Сяргей Дарафееў: Прывітанне з Кіева 7

Прайшоў год. На календары зноў 19-га.

За гэтыя 12 месяцаў у маім жыцці адбылося столькі падзеяў, што, калі я пра гэта думаю, дзіўлюся — як гэта ўсё змясцілася ў адзін год. Ён мяне вельмі змяніў — я стаў старэйшы на некалькі гадоў.

Жыццё пачалося спачатку.

Напрыклад, у прафесіі давялося ўсё даказваць, паказваць і пацвярджаць. Калегі казалі: «Так, мы цябе ведаем, а гледачы не ведаюць — ідзі і пакажы ім». Усе чакана. Але адна справа чакаць, і зусім іншая — прайсці гэтую дарогу самому. Гэта і ёсць досвед. І я яму вельмі рады.

Цяпер, па вялікім рахунку, цяжкасці засталіся ззаду. Ёсць свая аўдыторыя. Побыт уладкаваны. Але гэтага канцэнтрату выпрабаванняў хапіла б на некалькі гадоў. Таму

калі пачуеце параду: «Едзь і працуй за мяжой», або самі пра гэта чарговым разам падумаеце, задайце сабе пытанне: «Ці гатовы я да ўсяго таго, што спалучана з працай,

 — новыя людзі, здымная кватэра, іншая культура, іншыя традыцыі»? Калі адкажаце «так», едзьце. Потым сустрэнемся ў Беларусі. Гэта адна гісторыя. Вось іншая…

Кагадзе я рабіў даклад у Кіева-Магілянскай акадэміі на тэму «Вобраз Беларусі ва ўкраінскіх СМІ і як украінскія журналісты могуць дапамагчы беларускім». Хачу падзяліцца некаторымі думкамі.

За гэты год я прыйшоў да высновы: сучасныя украінцы не ведаюць пра сучасную Беларусь нічога.

Чаму? Таму што пра Беларусь ва Украіне мала пішуць і гавораць. Чаму? Таму што ўкраінцы — нацыя самадастатковая, у прыватнасці што да свайго палітыкума. Тут актыўнае палітычнае жыццё. А яшчэ гэта, вядома, насельніцтва — амаль 50 мільёнаў супраць 10 у Беларусі.

У Беларусі ўсё нашмат больш прэснае, а калі і адбываецца нешта ў грамадска-палітычным жыцці, то гэта носіць пульсуючы характар. Пры гэтым прычынна-выніковай сувязі ў шэрагу палітычных падзей няма. Не магу сказаць, што ў сучаснай ўкраінскай уладзе я назіраю нейкі дакладны алгарытм, але ўсё ж хоць штосьці паддаецца прагназаванню.

Тут, у Кіеве, на плошчы Перамогі, каля цырка, ёсць павільён «Беларускія прадукты». На ім напісана: «Зроблена ў Беларусі. Якасць СССР». Абрэвіятура СССР дакладней за ўсё вызначае, што такое Беларусь для сучасных украінцаў. У нас у Беларусі любімае слова улады — «стабільнасць». Аднойчы ў байнэце не памятаю хто выдаў наступнае вызначэнне: «Тое, што ў Беларусі называюць „стабільнасцю“, — насамрэч саўковы застой». Да гэтых словаў можна ставіцца па-рознаму, але, думаецца, ёсць у іх вялікая доля праўды. Вось вам і «якасць СССР».

Украінцы лічаць, што ведаюць беларусаў. Не, не ведаюць!

Як сказаў адзін мой добры кіеўскі знаёмы, «прычына — якраз у нашай геаграфічнай блізкасці».

У дачыненні да ўсяго таго, што адбываецца цяпер у Беларусі, мяне крыху абнадзеілі простыя словы аднаго з экс-міністраў замежных справаў Украіны: «Не забывайце, што развіццё грамадзянскай супольнасці ідзе па спіралі».

І праўда, праз такія ж цяжкасці грамадскага і нацыянальнага станаўлення прайшлі ў свой час Польшча і тады яшчэ Чэхаславакія. Вось толькі калі я ў юнацтве чытаў Мілана Кундэру, ніколі не думаў, што калабарацыянізм будзе характэрны і для маёй Радзімы.

Не думаю, што да Тахрыра, Майдана, нават да Балотнай плошчы Масквы нам сёння блізка…хаця, мяркуючы па тым, што адбываецца ў Беларусі, разумею — сацыяльны выбух хутчэй блізкі, чым далёкі. І ніякія хапуны ўжо не дапамогуць. Ведаеце, у верасні 2004 людзі ў Кіеве пачалі павязваць на галіны дрэваў аранжавыя стужачкі. Тады, гледзячы на іх, нехта здзіўляўся, нехта смяяўся. Майдан быў у лістападзе…

Калі ў сваіх эфірах я збіраюся задаваць гасцям пытанні пра Беларусь, мне мае ўкраінскія калегі часам кажуць: «Не трэба, гледачы глядзець не будуць». «Пачакайце, — адказваю я, -але Беларусь для Украіны — падзейная мадэль. Штосьці з таго, што адбываецца ў Беларусі, можа паўтарыцца ва Украіне, дакладней, ужо часткова паўтараецца». Мне кажуць: «А, сапраўды, тады трэба — правільна, давай». Вядома, трэба. Інакш украінцы будуць наступаць на беларускія граблі.

Як украінскія журналісты могуць дапамагчы сваім беларускім калегам. Па-мойму, галоўная дапамога — цікавіцца тым, што адбываецца ў Беларусі. Яшчэ раз кажу: Беларусь для Украіны — падзейная мадэль.

Важнымі з’яўляюцца кадравыя камунікацыі. Я збіраю вакол сябе зацікаўленых украінскіх журналістаў і заможных людзей (мецэнатаў). Сёе-тое прыдумаў… Пакуль скажу літаральна пару словаў — гэта будуць стажыроўкі ў Кіеве для маладых беларускіх журналістаў: экскурсіі на тэлеканалы, радыёстанцыі і ў друкаваныя СМІ, а таксама майстар-класы. Яны будуць атрымліваць вопыт. У іх розны бэкграўнд — гэта выдатна і для ўкраінцаў, і для беларусаў. У выніку мы атрымаем актывізацыю інфармацыйнага супрацоўніцтва і журналісцкага кадравага абмену паміж нашымі краінамі. Калі бязвылазна сядзець у Мінску, гэтая агітржа раз’есць усе мазгі і заб’е прафесійны азарт.

І апошняе. Прынамсі ў размовах усё больш украінскіх журналістаў гатовыя дасылаць свае матэрыялы, у якіх хоць бы радком згадваецца Беларусь і яе праблемы, у незалежныя беларускія інтэрнэт-медыі.

Так што мы робімся яшчэ бліжэйшымі.

Сяргей Дарафееў, Салідарнасць

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ