Śluńkin: Adnym tolki vyzvaleńniem palitviaźniaŭ Łukašenka Trampa nie zacikavić

— Łukašenka pavinšavaŭ Trampa z abrańniem adnym ź pieršych, nazvaŭšy pry hetym jaho pośpiech «podźviham». Admietna, što Łukašenka pavinšavaŭ amerykanskaha prezydenta-elekta raniej za Pucina. Na što jon, na vašu dumku, spadziajecca?

— Nu, ja, ščyra kažučy, dumaju, što tut usio davoli vidavočna.

Jon razumieje, što Tramp — nie tradycyjny palityk zachodnich krain. Jon hatovy na niestandartnyja kroki. U svajo papiaredniaje prezydenctva jon sustrakaŭsia ź lideram Paŭnočnaj Karei Kim Čen Ynam, što zdavałasia da hetaha nievierahodnym. Jon vioŭ dyjaloh ź ludźmi, jakija byli na Zachadzie «nierukapaciskalnymi». Ja dumaju, što abrańnie Trampa ŭ Miensku bačycca jak mahčymaść dla taho, kab naładzić adnosiny sa Złučanymi Štatami, nie admaŭlajučysia ad svaich bazavych padychodaŭ adnosna represij, palitviaźniaŭ, sajuzu z Rasiejaj. Spadziavańnie na toje, što Złučanyja Štaty buduć hatovyja razmaŭlać z asobami, jakija faktyčna kantralujuć krainu.

Usio heta nakładajecca na vidavočnyja sproby biełaruskich uładaŭ pierazahruzić adnosiny z Zachadam u cełym. To bok heta nia niejkaja asobnaja biełaruska-amerykanskaja tendencyja. Heta trek, jaki my nazirajem užo apošnija paŭhoda. I ŭ hetym sensie prychod da ŭłady Trampa — prosta zručnaja mahčymaść, zručny šaniec, za jaki možna ŭčapicca. Z raźlikam na toje, što potym za im buduć i inšyja kroki ŭžo ź inšymi zachodnimi krainami pad upłyvam Złučanych Štataŭ.

— Nahadaju niekatoryja punkty biełaruska-amerykanskich adnosinaŭ u časy papiaredniaha prezydenctva Trampa:

• Vizyty ŭ Biełaruś samych vysokapastaŭlenych vašynhtonskich čynoŭnikaŭ za ŭvieś čas kiravańnia Łukašenki — Džona Bołtana i Majka Pampeo.
• Upieršyniu z 2008 hodu pryznačeńnie ambasadarki ZŠA ŭ Biełaruś.
• Nabyćcio Biełaruśsiu amerykanskaj nafty.
• Pratesty 2020 hodu i pieršyja amerykanskija sankcyi ŭ suviazi ź imi.
• Telefanavańnie Pampeo Łukašenku, vynikam čaho stała vyzvaleńnie palitviaźnia Vitala Šklarava.

— Što z raniejšaj palityki prezydenta Trampa adnosna Biełarusi ŭ 2017—2020 hady možna ekstrapalavać na budučyniu?

— Što zaŭhodna moža być ekstrapalavana. Ale ja nia dumaju, što palityka adnosna Biełarusi ŭ bližejšyja hady moža stać surjoznym elementam stratehii Złučanych Štataŭ u rehijonie. U lubym vypadku stratehija ZŠA budzie fakusavacca na adnosinach z Rasiejaj i Ŭkrainaj, na adnosinach z krainami NATO, z sajuźnikami ZŠA ŭ Eŭropie.

A Biełaruś pasprabuje ŭklinicca, prademanstravać siabie jak element, bieź jakoha niemahčyma heta zrabić. Ale ja nia ŭpeŭnieny, što bieź jakich-niebudź sapraŭdy radykalnych krokaŭ z boku Miensku možna realna zacikavić Vašynhton.

Tamu perspektyvy ŭzajemaadnosinaŭ Biełarusi sa Złučanymi Štatami šmat u čym zaležać ad taho, jak buduć składacca adnosiny Vašynhtona z klučavymi hulcami, jakaja budzie vypracavanaja pazycyja pa Ŭkrainie, da čaho pryviaduć pieramovy ab spynieńni bajavych dziejańniaŭ, jak Tramp bačyć adnosiny ZŠA i NATO.

Biełaruś usprymajecca ŭ ZŠA jak fakultatyŭny dadatak da Rasiei, jaki nia maje nijakaj surjoznaj subjektnaści i ŭpłyvu na pracesy. Dla taho kab źmianić hetaje bačańnie, Łukašenku treba vielmi mocna pastaracca. Treba pakazać, što jon zdolny na niejkija zaŭvažnyja, vyhadnyja dla ZŠA kroki.

Ja nahadaju, što na pačatku 2020 hodu, kali dziaržsakratar Majk Pampeo pryjaždžaŭ u Miensk, pa vynikach jaho vizytu biełaruskaje MZS rychtavała varyjanty dastaŭki amerykanskaj nafty, jakaja pavinna była b zamianić rasiejskuju ŭ Biełarusi.

— Dyk tady para tankieraŭ z naftaj dla Biełarusi pryjšli ŭ Kłajpiedu.

— Tak, ale ŭ MZS Biełarusi abmiarkoŭvałasia, jak zrabić, kab hetyja pastaŭki stali nie symbaličnymi, a stałymi, značnymi, kab zbalansavać zaležnaść ad rasiejskich enerharesursaŭ. Takija kroki ŭ Vašynhtonie, sapraŭdy, mohuć zaŭvažyć. Adnak paśla 2020 hodu Łukašenka znachodzicca ŭ vielmi padparadkavanaj Maskvie pazycyi. I ja sumniajusia, što jon moža zrabić niejkija kroki, jakija zrobiać uražańnie na Vašynhton, na Trampa.

— Admysłoŭcy kažuć, što prezydent ZŠA, prychodziačy da ŭłady, robić prykładna 5 tysiač kadravych pryznačeńniaŭ. Jon, u pryvatnaści, pryznačaje dziaržsakratara i inšych kiraŭnikoŭ Dziarždepartamentu. A voś čynoŭnik, jaki ŭ Dziarždepartamencie adkazny za palityku adnosna Biełarusi — jon taksama budzie novy? Ci Biełaruśsiu moža zajmacca toj ža čałaviek, jaki zajmajecca joju i ciapier, i, mahčyma, zajmaŭsia ŭ minułuju kadencyju Trampa? Kali padychody da Biełarusi nia buduć mianiacca na vyšejšym uzroŭni, to, moža, praktyčnaja palityka i nie pamianiajecca?

— Zrazumieła, što jość palityčnyja pazycyi, a jość vykanalnickija. Apošnija — nie techničnyja, ale na ich dyplamaty realizujuć liniju, jakaja vypracoŭvajecca na bolš vysokim, palityčnym uzroŭni. I ŭ dadzienym vypadku moža adbycca toje, što adbyłosia ŭ 2016 hodzie. Tady štat Dziarždepartamentu byŭ kardynalna abnoŭleny — tak, jak heta nie zdarałasia raniej pry prychodzie novaha prezydenta. Tady vielmi šmat dyplamataŭ było zvolniena ci jany sami zvolnilisia, budučy niazhodnymi z palitykaj Trampa. I mahčyma, što i zaraz adbudziecca niešta padobnaje. Heta značyć, źmieny adbuducca nia tolki na ŭzroŭni kiraŭnictva Dziarždepartamentu, ale i na nižejšych uzroŭniach viedamstva.

U ZŠA jość palityčnaja tradycyja: z prychodam novaha prezydenta ŭsie ambasadary padajuć u adstaŭku. I sprava novaha kiraŭnika dziaržavy — pryniać hetuju adstaŭku ci nie. Ja nia dumaju, što budzie prapanavanaja admysłovaja novaja palityka adnosna Biełarusi. Ale źmiena palityki adnosna ŭsiaho rehijona moža zakranuć i Biełaruś. Zrešty, kali, naprykład, Maskva adkinie mirnyja prapanovy Trampa i vajennaja sytuacyja nia źmienicca, to, mahčyma, i amerykanskaja palityka adnosna Biełarusi nia vielmi źmienicca.

Kali ž Tramp zmoža damovicca z Pucinym, zaklučyć ź im uhodu, to heta mocna paŭpłyvaje na Biełaruś. U takim vypadku dla biełaruskaj ułady adkryjucca novyja mahčymaści.

Važnym faktaram buduć i adnosiny ZŠA z sajuźnikami. Były daradca Trampa ŭ nacyjanalnaj biaśpiecy Džon Bołtan raskazvaŭ šmat razoŭ u interviju, što Tramp byŭ prosta na miažy taho, kab zrabić realnuju sprobu vyvieści ZŠA z NATO. Ci budzie jon sprabavać heta ciapier paŭtaryć? A čamu nie? U jaho ciapier jość kantrol nia tolki nad Biełym domam, ale i nad Kanhresam. Mahčyma, jon i nia vyjdzie z NATO, ale budzie akazvać mocny cisk na sajuźnikaŭ takoj pahrozaj.

— Jak Tramp źbirajecca dasiahnuć miru va Ŭkrainie? Adny, jak Harys, kažuć — jon budzie prymušać Ukrainu kapitulavać, addać terytoryi. Inšyja — što Tramp daść Ukrainie niejmaviernuju kolkaść zbroi, apuścić canu na naftu da 40 dalaraŭ za barel i prymusić Kreml da kampramisu. Što, na vaš pohlad, bolš praŭdapadobna?

— Varta ŭzhadać, jakoj była jahonaja palityka, kali jon byŭ prezydentam. Jon kaža, što spynić vajnu va Ŭkrainie. Ale ž vajna tam idzie z 2014 hodu. I jana praciahvałasia ŭsie čatyry hady jahonaha prezydenctva. I ŭsie tyja hady Rasieja rychtavałasia da ŭvarvańnia. A Ŭkraina nie była tady dla Trampa stratehična važnaj krainaj. Ciapier kažuć, što Tramp, kab schilić Rasieju da miru, akaža na jaje cisk.

Ale ja nie ŭzhadaju, kab u 2017—2020 hadach jon akazvaŭ na Pucina niejki surjozny cisk. Jon sustrakaŭsia z Pucinym, davoli pazytyŭna pra jaho adhukaŭsia, kazaŭ pra toje, jak Rasieja i Złučanyja Štaty nieabchodnyja adno adnamu. Ciapier jon budzie dziejničać, zychodziačy ź intaresaŭ — jak nacyjanalnych, tak i asabistych. I budavać adnosiny z usimi krainami, zychodziačy z hetaha.

Jon za miesiac da vybaraŭ vystupaŭ na ekanamičnym forumie ŭ Čykaha i tam raskazvaŭ pra toje, jak u paru prezydenctva budavaŭ adnosiny z Paŭdniovaj Karejaj. Jon kazaŭ, što tam stajać amerykanskija vojski, jakija harantujuć biaśpieku hetaj krainy. I jon zapatrabavaŭ, kab Seuł za heta płaciŭ. Pavodle Trampa, paŭdniovakarejcy spačatku admovilisia. Tady jon pryhraziŭ, što nia budzie ich abaraniać. U adkaz jany pahadzilisia płacić.

Vystupajučy ŭ Čykaha, Tramp kazaŭ, što kali b nia Bajden, jaki pryjšoŭ i skasavaŭ hetuju ŭhodu z Paŭdniovaj Karejaj, Sieuł by płaciŭ. Heta toje, jak bačyć Tramp vonkavuju palityku. I hetaje jahonaje bačańnie tyčycca nia tolki stratehičnych supiernikaŭ kštałtu Kitaju abo Rasiei, heta tyčycca ŭ pieršuju čarhu sajuźnikaŭ. I ŭ suviazi z hetym mnie ciažka ŭjavić, što Tramp budzie čynić cisk na Pucina, pahražać jamu, investavać u heta palityčnyja, finansavyja, vajennyja resursy, idučy pry hetym na niemałuju ryzyku.

— Adnak u minułuju kadencyju Tramp nie patrabavaŭ ad Ukrainy pryznać Krym rasiejskim, nie patrabavaŭ vykonvać Mienskija damovy ŭ ich rasiejskaj interpretacyi. Mienavita jon daŭ Ukrainie «Džaveliny». Tak što nielha skazać, što jon rabiŭ toje, čaho chacieła Maskva.

— Nakont Krymu jon kazaŭ, što, mahčyma, pryznaje jaho rasiejskim. Ale ŭ lubym vypadku jon nie źbiraŭsia prykładać namahańni dla taho, kab Ukraina viarnuła Krym. «Džaveliny» jon i praŭda daŭ Kijevu. Ale heta była, mabyć, adzinaja surjoznaja reč, jakuju jon daŭ Ukrainie dla ŭmacavańnia jaje vajskovych mahčymaściaŭ. Toje, što ZŠA davali ŭ hetym sensie Ŭkrainie, pa maštabach nieparaŭnalna mienš za toje, što davałasia joj paśla pačatku rasiejskaha poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia. A Rasieja tym časam rychtavałasia da hetaha ŭvarvańnia.

Ja nia zhodny sa śćviardžeńniem, što Tramp — prarasiejski palityk. Ale kali jon nia vieryć u perspektyvu jakich-niebudź dziejańniaŭ, to jon nie hatovy i nia budzie ŭkładać vialikija hrošy ŭ takija dziejańni. Heta toje, čaho my pavinny čakać ad hetaj jahonaj kadencyi.

— Vy ŭžo kazali, što Łukašenka sprabuje palepšyć adnosiny z Zachadam u cełym, nia tolki z ZŠA. I pry hetym u abmien na palapšeńnie hetych stasunkaŭ jon prapanuje vyzvaleńnie palitviaźniaŭ. Heta jahony, tak by mović, «tavar». Jon im vielmi aščadna handluje — sioleta pamiłavaŭ niekalki dziasiatkaŭ čałaviek. Dla Eŭraźviazu, dla administracyi Bajdena heta kaštoŭny «tavar», kali kazać rynkavaj movaj. A dla Trampa?

— Ja dumaju, što Trampa cikaviać inšyja rečy. Navat kali b Łukašenka adpuściŭ zaraz niekalki sotniaŭ palitviaźniaŭ, to jak Tramp moh by manetyzavać heta? I jak Łukašenka zmoža jamu rastłumačyć, čamu heta ŭjaŭlaje kaštoŭnaść? Tamu, kali ja kažu pra mahčymaść dla Łukašenki zacikavić Trampa, heta dakładna nie pra losy palitviaźniaŭ.

— A rasiejskaja jadziernaja zbroja ŭ Biełarusi — heta moža być cikava Trampu? Jaje vyvad ź Biełarusi moža być častkaj vialikaj uhody? Moža, u Łukašenki ŭvohule nie spytajuć jahonaj dumki nakont hetaha. Ale tym nia mienš — Trampu cikava, kab rasiejskaja jadziernaja zbroja była vyviedzienaja ź Biełarusi?

— Ja dumaju, tak. Heta byŭ by «hučny» symbaličny žest, jakija Tramp vielmi lubić. Voś jon pryjšoŭ da ŭłady, Rasieja jaho spałochałasia i vyvodzić svaje jadziernyja rakiety ź Biełarusi. Ja dumaju, što jamu heta sapraŭdy možna było b «pradać».

Pytańnie palahaje ŭ tym, nakolki Rasiei heta było b cikava. Łukašenka hetuju jadziernuju zbroju nie kantraluje i nie prymaje naŭprost rašeńniaŭ ab joj. Kali Łukašenku zachočacca hetuju jadziernuju zbroju vyvieści, ja nie ŭjaŭlaju, jak jon zmoh by ŭhavaryć svajho siabra ŭ Maskvie heta zrabić.

Maja hipoteza palahaje ŭ tym, što Rasieja raźmiaściła svaju jadziernuju zbroju ŭ Biełarusi nie tamu, što joj Biełaruś cikavaja. Heta nie pra Biełaruś, heta pra stasunki Maskvy z zachodnimi krainami. Vy pamiatajecie ŭltymatum, jaki Rasieja pradjaviła Zachadu pierad uvarvańniem va Ŭkrainu ŭ kancy 2021 hodu? Tam utrymlivalisia patrabavańni viartańnia NATO da stanu na 1997 hod i vyvadu amerykanskaj taktyčnaj jadziernaj zbroi z terytoryi krain-sajuźnic. Ale mahčymaści pierakanać ci prymusić zachodnija krainy heta zrabić u Pucina nie było. Tamu jon zaraz vajuje.

Raźmiaščeńnie rasiejskaj taktyčnaj jadziernaj zbroi ŭ Biełarusi — heta element torhu z Zachadam, u pieršuju čarhu z ZŠA.

Što raniej Maskva mahła prapanavać Zachadu za vyvad amerykanskaj jadziernaj zbroi z Eŭropy? Ničoha. A ciapier — vyvad svajoj jadziernaj zbroi ź Biełarusi. Pry tym, što nieviadoma, ci jość jana tam uvohule nasamreč. U vyniku Pucin faktyčna za biescań zajmieŭ važny kozyr dla torhu z Zachadam.

Ci budzie Trampu ŭsio ž cikava, kab hetaja zbroja była ź Biełarusi vyviedzienaja? Ja dumaju, tak. Ci budzie Pucin hatovy vyvodzić jadziernuju zbroju ź Biełarusi za niejkija symbaličnyja sastupki? Ja dumaju, što nie. Dla jaho heta kaštoŭny aktyŭ. Jon hatovy jaho abmianiać tolki na sapraŭdy važnyja i surjoznyja sastupki z boku Zachadu.

— I paśla 2020 hodu, i asabliva paśla 2022 hodu ahulnym miescam palityčnych dyskusij u Biełarusi była teza, što los Biełarusi budzie vyznačacca tym, čym skončycca vajna va Ŭkrainie i što budzie z Rasiejaj. Kali mirnaja ŭhoda Trampa adbudziecca, jak heta paŭpłyvaje na Biełaruś? Paśla jaje zaklučeńnia ŭpłyŭ Rasiei ŭ Biełarusi ŭzmocnicca ci źmienšycca?

— Heta zaležyć ad taho, ci budzie Biełaruś častkaj damovy ab miry. Havorycca pra toje, što prajekt hetaha pahadnieńnia praduhledžvaje stvareńnie bufernaj zony — zony biaśpieki. Kali ŭzhadać, što ŭ lutym 2022 hodu rasiejskija vojski napadali na Ŭkrainu z terytoryi Biełarusi, to nielha vyklučać, što Biełaruś ci jaje častka stanie častkaj hetaj bufernaj zony. Što budzie nakładać na biełaruskija ŭłady peŭnyja abaviazańni.

Kali ž Biełaruś nia budzie častkaj mirnaj damovy, raskład budzie inšy. Kali zychodzić z kanservatyŭnaha scenaru, pry jakim nijakich surjoznych źmienaŭ, pieramirja ci miru, nie adbyvajecca, to Łukašenka budzie malusieńkimi krokami sprabavać adnaŭlać balans u adnosinach z zachodnimi krainami.

U jaho ŭ studzieni vybary. Ja dumaju, što jon uskładaje surjoznuju nadzieju na toje, kab «abnulić» svaju nielehitymnaść. Raźličvaje na toje, što heta stanie važnym etapam u adnaŭleńni niejkaj častki jahonaj subjektnaści i dyjalohu z zachodnimi krainami. Ci mahčyma heta? Ja dumaju, što całkam mahčyma. Nacyjanalnyja intaresy zachodnich krain nikudy nie padzielisia, a Łukašenka praciahvaje kantralavać terytoryju Biełarusi. Biełaruskaja apazycyja, na žal, nijakaha ŭpłyvu na toje, što adbyvajecca ŭnutry Biełarusi, nie akazvaje.

Kali ž Biełaruś apyniecca ŭ pakiecie mirnaj damovy, kali dla jaje ŭ ramkach hetaj damovy buduć praduhledžanyja niejkija funkcyi, to jaje rola prykmietna ŭzrastaje. Jana zmoža manipulavać hetym pahadnieńniem, tarhujučysia i z Rasiejaj, i z Ukrainaj, i z Zachadam. I ja dumaju, što heta adna z pryčyn, čamu Łukašenka tak damahajecca miesca za stałom pieramovaŭ.

Jon nia choča, kab za krainu, jakoj jon kiruje, vyrašaŭ niechta inšy. I kab za vykanańnie abaviazańniaŭ, jakija buduć uskładzienyja na Biełaruś, taksama adkazvaŭ jahony siabra ŭ Kramli. Jon razumieje, što, kali hety kozyr jamu daduć, to jon zmoža jaho skarystać, u tym liku, dla dasiahnieńnia svaich metaŭ — nia tolki rasiejskich.

• 0
• 1
• 1
• 1
• 1
• 1
• 0
• 0