«Знайсці жанчыну не праблема. Пытанне — у якасці». Пад Вілейкай пасяліліся два таварышы, якія адмовіліся ад жонак і зʼехалі ў глуш
Студзёнкі і Казаны знаходзяцца ў 20 кіламетрах ад Вілейкі. Журналістаў «Край.бай» сюды прывёў аповед пра нейкага Косцю, які «добраўпарадкоўвае могілкі, яму недзе 40 гадоў, таму вёска будзе жыць». Але Косця аказаўся не адзіным мужыком на дзве вёскі. У суседніх Казанах пасяліўся Сяргей з падобнай філасофіяй жыцця.
Студзёнкі
У вёсцы не чуваць ні сабак, ні пеўняў. Але жыццё ў Студзёнках усё ж такі ёсць. На ганку драўлянага дома журналістаў сустракае 87-гадовая Марыя Васілеўна. У Студзёнках зімуюць яна і Косця, а калісьці тут кіпела жыццё і гуляла моладзь.
— Усе ці разʼехаліся, ці паўміралі. Во, як жызнь звяла — я адна засталася, — кажа жанчына.
Пасля вайны яна ездзіла на заробкі і пілавала лес, а потым падымала калгас і працавала паболей за мужыкоў «i на сеялцы, i на палявых«. Нават на дошку гонару трапіла і медалі атрымала.
«А як пенсію палучаць, дык самую меншую далі — вось вам і медалі, ні *** не далі», — рагоча бабуля.
Кот, сабака, хата, аўталаўка — так можна апісаць будні. У размове Марыя Васілеўна ні на што не скардзіцца, акрамя коштаў.
У двары ў Косці на ветры «гайдаецца» адзенне. На гарызонце зʼяўляецца высокі чалавек у камуфляжнай куртцы. Косця — апошняя надзея на адраджэнне вёскі.
У Студзёнках Косця пасяліўся пяць гадоў таму. Жыве ў доме бабулі. Сам з Куранца. Кажа, што дом перабудуе, «каб атрымліваць асалоду ад жыцця на вёсцы».
— Мне падабаецца на вёсцы, разумееце? Свабода тут, паветра, — загаворваючы пра жыццё, Косця завяршае сваю філасофію словамі «як ёсць, так ёсць» і называе сябе сіратой.
— Таму што без жонкі, кінула, — кажа ён і дадае, што ў суседняй вёсцы Казаны «таксама ёсць такі» — без жонкі.
На жыццё ў Косці планы ёсць. Пункт №1 — будоўля.
— Вазьмуся за добраўпарадкаванне могілак, пачнецца абарот грошай, куплю цэмент, пачну дом перабудоўваць. Падмурак пад лазню ўжо заліў, — пералічвае ён і загаворвае пра жанчын.
— Знайсці — не праблема, пытанне — у якасці.
— А якасная — гэта якая? — пытаемся.
— Каб гаспадарлівая была, якая разумее і «паляну» хутка накрыла, — фармулюе Косця.
Працягваючы жыццёвыя тэмы, ён запэўнівае, што жыццё на вёсцы абыходзіцца танней за гарадское.
— А дзе тут фарсіць у модных шмотках? — гучыць рытарычнае пытанне. — Ежы мне аднаму таксама шмат не трэба. Я і на сто рублёў пражыву, — распавядае Косця пра баланс выдаткаў.
Казаны
У Казанах — вёсцы з адной вуліцай — зімуюць два чалавекі. Бабуля Ніна і Сяргей, які зʼехаў у Казаны пасля «няўдалага шлюбу». Гаспадар распавядае, як яму жывецца.
— Выдатна! Не засмучаны і з нервамі спакойнымі. Вы паглядзіце на людзей у горадзе: з розным клопатам, замардаваныя, з імі ж размаўляць немагчыма: грошы, бізнэс, падмануць, урваць — размовы пра адно і тое ж.
Сяргей — звычайны беларус. Кажа, што да яго ўзросту ў кожнага павінна быць прыбытковая прафесія і што сам ён — станочнік шырокага профілю. Працуе на фабрыцы пад Мінскам па графіку 2 праз 2 — і асабіста ён шчаслівы.
— Лазню і гараж пабудаваў, цяпер вясна, бульбу пасаджу. Мне гэта ў радасць. Я — мужык зямлі, — і зноў пачынае гаварыць на любоўную тэму.
— Пасля 40 гадоў трэба разводзіцца і жыць асобна, таму што жыццё ў гэтыя гады толькі пачынаецца, — нечакана кідае ён.
— А з жанчынамі, атрымліваецца, жыццё пасля 40 заканчваецца?
— Жанчына — нервы. Калі да гэтага часу не склалася, навошта трываць? Я трываў, а да 40 гадоў зразумеў: не тое. І рэч не ў тым, што жанчына ўвесь час нешта просіць. Гэта дурасць.
— А ў чым?
— Яна становіцца невыноснай з-за сваіх праблем і паводзін, — удакладняе Сяргей. — У Сярэднявеччы як было? Жанчыне дазвалялі сказаць, давалі слова. А цяпер заробак адбіраюць і «разганяюцца» так, што на «тры галавы» мужыка «абскокваюць». Можа, мужыкі і самі вінаватыя, — здаецца, стэрэатып Сяргея аб патрыярхаце разбіваецца аб «скалу».
Жыве Сяргей без звыклых гарадскіх выгод, і, кажа, праз 3—4 дні сельскія будні наганяюць тугу.
— Цягне ў горад. Хочацца змяніць абстаноўку: зайсці ў кавярню, на людзей паглядзець. Мне трэба расслабіцца. Але пераязджаць у горад не хачу. Тут жа свабода.
Каментары