«Mahli padać śpisam 400 čałaviek, a realna ŭ studatradach pracavała 100—150»
Ab prypiskach u studatradach i zarobkach dla moładzi parazmaŭlali z čałaviekam, jaki da 2021 hoda pracavaŭ u adnoj z hałoŭnych biełaruskich VNU i adkazvaŭ za studenckija atrady.
«Sprabuješ na palcach tłumačyć, što ludzi nie hatovyja pracavać za 300—400 rubloŭ»
— Isnujuć roznyja katehoryi studatradaŭ — ad rajona, ad BRSM, unutryŭniviersiteckija. I voś nielha było zrabić tak, kab adzin i toj ža atrad pracavaŭ by i na rajon, i na BRSM, i va ŭniviersitecie. A kolkaść ludziej, jakija hatovyja pajści ŭ studencki atrad, abmiežavanaja. Jak ja zrablu, kab ich było ŭ try razy bolš?
Rajon patrabavaŭ ad nas niejkija nierealnyja ličby, kab VNU dała 600 čałaviek. Praca pry hetym była takaja, na jakuju vielmi ciažka zaachvocić ludziej, naprykład, mieści vulicy ci farbavać padjezdy. A zarobki prapanavali takija, što navat kazać soramna — ad 300 da 600 rubloŭ. Ale 600 zarablaŭ mała chto. Najbolš realna 300—400. Šmat chto z tych, chto cikaviŭsia mahčymaściu papracavać letam, pačuŭšy pra zarobki, machaŭ rukoj i kazaŭ: «Dziakuj, ja lepiej adpačyvać budu».
Kožny hod, kali išło padsumavańnie vynikaŭ pracy studenckich atradaŭ, kiraŭnictva rajona pisała klaŭzu: «Treba pakarać tych supracoŭnikaŭ univiersiteta, jakija nie vykanali płana i nie dali rajonu studatradaŭcaŭ».
Pravodzilisia narady i ŭ našaj VNU. Pryjazdžała kiraŭnictva rajona i patrabavała ad univiersiteta patłumačyć situacyju: «Jak heta tak? Zadačy byli pastaŭlenyja, ale niavykananyja!» Cisnuli na rektara, na prarektara, potym užo i na zvyčajnych supracoŭnikaŭ, jakija adkazvali za studatrady.
I voś staiš ty i sprabuješ na palcach rastłumačyć, što, pa-pieršaje, ludzi nie hatovyja pracavać za 300—400 rubloŭ, pa-druhoje, heta ideałahičny składnik — chapaje tych, chto nie žadaje mieć dačynieńnia da BRSM. Bo, ščyra kažučy, dla moładzi BRSM — heta nie cool.
Adkaz adzin: «Vy drenna pracujecie z moładździu!»
«Mahli padać śpisam 400 studentaŭ, kali realna pracavała 100—150»
— Ja sprabavaŭ tłumačyć, čamu siońnia studatrady nie mohuć być takimi papularnymi, jak navat 15 hadoŭ tamu. Tady nie isnavała elektronnaha rynku pracy: studentu ciažka było samomu adšukać padpracoŭku na leta. Z realnych varyjantaŭ — razdavać fłajery kala mietro ci biehać sa švabraj pa ŭmoŭnym «Makdonaldsie». Ciapier ža studenty razumiejuć, što jość šmat varyjantaŭ dystancyjnaj pracy, kali ty siadziš doma i sam płanuješ svoj pracoŭny dzień. Ty možaš abrać śfieru, jakaja ciabie sapraŭdy cikavić, i zarablać narmalnyja hrošy. I nijaki BRSM tabie dla hetaha nie patrebny.
Pry hetym kožny hod ułady patrabujuć pakazvać usio bolšyja i bolšyja ličby ŭ studatradach. Nichto navat nie choča čuć ab tym, što kolkaść studentaŭ źnižajecca. Na papiery, kaniečnie, płan sprabujuć vykonvać, ale ž navat na papiery heta ŭžo ciažka zrabić.
Nu voś tamu źjaŭlajucca prypiski. Naprykład, student pracuje dva-try miesiacy. A ŭ dakumientach ty paznačaješ, byccam kožny miesiac nanoŭ jaho pracaŭładkoŭvaŭ. I atrymlivajecca, što zamiest adnaho pracaŭładkavanaha studenta ŭ dakumientach niekalki.
Zdarałasia, što studatrad vychodziŭ na pracu, a praz tydzień ludzi admaŭlalisia pracavać, bo razumieli, nakolki ciažkija zadańni im treba było vykonvać za śmiešnyja hrošy. Studatrad rasfarmiroŭvaŭsia, ale farmalna atrymlivałasia, što studenty pracaŭładkavanyja. Potym kali niechta pahadžaŭsia jašče kudyści pajści papracavać, to znoŭ traplaŭ u statystyku jak novy čałaviek.
My z tych 600 studatradaŭcaŭ, jakich patrabavali ad našaj VNU, mahli padać śpisam maksimum 400. A realna ź ich pracavała 100—150.
«Dva letnija miesiacy student nie budzie pracavać jak štatny supracoŭnik»
— Sama ideja studenckich atradaŭ admiraje — heta anachranizm. U svoj čas jana była vielmi karysnaja, bo dazvalała maładym chłopcam i dziaŭčatam padzarabić — i časam dobra padzarabić. Kali razmaŭlaješ ź vieteranami studatradaŭskaha ruchu, to jany zhadvajuć, jak na jakim BAMie mahli zarablać pa tysiačy savieckich rubloŭ za miesiac. Ciapier u krainie niama abjektaŭ kštałtu BAMa.
Nadyšła para admovicca ad praktyki studenckich atradaŭ. Nie moža navat samaja dobraja ideja žyć biaskonca.
Ciapier adpraŭlać studentaŭ na pradpryjemstvy sensu asablivaha niama. Dva letnija miesiacy student nie budzie pracavać jak štatny supracoŭnik. Bo supracoŭnik pracuje nie tolki za zarobak, ale i za sacyjalnyja harantyi, za pierśpiektyvu karjernaha rostu. Student ža viedaje, što, chutčej za ŭsio, nie zatrymajecca ŭ hetaj śfiery. Dla jaho hałoŭny pryjarytet na najbližejšyja dva-try hady — vučoba.
Ja mahu skazać, što ŭ peŭnym vyhladzie možna było b zachavać studatrady. Naprykład, padčas pryjomnaj kampanii VNU zaŭsiody patrebnyja studenty, jakija buduć prymać dakumienty ŭ abituryjentaŭ. Voś na takuju pracu ludzi pahadžajucca.
«Aprani voś hetu kurtačku i pastoj litaralna piać chvilin»
— Kaniečnie, ułady sprabujuć pakazać, što moładź u zachapleńni ad studenckich atradaŭ. Ale pra što treba pamiatać, kali bačyš repartaž ab ich pracy? Pa-pieršaje, jość tak zvanyja imidžavyja studenckija budatrady, jakija pracujuć, naprykład, na rekanstrukcyi niejkich značnych spartyŭnych abjektaŭ. Voś u takich vypadkach studentam sapraŭdy i dajuć usio nieabchodnaje dla pracy, i płaciać dobryja zarobki.
Pa-druhoje, vielmi časta studenty, jakija źjaŭlajucca ŭ siužetach, — heta «levyja» ludzi. Kaniečnie, jość tyja, chto sapraŭdy pracuje i chto hatovy skazać niekalki słoŭ dla prapahandy. Ale ž bolšaja častka studatradaŭcaŭ z televizara — heta tyja, kaho zmahli ŭhavaryć supracoŭniki VNU: «Słuchaj, aprani voś hetu kurtačku i pastoj litaralna piać chvilin. Zrobim fota, videa — i idzi hulaj».
Chto taja prafsajuznaja aktyvistka z MAZa, jakaja paprasiła Łukašenku razabracca ŭ jutubie z «biehłymi»?17
Kamientary