Lidčuki pratestujuć suprać budaŭnictva zavoda haračaha acynkavańnia mietałakanstrukcyjaŭ.
Zavod haračaha acynkavańnia mietałakanstrukcyjaŭ lidskija ułady zapłanavali pabudavać prykładna za 300 mietraŭ ad vioski Dalina i 800 mietraŭ ad horada Lidy. Žychary susiednich viosak Harni, Šyrokaja i Dalina aburajucca, bo pobač i tak užo staić adzin zavod «Optyk» i ačyščalnyja zbudavańni. Ludzi bajacca budaŭnictva novaha nie ekałahičnaha pradpryjemstva.
Žychary Lidčyny sprabavali ŭžo pisać listy prezidentu i źviartacca da miascovaj ułady: «U nas niama ŭpeŭnienaści, što ačystka vykidaŭ budzie 100%, i što u nas nie buduć iści «kisłotnyja» daždžy. Vytvorčaść hetaja novaja dla Biełarusi małavyvučanaja, tamu nastupstvy nie viadomyja».
Adnak adkazy čynavienstva suciašajuć, niby ŭsio budzie dobra i pradpryjemstva nie parušyć nijakich normaŭ i zakonaŭ. U traŭni była arhanizavana sustreča miascovych uładaŭ z žycharami lidčyny, kab davieści im vyhody ad novaha zavoda: ažno 130 novych pracoŭnych miescaŭ. Žychary aburany, što pra sustreču ich papiaredzili pozna uviečary, dy pryznačyli jaje na zaŭtra na dźvie hadziny dnia — heta u pracoŭny dzień. Tamu nie ŭsie zmahli prysutničać i vykazacca, a chto i prysutničaŭ ciapier z kryŭdaj pakazvajuć vypusk rajonnaj miascovaj haziety, u jakoj amal nie zhadvajecca ich mierkavańnie (Lidskaja hazieta, publikacyja «Łožnoje priedstavlenije protiv očievidnoj vyhody»)
Padčas sustrečy z žurnalistami «Našaj Nivy» za 15 chvilin kala kryža ŭ vioscy Šyrokaja sabrałasia bolej za 30 čałaviek miascovych žycharoŭ:
«A vy chacia b nie napišacie jak «Lidskaja hazieta», što my nie suprać budaŭnictva? — niedavierliva stavilisia ludzi i abiacali malicca za tych, chto raskaža ich sapraŭdnaje mierkavańnie.
«Navošta nam budavać u našych aharodach zavod? U nas što mała terytoryj na Biełarusi, u lasach ci dalej ad horada. Jany ŭsio ličać ekanamičnuju vyhodu, bo tut čyhunačnaja daroha praviedziena. I nichto nie dumaje pra zdaroŭje ludziej.
My ž usie viedajem, što takoje chimičnaje pradpryjemstva. Kažuć buduć stajać filtry, ale tut sprava takaja, projdzie čas i filtry vyjduć sa stroju. U Lidzie ž takija śpiecyjalisty, što novyja nie nabuduć, bo doraha kaštujuć. My suprać hetaha zavoda kala našych chataŭ.
My chočam, kab da nas mahli dzieci i unuki pryjechać, sarvać jabłyk i źjeści jaho biez ryzyki atrucicca — raskazvaje miascovy žychar. — Chaj nas nie supakojvajuć, što heta biaśpiečna. My nie łapciem šytyja, u mianie vyšejšaja adukacyja, ja enierhietyk. Ja na svaje vočy baču: voś tam zavod «Optyk» dyk pobač navat drevy nie chočuć raści. Navošta nam jašče adzin škodny zavod».
Ludzi raskazvajuć, što pobač, pryblizna ŭ kiłamietry ad vioski Šyrokaja, ačyščalnyja zbudavańni i pieryjadyčna ŭviečary adtul idzie taki smurod, što dychać niama čym.
Z druhoha boku ciače nievialikaja račułka, u jakuju časta praryvajecca kanalizacyja. U dźviuch susiednich vioskach, Šyrokaja i Harni, 20% žycharoŭ invalidy i žyvuć za piensiju i z aharodaŭ. Ciapier ludzi bajacca, što vyraščanyja pradukty stanuć škodnymi dla zdaroŭja.
«Kali horad byŭ adzin z samych zialonych — my hanarylisia hetym. Ciapier jany chočuć, kab my dychali chimijaj i jeli cynk, my budziem zmahacca suprać hetaha nakolki mahčyma».
Ludzi daviedzienyja da adčaju adpiskami čynavienstva hatovyja vychodzić «ź viłami», kab adstajać svajo prava žyć u čystym asiarodździ. Užo sabrana bolej za 2 tysiačy podpisaŭ ad žycharoŭ susiednich viosak i bližejšych da budučaha zavoda rajonaŭ horada Lida.
***
«Kaniešnie, pryčyna dla turbotaŭ jość. — kamientuje staršynia Rady «Ekadom», ekśpiert pa Orchuskaj kanviencyi, aktyvist biełaruskaha ekałahičnaha ruchu Iryna Suchij,
Jość niedachop infarmacyi: nie zrazumieła, jakaja tam technałohija, jakija płanujucca ačyščajučyja i ekałahičnyja miery. Biełaruś źjaŭlajecca krainaj Orchuskaj kanviencyi, pavodle jakoj budaŭnictva škodnych vytvorčaściej pavinna abmiarkoŭvacca z zacikaŭlenymi asobami, u dadzienym vypadku z žycharami, na etapie płanavańnia vytvorčaści. Jašče da pačatku budaŭnictva, kab była mahčymaść vyrašyć budavać tut ci ŭ inšym miescy».
U žycharoŭ siońnia jość usie pravy zapytać infarmacyju pra dadzienuju vytvorčaść, kab daviedacca nakolki heta škodna dla ich zdaroŭja. I z abasnavanymi rečami sprabavać dakazvać svajo staŭleńnie. Mierkavańnie hramadskaści pavinna być uličana, heta zapisana i ŭ kanviencyi i ŭ našym zakanadaŭstvie. Pavinien być dostup da infarmacyi i mahčymaść pryniać udzieł u vyrašeńni, kali jany paličać što hetyja ich pravy byli parušany, to jany mohuć pajści ŭ sud adstojvać svajo prava, - miarkuje sp-nia Suchij. - Ja vielmi spadziajusia, što ŭ Biełarusi hetyja zakanadaŭčyja aśpiekty pačnuć pracavać usio lepiej. Bo, pakul što, u nas uvieś čas zabyvajucca ab hramadskaści i mierkavańni ludziej. Uzhadvajuć tolki tady, kali ŭžo pačynajuć ludzi aburacca».
Jak ciapier vyhladaje palitźniavoleny Ihar Łosik FOTA1
Kamientary