja. Tak, trahiedyja. Jakaja ŭpłyvaje na nas».
Pra napad na Lvoŭ
«Voś prosta ź niejkaj pryčyny ŭčora prylacieli šeść rakiet u Lvoŭ. Šeść kryłatych rakiet! Nu, pa niejkaj pryčynie. Niešta tam vajenizavanaje jany šukali… Što zrabili? Bjuć tam pa roznych naftaskładach, naftabazach. Vydatna razumiejuć, što ciapier pasiaŭnaja. Jakoje dačynieńnie heta maje… Navat kali b jany byli pra niejkija militaryzavanyja historyi i dziejańni… Jakoje dačynieńnie da pasiaŭnoj? Ukraina kormić častku Jeŭropy, pałovu arabskaha śvietu. Vy ž z arabami ŭ dobrych adnosinach — sama ž Rasijskaja Fiederacyja. Ni ŭ turkaŭ, ni ŭ kaho słaniečnikavaha aleju, zbožža, ničoha niama. Mała taho, nielha navat skazać, čamu heta praŭda. Nie dali ž vyvieźci Hruzii zbožža. Prosta nie dali vyvieźci. Dla hetych krain nie dali vyvieźci».
Pra nastupstvy
«Siońnia, za hety miesiac, adbyŭsia hłabalny, histaryčny, kulturny raskoł. Hłabalny. Heta nie prosta vajna. Ja liču, što heta ŭsio značna horš.
Hladzicie, ja vam tak skažu: jašče niekalki miesiacaŭ, i ŭ kožnaha ŭ siamji budzie strata — taja ci inšaja. Vyhnali, paranili, u dziciaci niešta adbyłosia, pierajechaŭ čałaviek, źjechaŭ u Polšču, źjechaŭ u Bałharyju, źjechaŭ u inšuju [krainu], nie znajšoŭ pracu abo znajšoŭ pracu, usio roŭna. Niavažna. Spałochaŭsia. Dzicia stała zaikacca z-za vybuchaŭ, boh jaho viedaje. Va ŭsich budzie ŭ siamji niejkaje hora. Niejkaje hora. Viadoma, nie Druhaja Suśvietnaja vajna. Viadoma, nie hady akupacyi. My [praŭda jašče] nie skončyli, tamu… Ale i technałohii inšyja».
Pra ruskuju movu
«Nianaviść da ŭsiaho ruskaha budzie raści adnaznačna.
Horš za ŭsio ruskaj movie zrabiŭ Uładzimir Uładzimiravič Pucin. Ja liču, niepapraŭnuju škodu. Viadoma, ludzi buduć saromiecca za miežami Rasiei časam kazać niedzie pa-rasiejsku. Tak i budzie.
Takoje adbyvałasia paśla toj ci inšaj vajny, vynikam jakoj byŭ pryznany kankretny ahresar u śviecie. Voś i ŭsio. Tamu niepapraŭnaść hetaha jon dakładna zrabiŭ. Na doŭhija hady dakładna».
Pra bajkot
«Nakont spartoŭcaŭ. Vy skazali, bajkatavać ci nie, tak? Hladzicie, ja liču, što ty nie možaš adčuć hety bol, jaki [adčuli] my — ale ty pavinien chacia b viedać. Chacia b viedać i adčuć na sabie choć jaki-niebudź dyskamfort. Tady ty zmožaš zrazumieć, što ty nie taki, jak usie. A ciabie tvoj urad uziaŭ biez boju. I tamu mižnarodnaje bajkatavańnie tych ci inšych rasijskich spartsmienaŭ, jakija nie majuć da palityki nijakaha dačynieńnia, — rašeńnie pravilnaje. Tamu što, na žal, jany majuć dačynieńnie. Jany, moža być, navat nie adčuvajuć heta da kanca, tak? Ale jany pavinny heta zrazumieć, što jany — instrumient mižnarodnaha imidžu krainy.
Tamu bajkatavańnie — mienavita dla taho, kab zrazumieli, što kali tam pamirajuć, vam pavinna być chacia b dyskamfortna».
Ab płanach Rasii
«Vy viedajecie, tak, što my znajšli paradnuju formu vajskoŭcaŭ? Ja nie viedaju, viadoma vam heta ci nie, ale vielmi śmiešna, jak jany rychtavalisia. Śmiešna, kali b nie było tak trahična, tak. Parad na Majdanie niezaležnaści [u Kijevie]. Uvohule, voś — tankami prajści na treci ci čaćviorty dzień [vajny]. I voś…»
Pra pieramovy ŭ Biełarusi i Łukašenku
«Rasiejski bok u pieršuju sustreču ŭ Biełarusi… Na jakuju ja pahadziŭsia, kab naša hrupa pajechała, tamu što ja daŭno kazaŭ, što [bakam] treba razmaŭlać — jašče da vajny. Ja nie suprać hetych razmoŭ, aby byŭ vynik…
Rasiejski bok adčuvaje pieramohu ŭ tym, što hetaja sustreča adbyłasia, što heta dadaje niejkuju subjektnaść Alaksandru Ryhoraviču Łukašenku… Dy na zdaroŭje. Kali my možam skončyć vajnu, a Alaksandr Ryhoravič budzie adčuvać ad hetaha, što jon znoŭ u domie haspadar — dy na zdaroŭje. Mnie, ščyra kažučy, usio roŭna. Heta ŭvohule vybar biełarusaŭ, a dakładna nie naš. Tamu ja pahadziŭsia, kali budzie pradmietnaja ŭ ich sustreča.
Sustreča atrymałasia. Pradmietnaj ja b jaje nie nazvaŭ. Naš bok skazaŭ, što fraz pra «demilitaryzacyju i denacyfikacyju» nie moža być, nas hetyja punkty naohuł nie cikaviać.
Što tyčycca [treciaha] punkta abarony ruskaj movy… Nie viedaju, ci danieśli jany ŭsie maje arhumienty… Kožny nastupny dzień vajny stavić pad pytańnie naohuł razumieńnie, što takoje ruskaja mova. Heta značyć ludzi hetaha nie buduć chacieć. Ludzi nie buduć chacieć čytać, hladzieć kino, razmaŭlać. Nu, ja vam prosta kažu, jak heta… Što heta vyklikaje, razumiejecie? Navat toje, što moža kamuści vielmi padabałasia — ale kali jaho vielmi šmat, to jano nazad vychodzić. Jašče i praz kroŭ heta nam pieradali — luboŭ da ruskaj movy.
Voś. Tamu heta vielmi surjozny momant. Značyć, heta što tyčycca ruskaj movy. Majo mierkavańnie było nastupnaje: ja chacieŭ zrezać naohuł hetuju pastajannuju arhumientacyju z nahody taho, što — jak, što, jakuju movu… U nas usie havorać, jak chočuć, na luboj movie. U nas bolš za 100 nacyjanalnaściaŭ žyvie ŭ krainie. Tamu my skazali, što tolki lustranaja pavaha. Damova ab lustranoj pavazie da historyi, moŭ, kulturnych kaštoŭnaściaŭ z usimi susiedziami. Heta ja prymaju».
Pra hałoŭny punkt pieramovaŭ z Rasiejaj
«Harantyi biaśpieki i niejtralitet, biaźjadzierny status našaj dziaržavy. My hatovyja na jaho iści. Heta samy hałoŭny punkt. Heta byŭ pieršy pryncypovy punkt dla Rasijskaj Fiederacyi, nakolki ja pamiataju. I nakolki mnie pamiatajecca, jany z-za hetaha pačali vajnu. Heta ciapier jany stali va ŭltymatumy dadavać punkty — a [spačatku] jany skazali, što pašyrajecca NATO. I kab była biazbłokavaść — kab, ułasna kažučy, u Kanstytucyi Ukrainy była biazbłokavaść. A potym vyrašyli iści kudyści. «My nie zhodnyja, kudy vy idziacie, i heta pa-za našymi damoŭlenaściami z Zachadam, jakim užo stolki hadoŭ. Tamu pytańnie heta hałoŭnaje, i z-za hetaha my abaraniajem svaju biaśpieku», — skazała Rasijskaja Fiederacyja. Tamu hety punkt — punkt harantyj biaśpieki dla Ukrainy. A pakolki jany kažuć, što heta i dla ich [harantyi biaśpieki], jon zrazumieły mnie, i jaho abmiarkoŭvajuć. Jon hłyboka prapracavany, ale mianie cikavić, kab heta nie była jašče adna papierka a-la Budapiešcki miemarandum i hetak dalej.
Tamu nas cikavić, kab hetaja papiera pieratvaryłasia ŭ surjoznuju damovu, jakaja budzie padpisanaja… Heta ja zaraz pierajdu da refierendumu. Jaki budzie padpisany tam, dzie punkty harantyj biaśpieki, usimi harantami hetaj biaśpieki. Jon abaviazkova pavinien być ratyfikavany parłamientami krain-harantaŭ, heta dva. I abaviazkova pavinien być refierendum va Ukrainie».
Kamientary