«Hety vajb nie dla ŭsich». Biełaruska, jakaja ŭratavała dziaŭčynu ŭ Ńju-Jorku, — pra siabie i žyćcio ŭ vializnym horadzie

Kala dvuch hadoŭ tamu, uśled za pracaj mary, Nastaśsia Horbań pakinuła rodnuju Biełaruś. Tak dziaŭčyna apynułasia ŭ Ńju-Jorku — adnym z samych šmatabličnych haradoŭ u śviecie. Za hety čas jana nie tolki asvoiła horad i zaviała siabroŭstva ź jaho šmatnacyjanalnymi žycharami, ale i atrymała hramatu padziaki departamienta miascovaj palicyi. Naścia vyratavała žyćcio dziaŭčynie, jakaja chacieła skoknuć z mosta.

Pavialičyć

— Niekalki hadoŭ tamu ja nie razhladała Štaty navat dla padarožžaŭ — nastolki heta byŭ inšy śviet. Ale ŭ płany ŭmiašaŭsia vypadak, — pačynaje svoj apovied Nastaśsia. — Kali ja vučyłasia ŭ mahistratury MDŁU, naš dekan prapanavaŭ źjeździć na stažyroŭku ŭ AAN. U toj momant dla mianie heta była dobraja mahčymaść papraktykavać pierakład. Tak uletku 2014 hoda ja pryjechała siudy na 2 miesiacy i nie dumała, što niekali viarnusia nazaŭsiody.

Znajomstva ź Ńju-Jorkam akazałasia dalokim ad taho, jak heta časta pakazvajuć u ramantyčnych sitkamach. Horad sustreŭ dziaŭčynu šumam i chaosam. 

Pavialičyć

— Pryjechaŭšy siudy ŭpieršyniu, ja źnienavidzieła hety horad usioj dušoj. Ja sama ź nievialikaha pasiołka ŭ Baranavickim rajonie. Kali ja pierajechała vučycca ŭ Minsk, to adčuvała siabie nie vielmi kamfortna: u stalicy nie było lasoŭ i azior, jakija byli ŭ majoj vioscy, a vysokija budynki biantežyli. Ale heta składana paraŭnać z tym, što ja adčuła ŭ Ńju-Jorku. Tut mnie było drenna fizična. Mnie pačała baleć hałava: ad šumu, ad vysokich budynkaŭ. Mnie nie chapała pavietra.

Pakolki stažyroŭka była nieapłatnaja, a biudžet — abmiežavany, dziaŭčynie pryjšłosia pasialicca daloka ad pracy.

— U ofis treba było dabiracca hadziny paŭtary ŭ adzin bok — štodzień z paniadziełka pa piatnicu. Heta vielmi stamlała. Ščyra kažučy, nastupnyja hady ja nie nadta hareła žadańniem siudy viarnucca. Mnie padabałasia praca, padabalisia ludzi, ale horad ja prosta tryvała.

Čakała svaju vakansiju šeść hadoŭ

Paśla viartańnia ŭ Minsk Nasta stała pracavać u MDŁU: vykładała i adnačasova padzarablała pierakładčykam samastojna. Niečakana praz hod ź siekcyi stenahrafičnych spravazdač AAN, dzie jana prachodziła stažyroŭku, napisali z prapanovaj pryjechać užo na niekalki miesiacaŭ — dapamahčy zabiaśpiečyć pierakład padčas siesii Hienieralnaj Asamblei. Praca ŭ arhanizacyi była cikavaj i raznastajnaj, tamu paśla niadoŭhich rozdumaŭ dziaŭčyna pahadziłasia.

— Tak štohod ja stała pryjazdžać siudy pracavać na 3-4 miesiacy, a ŭ 2022-m pierajechała ŭžo na pastajanny kantrakt.

Trapić na stałaje miesca pracy ŭ AAN było nie prosta: spatrebiłasia zdać ispyt i potym dačakacca, pakul vyzvalicca miesca. Ispyt Naścia zdała jašče ŭ 2016 hodzie i jašče 6 hadoŭ čakała svajoj vakansii. Tamu ŭ rešcie rešt pierajezd akazaŭsia naturalnym etapam jaje karjernaha šlachu.

Pavialičyć

Pachod pa kavu ŭ pižamie dapamoh palubić horad

Padčas adnaho sa svaich vizitaŭ biełaruska zrazumieła, što ŭ svaim staŭleńni da horada treba niešta mianiać.

— Kali ja pryjazdžała siudy raz čaćviorty-piaty, to pačała nie toje kab uhavorvać, ale pierakonvać siabie źviarnuć uvahu na niejkija pazityŭnyja rečy.

Patrochu Nastaśsia stała ŭlivacca ŭ zvyčajnaje haradskoje žyćcio. Praŭda, kab stać jaho častkaj, dziaŭčynie pryjšłosia vyjści sa zvykłaj zony kamfortu.

Pavialičyć

— Napačatku, kali treba było vyjści na vulicu pa kavu, ja niejak apranałasia — nie prybirałasia, ale pryvodziła siabie da ładu. U adnu niadzielu mnie było lanotna prycharošvacca: ja pračnułasia, naciahnuła palito na pižamu, nadzieła šapku-vušanku i pajšła na vulicu. Jakoje ž było majo ździŭleńnie, kali na mianie nichto nie hladzieŭ. Nikomu nie było spravy da majho dziŭnaha aŭtfitu. Tak ja zrazumieła, što tut možna rabić usio, što tabie padabajecca, i tak, jak padabajecca, być jakim zaŭhodna — i nichto nie źviernie ŭvahi i nie asudzić. Źjaviłasia ŭsioabdymnaje pačućcio svabody.

Heta adkryćcio dapamahło dziaŭčynie zirnuć na horad inšymi vačyma — tak pačałosia jaje siabroŭstva ź Ńju-Jorkam.

Pošuk žylla adčuvaŭsia jak druhaja praca

Pierajechaŭšy ŭ «Vialiki Jabłyk», Nastaśsia amal hod pražyła ŭ siabroŭki. Padčas pandemii Covid-19 ceny na žyllo značna vyraśli, a ŭzrovień kamfortu, jaki časta prapanoŭvaŭsia za vielmi vialikija hrošy, zastaŭsia raniejšym.

— Ceły hod ja ŭvieś čas sačyła za rynkam. Tak sfarmavałasia bačańnie, u jakim rajonie ja chaču žyć. Stała jasna, što mnie pa dušy cichija i spakojnyja miescy. 

Niahledziačy na ​​toje, što mnostva ahienctvaŭ prapanujuć svaje pasłuhi pa padbory žylla, dziaŭčyna vyrašyła šukać kvateru samastojna. Adkinuŭšy nieprydatnaje, Nasta vybrała niekalki kankretnych vulic, a potym pošuk zvuziŭsia da niekalkich kankretnych damoŭ.

— Ahienty prosiać vialikija hanarary za svaje pasłuhi — dzieści vosiem pracentaŭ ad sumy hadavoj arendy. Rachunak idzie na niekalki tysiač dalaraŭ — heta mocna bje pa biudžecie. Zrazumieła, kali ty apynaješsia ŭ biezvychodnaj situacyi i tabie patrebnaja kvatera tut i ciapier, ty na heta pojdzieš, ale možna dać rady i bieź ich.

Pavialičyć

Praces pošuku doma byŭ doŭhim i pakutlivym. U kožnaha budynka ŭ Ńju-Jorku — svaje praviły arendy i patrabavańni da budučych žylcoŭ. Akramia hetaha, na miascovym rynku nieruchomaści jość niuans: kvatery raźbirajuć vielmi chutka i rašeńnie ab arendzie treba prymać za siekundy.

— Usio heta vielmi stamlaje. U niejki momant mnie navat chaciełasia ŭziać vodpusk, tamu što pošuk žylla adčuvaŭsia jak druhaja praca.

Naścia adznačaje, što ceny na apartamienty ŭ Ńju-Jorku «kusajucca» — nievialikaja «dvuška» za paŭtary hadziny ad centra abydziecca pryjezdžamu prykładna ŭ try tysiačy dalaraŭ. Što da kamunalnych płaciažoŭ, to za kvateru takoha ž pamieru ŭ siarednim davodzicca addavać 50-70 dalaraŭ ŭ miesiac. Darečy, pratočnaja vada ŭ horadzie biaspłatnaja i nie ŭklučana ŭ płaciožku.

Pamidor, nabyty ŭ Varšavie, i pamidor, nabyty ŭ Ńju-Jorku, — dva roznyja pamidory

Kali ŭtulnaja kvatera była znojdziena, nadyšoŭ čas inšych bytavych pytańniaŭ. Choć u kožnaj kramie možna znajści zvykły nam nabor praduktaŭ, smak niekatorych pakidaje žadać lepšaha.

— Ježa tut niasmačnaja, heta praŭda. Nie viedaju, z čym heta źviazana, ale smak vielmi mocna adroźnivajecca ad zvykłaha nam. Pamidor, jaki ja kupiła ŭ kramie ŭ Varšavie, i pamidor, jaki ja kupiła tut, — heta dva roznyja pamidory.

Dziaŭčynie spatrebiŭsia čas, kab znajści sposaby charčavacca smačna i zbałansavana.

— Kali ja ŭpieršyniu siudy pryjechała, mnie zdavałasia, što heta ŭvohule niemahčyma — narmalizavać svajo charčavańnie, kab heta było kamfortna. Ale potym ja znajšła dobruju kramu, pastupova prydumała mieniu. Košt majho praduktovaha košyka zaraz składaje kala 150 dalaraŭ na tydzień. Praŭda, ja nie jem miasa — ź im ček budzie trochi bolšym.

Na kaviarniach i restaranach biełaruska robić asablivy akcent. Nastaśsia — hurman i pieršym časam vielmi pakutavała praz toje, što ŭ miascovych ustanovach časta kormiać prosta i niasmačna. Dziaŭčyna źviazvaje hetuju situacyju z vysokim popytam: ustanovam prosta nie treba staracca, kab vychodzić u plus.

Što da cen, to na viačeru z kielicham vina va ŭstanovie siaredniaj cenavaj katehoryi treba budzie addać minimum 60 dalaraŭ. Dziaŭčyna pakazvaje čeki z sustrečy ź siabrami: tut možna bačyć vynik viečaryny z raźlikam na traich čałaviek.

Pavialičyć

Asobnaj uvahi vartyja čajavyja: tut jany płaciacca ŭ lubym vypadku i ščodra. Naścia tłumačyć:

— Čajavyja treba pakidać zaŭsiody. 10% — kali tabie ŭ stravu plunuli, absłužyli nadzvyčaj drenna ci nie prynieśli ničoha z taho, što ty zamoviŭ.

15% pakidajuć za narmalnaje absłuhoŭvańnie, 18% — za dobraje, 20% — za vielmi dobraje, 22% — za vydatnaje. Z-za takoj sistemy vynikovy ček za viačeru vyrastaje vielmi mocna.

Navat zvyčajny kubak kavy ŭ Ńju-Jorku nabyvajecca inakš, čym u zvykłaj nam Jeŭropie:

— Mnohija kaviarni prytrymlivajucca trendaŭ pravilnaha charčavańnia, tamu pa zmoŭčańni robiać kavu na aŭsianym małace. Kab atrymać kavu na zvyčajnym — treba papiaredzić pra heta asobna. Pa canie zvyčajny łate vyjdzie ŭ 6 dalaraŭ. Kali zamianić małako na mindalnaje abo sojevaje, to cana hetaha kubka vyraście.

Rachunak na spatkańniach — paroŭnu

U Ńju-Jorku, jak i ŭ cełym u ZŠA, hiendarnaje raŭnapraŭje adbivajecca i na ramantyčnych sustrečach. Žančyn tam nie ŭsprymajuć jak «słaby poł», tamu mnohija tradycyi, jakija isnujuć u nas, u Ńju-Jorku ŭžo adyšli ŭ niabyt.

— Časta ŭ tym ža Minsku mohuć prapanavać padnieści sumki, kali bačna, što tabie ciažka. Tut takoha nikoli nie byvaje. Kali ty nahružanaja jedzieš z aeraporta, to šaniec, što tabie prapanujuć dapamohu, — vielmi-vielmi mały. Bo sama skłała sumki — sama niasi za ich adkaznaść. I ŭ cełym mianie hety padychod pryvablivaje.

Takaja situacyja i z rachunkam u kafe na spatkańniach. Čaściej za ŭsio jon dzialicca paroŭnu ci kožny z pary płacić za svaju zamovu asobna. Zrešty, byvajuć vyklučeńni.

— Maje apošnija sustrečy byli z vychadcam sa Šviecyi, i na kožnym spatkańni jon chacieŭ apłacić rachunak. Ale ja niekamfortna siabie adčuvaju, kali prapanujuć za mianie zapłacić — asabliva na pieršych sustrečach. Kali ja nie viedaju čałavieka, u mianie źjaŭlajecca adčuvańnie, byccam ja niešta pavinna, i na pačatkovych etapach stasunkaŭ mnie heta niekamfortna.

Dziaŭčynu pryjemna ździviła adkrytaść, ź jakoj ńju-jorkcy ŭstupajuć u adnosiny:

— Kali tabie chočacca pačać z kimści sustrakacca, to zvykłaha nam «tanca z bubnam» nie budzie. Čałaviek moža spakojna padyści i spytać: «Ci chočaš ty sa mnoj stroić adnosiny? Kali tak — davaj padumajem, jak my heta arhanizujem». Mnie heta padabajecca. U hetym jość zrazumiełaść i niejki spakoj.

Na dumku Nasty, pramoje abmierkavańnie mnohich niuansaŭ dapamahaje pabudavać adnosiny, u jakich abodvum partnioram budzie kamfortna.

— Usie niazvykłyja situacyi — prastora dla dyskusij. Kali niešta nie padabajecca, zaŭsiody možna heta abmierkavać, damovicca i atrymać zvarotnuju suviaź.

Dziaŭčat z byłoha SSSR adrazu bačna

U adroźnieńnie ad kinošnych stereatypaŭ, jakija pakazvajuć Ńju-Jork hłamurnym horadam, realnaść akazałasia niekalki inakšaj. Ludzi tut sapraŭdy apranajucca kreatyŭna i śmieła, ale ich styl mocna zaležyć ad asabistaha bekhraŭndu čałavieka, materyjalnaha dastatku i navat rajona, u jakim jon bavić čas.

— Tut rezkaje raźmierkavańnie pa rajonach. Kali pojdzieš u Upper East Side — elitny kvartał u Manchetenie — ci budzieš špacyravać kala Central Park, to zaŭvažyš šmat brendavych bucikoŭ. Ludzi tut apranajucca adpaviednym čynam: łakanična, u niešta adnakalarovaje, ale ad hetych rečaŭ budzie viejać raskošaj i vysokaj jakaściu. Kali spuścicca krychu nižej — u nižni Mancheten, dzie šmat barachołak i sekandaŭ, — možna ŭbačyć inšuju karcinu. Pakolki ŭ ludziej, jakija tut žyvuć, niama miechanizmu, jaki strymlivaje i kaža, što nielha spałučać, jany miksujuć niejkija ŭnikalnyja kamplekty. Byvaje, ty prosta nie možaš siabie kantralavać i tvaja hałava pavaročvajecca ŭśled za hetymi modnikami.

Pavialičyć

Našy suajčyńniki i inšyja vychadcy z postsavieckaj prastory časta adroźnivajucca ad stylnych ńju-jorkcaŭ. Asabliva vidać tych, chto doŭhi čas žyvie na poŭdni Bruklina — u ruskamoŭnym rajonie Brighton Beach.

— Mnie zdajecca, što ludzi, jakija zastajucca žyć u Brajtanie, zatrymalisia ŭ peŭnym pieryjadzie času i nikudy nie ruchajucca. Adpaviedna, i ich styl zastajecca tym ža. Ale jość šmat vychadcaŭ z krain byłoha SSSR, jakija raźvivajucca i nie bajacca ekśpierymientavać sa stylem.

Jak zastacca biełarusam u horadzie emihrantaŭ

Da pierajezdu ŭ ZŠA Nastaśsia niekatory čas žyła ŭ Polščy. Niahledziačy na ​​luboŭ i pavahu da hetaj krainy, u Štatach dziaŭčyna adčuvaje siabie bolš kamfortna.

— Kali ty žyvieš u niejkaj jeŭrapiejskaj krainie, ty adčuvaješ siabie biełarusam siarod niejkaj nacyjanalnaj bolšaści. U Ńju-Jorku takoha niama: tut ty taki ž, jak i astatnija miljony pryjezdžych. I heta šmat u čym palahčaje pieryjad adaptacyi. U kančatkovym vyniku jon zvodzicca da farmavańnia tvajho sacyjalnaha koła, što zrabić nieskładana, uličvajučy adkrytaść miascovych ludziej.

Pavialičyć

Dziaŭčyna kaža, što ŭ dalokim i šmatnacyjanalnym horadzie tak ci inakš pačynaješ zadumvacca pra svaju identyčnaść:

— Na moj dośvied, čym dalej ty ad Biełarusi, tym bolš chočacca zachavać svaju kulturu. Kali my źbirajemsia ź siabrami z dyjaspary, to amal zaŭsiody razmaŭlajem na biełaruskaj movie. Chutka ja budu biehčy marafon i chaču dadać niejkija nacyjanalnyja elemienty da svajho kaściuma, kab jon havaryŭ, adkul ja.

Naścia adznačaje, što Ńju-Jork nie samy prosty horad, ale tut šmat biełarusaŭ, jakija z zadavalnieńniem dadamahajuć adno adnamu. Dziŭna, ale ludzi, jakija ŭ svajoj krainie byli strymanymi i zakrytymi, tut pakazvajucca zusim ź inšaha boku.

— Mnie zdajecca, adkrytaści, jakoj nam časam nie chapaje doma, možna navučycca. Bo naša adchilenaść i chałodnaść — vyvučanyja. Jość adčuvańnie, što kali biełarusa źmiaścić u inšyja, bolš biaśpiečnyja i kamfortnyja ŭmovy, to heta budzie zusim inšy biełarus.

• 69
• 0
• 3
• 5
• 4
• 7
• 10
• 0