Polskija archieołahi padčas raskopak znajšli mahiłu dziaŭčynki 5-7 hadoŭ, pachavanaj tvaram uniz i z zamkom na nazie. Heta ŭžo druhaja takaja znachodka «vampira» na tych ža mohiłkach.
Jak paviedamlajecca na sajcie Univiersiteta Mikałaja Kapiernika ŭ Toruni, supracoŭniki Instytuta archieałohii ŭžo druhi hod pravodziać raskopki ŭ vioscy Pień (Pień) niedaloka ad Dambrovy Chełmińskaj (hmina Bydhašč).
U minułym hodzie archieołahi znajšli mahiłu, u jakoj znachodziŭsia škilet maładoj dziaŭčyny 17-20 hadoŭ. Jana była pachavanaja zhodna sa śpiecyjalnym rytuałam. Z metaj praduchileńnia «ŭvaskresieńnia» vakoł šyi dziaŭčyny byŭ zamacavany sierp vastryjom uniz, a na vialiki palec levaj nahi byŭ paviešany trochvuholny zamok.
Navukoŭcy kažuć, što testy DNK pakul tolki paćvierdzili, što pareštki naležali dziaŭčynie, ale viadziecca dalejšaja praca, i vielmi imavierna, što budzie atrymana bolš infarmacyi (naprykład, koler vačej i vałasoŭ, ton skury, pachodžańnie i, mahčyma, hienietyčnyja zachvorvańni). Paśla ahladu čerapa na padniabieńni byŭ zaŭvažany zialony nalot. Mahčyma, heta vynik praciahłych sprob lačeńnia bolu i lichamanki z dapamohaj załatoj suśpienzii.
U čas daśledavańnia było ŭstanoŭlena, što praź niekatory čas paśla śmierci truna ź ciełam dziaŭčyny była ź niejkaj metaj adčynienaja. Vidać, što škilet paškodžany ŭ vyniku niejkich dziejańniaŭ. Jak kažuć navukoŭcy, u XVII stahodździ za viadźmarstva sudzili navat pamierłych ludziej, mahčyma, tak było i ŭ hetym vypadku.
Šaŭkovaja tkanina čapca, u jakim pachavana dziaŭčyna, była adpraŭlenaja na daśledavańnie, jakoje pakazała značnaje padabienstva hetaha materyjału z materyjałami z Paŭdniovaj Jeŭropy ci Anhlii. Dziakujučy hetamu navukoŭcy atrymali čarhovaje paćviardžeńnie hipotezy ab tym, što čałaviek, pachavany ŭ hetym miescy, pavinien byŭ pachodzić z vyšejšych, bolš zamožnych sacyjalnych płastoŭ.
U hetym hodzie navukoŭcy praciahnuli raskopki. Jany pasprabavali pravieryć, ci niama pablizu inšych takich pachavańniaŭ, što było b važna dla interpretacyi funkcyi mohiłak, jakija jany vyvučajuć.
U vyniku prykładna za 1,5-2 mietry ad letašniaj znachodki archieołahi vyjavili dziŭnaje pachavańnie dziciaci 5-7 hadoŭ, pakładzienaha tvaram uniz u mahilnuju jamu. Takoje raźmiaščeńnie trupa moža śviedčyć ab tym, što ludzi bajalisia pamierłaha i jaho «dziejnaści» paśla śmierci. Naprykład, što jon moža ŭkusić žyvoha. Pavarot tvaram uniz pavinien byŭ prymusić pamierłaha ŭpicca ŭ ziamlu, kab jon bolš nie ŭjaŭlaŭ pahrozy.
Cikava, što zachavałasia tolki častka škileta dziciaci — ad halonki ŭniz, akramia taho, pad kostkami archieołahi znajšli trochvuholny visiačy zamok, amal taki ž, jak toj, što byŭ na pareštkach «vampirki», vyjaŭlenaj letaś. Analiz płastoŭ pakazvaje, što mahiła była ŭskrytaja i častka trupa vyniesienaja. Ale nieviadoma, kali i što zdaryłasia z pareštkami, mahčyma, jany byli apahanienyja.
Nad vyšejzhadanaj mahiłaj dziciaci była vyjaŭlena zahadkavaja kolkaść niekalkich dziciačych škiletaŭ. Frahmient skivicy adnaho ź ich afarbavany ŭ zialony koler. Padobnaje zialonaje adcieńnie nazirałasia i na padniabieńni «vampirki». Mahčyma, hetaja taja nitka, jakaja złučaje abiedźvie znachodki. Ale moža być, što heta śled ad niejkaj inšaj praktyki. Naprykład, u hetaha čałavieka ŭ rocie moh znachodzicca pradmiet ź miednaha spłavu.
U čas palavych daśledavańniaŭ vučonym taksama ŭdałosia vyjavić niestandartnaje pachavańnie ciažarnaj žančyny, u jakoj zachavalisia pareštki płoda.
Što zaintryhavała archieołahaŭ, dyk heta raźmiaščeńnie mahiły ŭ niezvyčajnym miescy.
Kiraŭnik ekśpiedycyi archieołahaŭ prafiesar Darjuš Paliński adznačaje:
«Zvyčajna mahiły vykopvajuć tam, dzie heta adnosna lohka zrabić, tradycyjna na piasčanych učastkach. U hetym vypadku mahiła raźmiaščałasia ŭ vielmi ćviordaj, ščylnaj, kamianistaj hlebie. Dziŭna, što jany prykłali stolki namahańniaŭ, kab pachavać jaje voś tak. Cikava, što praź niejki čas na hetym miescy była raskapana jašče adna mahiła. U pracesie byŭ paškodžany škilet ciažarnaj žančyny: adsutničaje pravaja ruka. Ale hetaja mahiła — što vielmi zahadkava — akazałasia pustoj, u joj nie było kostak».
Pazły, paśladoŭna sabranyja i składzienyja navukoŭcami, dajuć usio bolš detalovaje ŭjaŭleńnie ab niekropali ŭ Pni i jaho asablivym charaktary.
«Pra jaho niama nijakich zhadak ni ŭ piśmovych krynicach, ni na kartach. Heta charakterna dla mohiłak, dzie ludziej, vyklučanych z peŭnaj supolnaści, curalisia nie tolki pry žyćci, ale i paśla śmierci. Takija mohiłki znachodzilisia ŭdalečyni ad budynkaŭ, za haradskimi ścienami, na skryžavańniach, na pašach i pustkach. Dumajecca, praź vialikuju kolkaść nietypovych mahił sa śladami dziŭnych zvyčajaŭ, jakija vidavočna śviedčać ab tym, što pamierłych bajalisia, možna mierkavać, što i tut my majem spravu z takimi mohiłkami, dzie pachavanyja ludzi, vyklučanyja z supolnaści», —
adznačaje prafiesar Paliński.
Čytajcie jašče:
U najbližejšy čas pačnuć składać archieałahičnyja karty ŭsich rajonaŭ Biełarusi — Łakiza
Hihanckija kamiennyja siakiery, jakim 300 tysiač hadoŭ, azadačyli archieołahaŭ
«Dobry lesarub, ale sa źviazanymi rukami». Dypłamaty padsumoŭvajuć vyniki pracy zvolnienaha ministra Alejnika6
Kamientary