Ci možna ŭ Biełarusi zabicca, zvaliŭšysia ŭ padziemny pierachod?
Trahičny vypadak z rasijankaj u Tbilisi vyklikaŭ šmat pytańniaŭ da biaśpiečnaści haradskoha asiarodździa. Pasprabavali razabracca, nakolki biaśpiečna chadzić pa biełaruskich vulicach i nie hladzieć pad nohi.
Maładaja rasijanka Aryna Hłazunova ŭnačy hulała pa centry hruzinskaj stalicy ź siabroŭkaj. Dziaŭčaty byli ŭ humory, słuchali muzyku i zdymali špacyr na telefon. U toj momant, jak na telefonie rasijanki hrała viadomaja pieśnia «U apošni raz», jana astupiłasia i zvaliłasia ŭ padziemny pierachod. Hłazunovu špitalizavali ź pierałomam zvodu čerapa, jana pamierła.
U sacsietkach žyva abmiarkoŭvajuć hety vypadak. Mnohija pišuć, što treba pad nohi hladzieć, a nie padavacca zadam, zdymajučy tyktoki. Ale ž i prajekciroŭščyki pavinny prajektavać biaśpiečnaje dla ŭsich asiarodździe.
Niebiaśpiečnaje asiarodździe
Na fotazdymkach pierachoda ŭ Tbilisi dobra vidać, što parapiet vakoł jaho vielmi nizieńki, jon ledź dasiahaje łytki. Z takoj vyšynioj aharodžy ŭ padziemny pierachod moža lohka zvalicca dzicia, abo čałaviek, jakomu stała błaha, abo toj, chto prosta nie zaŭvažyŭ nievysokuju pieraškodu.
Parapiet złaščasnaha pierachoda ablicavany zvykłym dla rehijona burym tufam, jaki pad načnymi lichtarami źlivajecca pa kolery z hranitnymi plitami tratuara — zaŭvažyć jaho možna zanadta pozna.
Toje ž samaje tyčycca, naprykład, słupoŭ na tratuarach, u jakija čas ad času ŭpisvajucca piešachody, zanuranyja ŭ ekrany svaich telefonaŭ. Čałaviek zanuryŭsia ŭ telefon, bo ličyŭ tratuar biaśpiečnym dla siabie miescam, nijak nie čakaŭ i nie zmoh zaŭvažyć šery bietonny słup na fonie šeraj bietonnaj plitki.
Ale takaja situacyja, jak u Hruzii, naŭrad ci mahła b adbycca ŭ Biełarusi, bo ŭ našaj krainie dziejničajuć dobra raspracavanyja i davoli strohija budaŭničyja normy, za vykanańniem jakich dbajna sočać roznyja struktury.
Jakija ž normy bierahuć biełarusaŭ ad vypadkovych padzieńniaŭ?
Dla haradskoha asiarodździa dziejničaje niekalki narmatyŭnych dakumientaŭ, asnoŭny — SN 3.02.01-2019 «Vulicy nasielenych punktaŭ», taksama niekatoryja karysnyja pałažeńni źmieščany ŭ SN 3.02.12-2020 «Asiarodździe pražyvańnia dla fizična asłablenych asob». Hetyja dakumienty zbolšaha zachoŭvajuć pałažeńni, jakija byli zakładzieny jašče ŭ savieckich normach (ale niamała i tych narmatyŭnych aktaŭ, što źjaŭlajucca dakładnymi pierakładami jeŭrapiejskich standartaŭ — takija majuć u naźvie skaračeńnie EN).
Jakraz «Vulicy nasielenych punktaŭ» rehłamientujuć padziemnyja pierachody ŭ biełaruskich haradach. U padraździele, pryśviečanym im, napisana, što leśvičnyja schody i piešachodnyja pandusy padziemnych pierachodaŭ mohuć być adkrytymi i zakrytymi (paviljony i naviesy). Kali jany adkrytyja, to punkt 6.5.1.11 patrabuje nastupnaje:
«Dla adkrytych leśvičnych schodaŭ praduhledžvajuć aharodžy parapietami i parenčami ahulnaj vyšynioj nie mienš za 1,1 m ad pavierchni tratuara abo admostki, pry hetym vyšyniu parapieta prymajuć ad 0,3 da 0,5 m».
Jak bačym, pa biełaruskich normach aharodža vakoł leśvicy, jakaja viadzie ŭ padziemny pierachod, u razy bolšaja, čym taja, što jość vakoł pierachoda ŭ Tbilisi.
Čamu aharodža musić być takoj vysokaj?
Reč u erhanomicy čałaviečaha cieła: centr ciažaru prychodzicca na ŭzroŭni chvastca — u mužčyn zvyčajna trochi vyšej. Kali heta miesca akažacca nad prorvaj, to tudy palacić i ŭsio cieła. Siaredni rost žančyn — kala 165 sm, mužčyn — kala 175 sm. A centr ciažaru raźmieščany amal pasiaredzinie — adpaviedna, aharodža musić być nie mienšaj za 90 sm, a lepš z zapasam, bo jość niamała bolš vysokich ludziej.
Siońnia ŭ Biełarusi amal nie budujuć adkrytyja padziemnyja pierachody — jany stvarajuć šmat niazručnaściaŭ i niebiaśpiečnyja ŭ ekspłuatacyi zimoj. Ale niamała adkrytych padziemnych pierachodaŭ pabudavali za savieckim časam, u tym liku na ažyŭlenym praśpiekcie Niezaležnaści.
Dzie ŭsio ž možna zvalicca?
Varta adrazu adznačyć, što padziemnyja pierachody, jakija pabudavanyja za savieckim časam, nie adpaviadajuć sučasnym normam. Aharodža vakoł ich nie maje parenčaŭ, a całkam składajecca z parapietaŭ, jakija vyšej za narmatyŭnyja 0,3—0,5 m. Pieraroblivać ich naŭrad ci buduć, bo jany adpaviadajuć tym normam, pa jakich ich uzvodzili.
Što tyčycca pierachodaŭ savieckich časoŭ, to tam aharodža dasiahaje 0,9—1,0 m, što trochi mienš za sučasnuju normu, ale nie krytyčna. Dziakujučy joj prosta tak u pierachod z vyšyni nie zvališsia. Ale niebiaśpieka palahaje ŭ inšym — isnuje spakusa prysieści na płoski vierch parapieta. A ź jaho jakraz lohka palacieć śpinaj uniz.
U novych adkrytych pierachodach bolšuju častku aharodžy musiać składać parenčy, jakija nie vyhladajuć nadziejna i siadzieć na jakich niazručna. Ale navat savieckija normy, jak bačna, u cełym stvarajuć biaśpiečnyja ŭmovy dla ludziej u biełaruskich haradach, čaho nielha skazać pra harady Hruzii.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆŠto aznačaje zahadkavy kod R99 u pryčynach śmierci Uładzimira Makieja i Vitolda Ašurka?5
Kamientary
Sama ideja durnaja - rabić z vulic chutkasnyja šase dla mašyn, a ludziam uskładniać pierasoŭvańnie.
Da taho ž usio roŭna treba rabić (i ŭžo robiać) tam lifty.