Kastryčnickaja płošča — kluč ad stalicy

Što na joj było, što na joj i pad joj ciapier, što jana značyć.

Svaim źjaŭleńniem Kastryčnickaja płošča abaviazanaja savieckaja ŭładzie. Jašče da pačatku 1940-ch hadoŭ na tym miescy stajali budynki. A kali zazirnuć hłybiej u historyju, ubačym haradski vał, Śviatajuraŭskuju carkvu z adnajmiennaj vulicaj. Na toj vulicy, darečy, raźmiaščałasia redakcyja haziety «Sieviero-zapadnaja žizń», u jakoj upieršyniu nadrukavaŭsia Janka Łučyna. Na Juraŭskaj paet i žyŭ. Da siońnia ad vulicy zachavalisia dva damy — u dvary pamiž Pałacam prafsajuzaŭ, Muziejem VAV, 24-j škołaj i Domam vieteranaŭ.

Byŭ tut i pałac Sapiehaŭ, u jakim padčas Paŭnočnaj vajny ŭ XVIII st. spyniaŭsia hietman Maziepa. Ale savieckija historyki nazyvali budynak «domikam Piatra», bo rasijski car Piotr I taksama ŭ im kvataravaŭ.

U kancy 1940-ch uzboč budučaj płoščy pačali budaŭnictva Pałaca kultury prafsajuzaŭ. Źniščyli kaścioł Śviatoha Tamaša Akvinskaha i daminikanski klaštar, jaki stajaŭ na miescy nasuprać ciapierašniaha budynka abłvykankama.

Sfarmavali ž płošču, u duchu savieckaj hihantamanii, padčas uźviadzieńnia dziesiacimietrovaha pomnika Stalinu ŭ 1952 hodzie.

«Biełaruski» Stalin mieŭ na pjedestale arnamient, jak na ściahu BSSR i na ciapierašnim łukašenkaŭskim. Pamiž płoščaj i skvieram u toj samy čas pastavili hranitnyja ŭradavyja trybuny.

U 1961-m Stalina źnieśli. Na jaho miescy paźniej, za Mašeravym pačałosia ŭźviadzieńnie Pałaca respubliki. Skančali jaho ŭžo za Łukašenkam.

Siońniašniuju nazvu Kastryčnickaja płošča atrymała ŭ 1977 hodzie. A da taho jaje nazyvali Centralnaj. Choć funkcyi centralnaj płoščy horada jana pieraniała tolki ŭ XXI stahodździ. Da 1990-ch hałoŭnaj u Minsku była płošča Niezaležnaści — tam stajaŭ statysiačny natoŭp rabočych, patrabujučy adździaleńnia ad SSSR, tudy, da Viarchoŭnaha Savietu, išli patrabavać impičmientu Łukašenki ŭ 1996-m.

Paśla parłamient straciŭ vahu ŭ krainie, a Łukašenka staŭ nadavać funkcyi najvažniejšaj Kastryčnickaj płoščy — bližejšaj da Čyrvonaha doma. Kančatkova znakavy status zamacavaŭsia za joj u 2006 hodzie, kali płošča stała miescam, dzie vyznačałasia palityčnaja budučynia krainy.

Tam, miž Pałacam Respubliki i praśpiektam Niezaležnaści, paŭstaŭ namiotavy haradok. Piać dzion, ad 19 da 24 sakavika, na lutym marozie, moładź pratestavała suprać falsifikacyi prezidenckich vybaraŭ. Haradok likvidavaŭ unačy śpiecnaz. Bolš za 1000 čałaviek było aryštavana.

Ź lohkaj ruki Uładzimira Arłova płošču tady pieranazvali ŭ Plac Kalinoŭskaha.

Ale słova Płošča zachavałasia jak imia ŭłasnaje. Hetaje słova z taho času paznačaje nie tolki nazvu peŭnaha miesca, ale i peŭny scenar dziejańniaŭ. Jak i ŭkrainski «Majdan».

Paśla padziej sakavika 2006-ha Łukašenka niekalki tydniaŭ nie pakazvaŭsia na telebačańni, a paźniej pravioŭ na Płoščy inaŭhuracyju. Dyvanovuju darožku, pa jakoj jon išoŭ, prakłali praź miesca, dzie stajaŭ namiotavy łahier.

Kiraŭnictva krainy viedaje, što ŭ vypadku niepradbačanaha raźvićcia situacyi šlachi adstupleńnia taksama lažać praz płošču. Dakładniej, pad joj: jašče ŭ časie budaŭnictva mietro budynak CK KPB (ciapier — Administracyja prezidenta) źviazali kamunikacyjami z stancyjaj «Kastryčnickaja», Pałacam respubliki, vychadami ŭ roznyja baki — ceły padziemny horad z kamunikacyjami.

Ciapier na Kastryčnickaj i pobač ź joj, aproč Pałaca respubliki, raźmiaščajucca Muziej historyi vajny, Pałac kultury prafsajuzaŭ Minabłvykankam, fantan, u jakim letam kupajucca dzieci i desantniki.

Z boku praśpiekta da płoščy prymykaje Centralny skvier, u jakim ustalavana skulptura «Chłopčyk ź lebiedziem». U asiarodku niefarmałaŭ hetaje miesca viadomaje jak «Panikoŭka», dziela padabienstva chłopčyka ź lebiedziem da hieroja Ilfa i Piatrova. Tut źbiralisia niefarmały, asabliva da zabarony pić ałkahol na vulicach. Pobač Dom aficeraŭ, Kupałaŭski teatr, u jakim u 1917 hodzie sabraŭsia Usiebiełaruski źjezd, jaki zakłaŭ pieršaasnovy niezaležnaści.

Na płoščy staić i «nulavy kiłamietr» — simvaličny punkt pačatku biełaruskich daroh.

• 1
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0