«Гэты вайб не для ўсіх». Беларуска, якая ўратавала дзяўчыну ў Нью-Ёрку, — пра сябе і жыццё ў вялізным горадзе
Настасся Горбань расказала пра жыццё ў адной з найбуйнейшых агламерацый свету, асаблівасці амерыканскіх спатканняў і бюджэт, на які варта разлічваць, каб адчуваць сябе камфортна ў гэтым захапляльным мегаполісе.
Каля двух гадоў таму, услед за працай мары, Настасся Горбань пакінула родную Беларусь. Так дзяўчына апынулася ў Нью-Ёрку — адным з самых шматаблічных гарадоў у свеце. За гэты час яна не толькі асвоіла горад і завяла сяброўства з яго шматнацыянальнымі жыхарамі, але і атрымала грамату падзякі дэпартамента мясцовай паліцыі. Насця выратавала жыццё дзяўчыне, якая хацела скокнуць з моста.
— Некалькі гадоў таму я не разглядала Штаты нават для падарожжаў — настолькі гэта быў іншы свет. Але ў планы ўмяшаўся выпадак, — пачынае свой аповед Настасся. — Калі я вучылася ў магістратуры МДЛУ, наш дэкан прапанаваў з'ездзіць на стажыроўку ў ААН. У той момант для мяне гэта была добрая магчымасць папрактыкаваць пераклад. Так улетку 2014 года я прыехала сюды на 2 месяцы і не думала, што некалі вярнуся назаўсёды.
Знаёмства з Нью-Ёркам аказалася далёкім ад таго, як гэта часта паказваюць у рамантычных сіткамах. Горад сустрэў дзяўчыну шумам і хаосам.
— Прыехаўшы сюды ўпершыню, я зненавідзела гэты горад усёй душой. Я сама з невялікага пасёлка ў Баранавіцкім раёне. Калі я пераехала вучыцца ў Мінск, то адчувала сябе не вельмі камфортна: у сталіцы не было лясоў і азёр, якія былі ў маёй вёсцы, а высокія будынкі бянтэжылі. Але гэта складана параўнаць з тым, што я адчула ў Нью-Ёрку. Тут мне было дрэнна фізічна. Мне пачала балець галава: ад шуму, ад высокіх будынкаў. Мне не хапала паветра.
Паколькі стажыроўка была неаплатная, а бюджэт — абмежаваны, дзяўчыне прыйшлося пасяліцца далёка ад працы.
— У офіс трэба было дабірацца гадзіны паўтары ў адзін бок — штодзень з панядзелка па пятніцу. Гэта вельмі стамляла. Шчыра кажучы, наступныя гады я не надта гарэла жаданнем сюды вярнуцца. Мне падабалася праца, падабаліся людзі, але горад я проста трывала.
Чакала сваю вакансію шэсць гадоў
Пасля вяртання ў Мінск Наста стала працаваць у МДЛУ: выкладала і адначасова падзарабляла перакладчыкам самастойна. Нечакана праз год з секцыі стэнаграфічных справаздач ААН, дзе яна праходзіла стажыроўку, напісалі з прапановай прыехаць ужо на некалькі месяцаў — дапамагчы забяспечыць пераклад падчас сесіі Генеральнай Асамблеі. Праца ў арганізацыі была цікавай і разнастайнай, таму пасля нядоўгіх роздумаў дзяўчына пагадзілася.
— Так штогод я стала прыязджаць сюды працаваць на 3-4 месяцы, а ў 2022-м пераехала ўжо на пастаянны кантракт.
Трапіць на сталае месца працы ў ААН было не проста: спатрэбілася здаць іспыт і потым дачакацца, пакуль вызваліцца месца. Іспыт Насця здала яшчэ ў 2016 годзе і яшчэ 6 гадоў чакала сваёй вакансіі. Таму ў рэшце рэшт пераезд аказаўся натуральным этапам яе кар'ернага шляху.
Паход па каву ў піжаме дапамог палюбіць горад
Падчас аднаго са сваіх візітаў беларуска зразумела, што ў сваім стаўленні да горада трэба нешта мяняць.
— Калі я прыязджала сюды раз чацвёрты-пяты, то пачала не тое каб угаворваць, але пераконваць сябе звярнуць увагу на нейкія пазітыўныя рэчы.
Патроху Настасся стала ўлівацца ў звычайнае гарадское жыццё. Праўда, каб стаць яго часткай, дзяўчыне прыйшлося выйсці са звыклай зоны камфорту.
— Напачатку, калі трэба было выйсці на вуліцу па каву, я неяк апраналася — не прыбіралася, але прыводзіла сябе да ладу. У адну нядзелю мне было лянотна прыхарошвацца: я прачнулася, нацягнула паліто на піжаму, надзела шапку-вушанку і пайшла на вуліцу. Якое ж было маё здзіўленне, калі на мяне ніхто не глядзеў. Нікому не было справы да майго дзіўнага аўтфіту. Так я зразумела, што тут можна рабіць усё, што табе падабаецца, і так, як падабаецца, быць якім заўгодна — і ніхто не зверне ўвагі і не асудзіць. З'явілася ўсёабдымнае пачуццё свабоды.
Гэта адкрыццё дапамагло дзяўчыне зірнуць на горад іншымі вачыма — так пачалося яе сяброўства з Нью-Ёркам.
Пошук жылля адчуваўся як другая праца
Пераехаўшы ў «Вялікі Яблык», Настасся амаль год пражыла ў сяброўкі. Падчас пандэміі Covid-19 цэны на жыллё значна выраслі, а ўзровень камфорту, які часта прапаноўваўся за вельмі вялікія грошы, застаўся ранейшым.
— Цэлы год я ўвесь час сачыла за рынкам. Так сфармавалася бачанне, у якім раёне я хачу жыць. Стала ясна, што мне па душы ціхія і спакойныя месцы.
Нягледзячы на тое, што мноства агенцтваў прапануюць свае паслугі па падборы жылля, дзяўчына вырашыла шукаць кватэру самастойна. Адкінуўшы непрыдатнае, Наста выбрала некалькі канкрэтных вуліц, а потым пошук звузіўся да некалькіх канкрэтных дамоў.
— Агенты просяць вялікія ганарары за свае паслугі — дзесьці восем працэнтаў ад сумы гадавой арэнды. Рахунак ідзе на некалькі тысяч даляраў — гэта моцна б'е па бюджэце. Зразумела, калі ты апынаешся ў безвыходнай сітуацыі і табе патрэбная кватэра тут і цяпер, ты на гэта пойдзеш, але можна даць рады і без іх.
Працэс пошуку дома быў доўгім і пакутлівым. У кожнага будынка ў Нью-Ёрку — свае правілы арэнды і патрабаванні да будучых жыльцоў. Акрамя гэтага, на мясцовым рынку нерухомасці ёсць нюанс: кватэры разбіраюць вельмі хутка і рашэнне аб арэндзе трэба прымаць за секунды.
— Усё гэта вельмі стамляе. У нейкі момант мне нават хацелася ўзяць водпуск, таму што пошук жылля адчуваўся як другая праца.
Насця адзначае, што цэны на апартаменты ў Нью-Ёрку «кусаюцца» — невялікая «двушка» за паўтары гадзіны ад цэнтра абыдзецца прыезджаму прыкладна ў тры тысячы даляраў. Што да камунальных плацяжоў, то за кватэру такога ж памеру ў сярэднім даводзіцца аддаваць 50-70 даляраў ў месяц. Дарэчы, праточная вада ў горадзе бясплатная і не ўключана ў плацёжку.
Памідор, набыты ў Варшаве, і памідор, набыты ў Нью-Ёрку, — два розныя памідоры
Калі ўтульная кватэра была знойдзена, надышоў час іншых бытавых пытанняў. Хоць у кожнай краме можна знайсці звыклы нам набор прадуктаў, смак некаторых пакідае жадаць лепшага.
— Ежа тут нясмачная, гэта праўда. Не ведаю, з чым гэта звязана, але смак вельмі моцна адрозніваецца ад звыклага нам. Памідор, які я купіла ў краме ў Варшаве, і памідор, які я купіла тут, — гэта два розныя памідоры.
Дзяўчыне спатрэбіўся час, каб знайсці спосабы харчавацца смачна і збалансавана.
— Калі я ўпершыню сюды прыехала, мне здавалася, што гэта ўвогуле немагчыма — нармалізаваць сваё харчаванне, каб гэта было камфортна. Але потым я знайшла добрую краму, паступова прыдумала меню. Кошт майго прадуктовага кошыка зараз складае каля 150 даляраў на тыдзень. Праўда, я не ем мяса — з ім чэк будзе трохі большым.
На кавярнях і рэстаранах беларуска робіць асаблівы акцэнт. Настасся — гурман і першым часам вельмі пакутавала праз тое, што ў мясцовых установах часта кормяць проста і нясмачна. Дзяўчына звязвае гэтую сітуацыю з высокім попытам: установам проста не трэба старацца, каб выходзіць у плюс.
Што да цэн, то на вячэру з келіхам віна ва ўстанове сярэдняй цэнавай катэгорыі трэба будзе аддаць мінімум 60 даляраў. Дзяўчына паказвае чэкі з сустрэчы з сябрамі: тут можна бачыць вынік вечарыны з разлікам на траіх чалавек.
Асобнай увагі вартыя чаявыя: тут яны плацяцца ў любым выпадку і шчодра. Насця тлумачыць:
— Чаявыя трэба пакідаць заўсёды. 10% — калі табе ў страву плюнулі, абслужылі надзвычай дрэнна ці не прынеслі нічога з таго, што ты замовіў.
15% пакідаюць за нармальнае абслугоўванне, 18% — за добрае, 20% — за вельмі добрае, 22% — за выдатнае. З-за такой сістэмы выніковы чэк за вячэру вырастае вельмі моцна.
Нават звычайны кубак кавы ў Нью-Ёрку набываецца інакш, чым у звыклай нам Еўропе:
— Многія кавярні прытрымліваюцца трэндаў правільнага харчавання, таму па змоўчанні робяць каву на аўсяным малацэ. Каб атрымаць каву на звычайным — трэба папярэдзіць пра гэта асобна. Па цане звычайны латэ выйдзе ў 6 даляраў. Калі замяніць малако на міндальнае або соевае, то цана гэтага кубка вырасце.
Рахунак на спатканнях — пароўну
У Нью-Ёрку, як і ў цэлым у ЗША, гендарнае раўнапраўе адбіваецца і на рамантычных сустрэчах. Жанчын там не ўспрымаюць як «слабы пол», таму многія традыцыі, якія існуюць у нас, у Нью-Ёрку ўжо адышлі ў нябыт.
— Часта ў тым жа Мінску могуць прапанаваць паднесці сумкі, калі бачна, што табе цяжка. Тут такога ніколі не бывае. Калі ты нагружаная едзеш з аэрапорта, то шанец, што табе прапануюць дапамогу, — вельмі-вельмі малы. Бо сама склала сумкі — сама нясі за іх адказнасць. І ў цэлым мяне гэты падыход прываблівае.
Такая сітуацыя і з рахункам у кафэ на спатканнях. Часцей за ўсё ён дзяліцца пароўну ці кожны з пары плаціць за сваю замову асобна. Зрэшты, бываюць выключэнні.
— Мае апошнія сустрэчы былі з выхадцам са Швецыі, і на кожным спатканні ён хацеў аплаціць рахунак. Але я некамфортна сябе адчуваю, калі прапануюць за мяне заплаціць — асабліва на першых сустрэчах. Калі я не ведаю чалавека, у мяне з'яўляецца адчуванне, быццам я нешта павінна, і на пачатковых этапах стасункаў мне гэта некамфортна.
Дзяўчыну прыемна здзівіла адкрытасць, з якой нью-ёркцы ўступаюць у адносіны:
— Калі табе хочацца пачаць з кімсьці сустракацца, то звыклага нам «танца з бубнам» не будзе. Чалавек можа спакойна падысці і спытаць: «Ці хочаш ты са мной строіць адносіны? Калі так — давай падумаем, як мы гэта арганізуем». Мне гэта падабаецца. У гэтым ёсць зразумеласць і нейкі спакой.
На думку Насты, прамое абмеркаванне многіх нюансаў дапамагае пабудаваць адносіны, у якіх абодвум партнёрам будзе камфортна.
— Усе нязвыклыя сітуацыі — прастора для дыскусій. Калі нешта не падабаецца, заўсёды можна гэта абмеркаваць, дамовіцца і атрымаць зваротную сувязь.
Дзяўчат з былога СССР адразу бачна
У адрозненне ад кіношных стэрэатыпаў, якія паказваюць Нью-Ёрк гламурным горадам, рэальнасць аказалася некалькі інакшай. Людзі тут сапраўды апранаюцца крэатыўна і смела, але іх стыль моцна залежыць ад асабістага бэкграўнду чалавека, матэрыяльнага дастатку і нават раёна, у якім ён бавіць час.
— Тут рэзкае размеркаванне па раёнах. Калі пойдзеш у Upper East Side — элітны квартал у Манхэтэне — ці будзеш шпацыраваць каля Central Park, то заўважыш шмат брэндавых буцікоў. Людзі тут апранаюцца адпаведным чынам: лаканічна, у нешта аднакаляровае, але ад гэтых рэчаў будзе веяць раскошай і высокай якасцю. Калі спусціцца крыху ніжэй — у ніжні Манхэтэн, дзе шмат барахолак і сэкандаў, — можна ўбачыць іншую карціну. Паколькі ў людзей, якія тут жывуць, няма механізму, які стрымлівае і кажа, што нельга спалучаць, яны міксуюць нейкія ўнікальныя камплекты. Бывае, ты проста не можаш сябе кантраляваць і твая галава паварочваецца ўслед за гэтымі моднікамі.
Нашы суайчыннікі і іншыя выхадцы з постсавецкай прасторы часта адрозніваюцца ад стыльных нью-ёркцаў. Асабліва відаць тых, хто доўгі час жыве на поўдні Брукліна — у рускамоўным раёне Brighton Beach.
— Мне здаецца, што людзі, якія застаюцца жыць у Брайтане, затрымаліся ў пэўным перыядзе часу і нікуды не рухаюцца. Адпаведна, і іх стыль застаецца тым жа. Але ёсць шмат выхадцаў з краін былога СССР, якія развіваюцца і не баяцца эксперыментаваць са стылем.
Як застацца беларусам у горадзе эмігрантаў
Да пераезду ў ЗША Настасся некаторы час жыла ў Польшчы. Нягледзячы на любоў і павагу да гэтай краіны, у Штатах дзяўчына адчувае сябе больш камфортна.
— Калі ты жывеш у нейкай еўрапейскай краіне, ты адчуваеш сябе беларусам сярод нейкай нацыянальнай большасці. У Нью-Ёрку такога няма: тут ты такі ж, як і астатнія мільёны прыезджых. І гэта шмат у чым палягчае перыяд адаптацыі. У канчатковым выніку ён зводзіцца да фармавання твайго сацыяльнага кола, што зрабіць нескладана, улічваючы адкрытасць мясцовых людзей.
Дзяўчына кажа, што ў далёкім і шматнацыянальным горадзе так ці інакш пачынаеш задумвацца пра сваю ідэнтычнасць:
— На мой досвед, чым далей ты ад Беларусі, тым больш хочацца захаваць сваю культуру. Калі мы збіраемся з сябрамі з дыяспары, то амаль заўсёды размаўляем на беларускай мове. Хутка я буду бегчы марафон і хачу дадаць нейкія нацыянальныя элементы да свайго касцюма, каб ён гаварыў, адкуль я.
Насця адзначае, што Нью-Ёрк не самы просты горад, але тут шмат беларусаў, якія з задавальненнем дадамагаюць адно аднаму. Дзіўна, але людзі, якія ў сваёй краіне былі стрыманымі і закрытымі, тут паказваюцца зусім з іншага боку.
— Мне здаецца, адкрытасці, якой нам часам не хапае дома, можна навучыцца. Бо наша адхіленасць і халоднасць — вывучаныя. Ёсць адчуванне, што калі беларуса змясціць у іншыя, больш бяспечныя і камфортныя ўмовы, то гэта будзе зусім іншы беларус.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ
Каментары
https://nashaniva.com/ru/327651