Lon, tytuń i žuraviny cikaviać hienietyčnych inžynieraŭ
Vyroščvańnie hienietyčnamadyfikavanych raślinaŭ u Biełarusi pakul nie adbyvajecca, ale dośledy viaducca.
Vyroščvańnie hienietyčnamadyfikavanych raślinaŭ u Biełarusi pakul nie adbyvajecca, ale dośledy viaducca. Biełaruskija admysłoŭcy praktykujucca na hienach lnu, tytuniu, žuravinaŭ dy kozaŭ.
Praca nad stvareńniem novych raślinaŭ ŭviadzieńniem hienaŭ pačałasia ŭ 80‑ych hadach, bolš aktyŭna pačałasia vykarystoŭvacca ŭ 90‑ych. U jakaści materyjałaŭ dla hiennych dośledaŭ užyvajuć kukuruzu, soju, raps — najbolš raspaŭsiudžanyja raślinnyja kultury.
Na siońniašni momant hiennaja inžynieryja šyroka raźvita ŭ ZŠA, Brazilii, Kanadzie. Jeŭropa doŭhi čas supraciŭlałasia novaŭviadzieńniam. Adnak zaraz paŭsiul kultyvujecca dobraje ŭspryniaćcie transhiennych raślinaŭ.U 1999 hodzie tolki 10% apytanych stanoŭča stavilisia da madyfikavanych praduktaŭ. U 2005 hodzie hety adsotak pieravaliŭ za pałovu. Usprymańnie źmianiajecca i ŭ kiroŭnych kołach — na dziaržaŭnym uzroŭni šyroka vykarystoŭvajecca hiennaja inžynieryja ŭ Ispanii, Italii, Danii. U hetych krainach u nievialikich abjomach vyroščvajuć hienietyčnamadyfikavanyja raśliny.
U sučasnym biełaruskim zakanadaŭstvie prapisany šlach hienietyčnaźmienienych praduktaŭ ad łabaratoryi da šyrokaha vykarystańnia ŭ charčavańni. Vyroščvańnie madyfikavanych praduktaŭ dla ježy patrabuje doŭhich pravierak, vyprabavańniaŭ, u tym liku ŭ palavych umovach, a nieabchodnaha palihonu ŭ Biełarusi pakul niama. Navukoŭcy spadziajucca zajmieć jaho ŭ nastupnym hodzie. Tamu asnoŭny nakirunak raźvićcia hiennaj inžynieryi — navukovyja daśledavańni, biez vykarystańnia ŭ haspadarcy.
«U Biełarusi, jak i na paloch byłoha SSSR, transhiennych sartoŭ niama, ale aktyŭna viadziecca vyvučeńnie,» —paviedamiŭ Kartel Mikałaj Alaksandravič — akademik NAN Biełarusi, zahadčyk łabaratoryjaj malekularnaj hienietyki Kaardynacyjnaha centru bijabiaśpieki pry Instytucie hienietyki i cytałohii NAN Biełarusi.
Biełaruskija dośledy prachodziać u miežach prahramaŭ Nacyjanalnaj akademii navuk. Najbolš prasunuty nakirunak našych daśledavańniaŭ pradstaŭleny ŭ instytucie bulbavodstva: našyja navukoŭcy vynajšli sort bulby, ustojlivy da chvarobaŭ i virusaŭ. U centralnym bataničnym sadzie zajmajucca raspracoŭkaju transhiennych žuravinaŭ, jakija musiać być bolš sałodkimi za naturalnyja. U Žodzina stvorana niekalki transhiennych kozaŭ, jakija ŭžo dajuć małako. Raspracavanaja hienietyčnaja forma ilnu, bolš ustojlivaja da hierbiecydaŭ i hrybnych chvarobaŭ.
Mnohija vyprabavańni ažyćciaŭlajucca na prykładzie tytuniu — jon chutka raście i zručny dla vyvučeńnia. Nikacinavy źmiest biełaruskich navukoŭcaŭ nie chvaluje. Užo stvoranyja raśliny tytuniu, jakija źmiaščajuć bolš białku, majuć bolšuju masu i raniej śpiejuć. Płanujecca napracoŭki pieranieści na raps.
Jak paviedamiŭ kiraŭnik Kaardynacyjnaha centru bijabiaśpieki pry Instytucie hienietyki i cytałohii NAN Biełarusi Siarhiej Dramaška, centr biaśpieki ŭjaŭlaje arhanizacyju, jakaja sočyć, kab raspracoŭki navukoŭcaŭ adpaviadali biełaruskamu zakanadaŭstvu i mižnarodnym standartam na ŭsim šlachu z łabaratoryi da spažyŭca.
Centr bijabiaśpieki zajmajecca detekcyjaj madyfikavanych arhanizmaŭ u charčovaj vytvorčaści. U Biełarusi kožny pradukt, jaki źmiaščaje ŭ sabie hienietyčna madyfikavanyja rečyvy, musić mieć admysłovuju paznaku. U asnoŭnym praviarajuć pradukty z soi dy kukuruzy.
Na biełaruskich tavarach nie adznačajecca kolkasny adsotak hienietyčna madyfikavanych rečyvaŭ. «Jakasnyja analizy rabić taniej. Kali ludziej madyfikavanyja raśliny niepakojać, ich chvaluje fakt najaŭnaści ŭ praduktach takich rečyvaŭ, a nie adsotak,» — patłumačyŭ Siarhiej Dramaška.
Što tyčycca praduktaŭ, jakija traplajuć u Biełaruś — usio znachodzicca pad dziaržaŭnym kantrolem, najaŭnaść madyfikavanych kampanientaŭ paznačajecca dla spažyŭca śpiecyjalnaj markiroŭkaju.Bajacca hienietyčna madyfikavanych raślinaŭ niama čaho — zapeŭnivajuć navukoŭcy.
«Łukašenka pieršym adčuje katastrofu Pucina» — Śviatłana Aleksijevič u vialikaj hutarcy TOK14
Kamientary