Гэта ўсясьветная традыцыя заўзятараў: у часе буйных спартовых спаборніцтваў падтрымліваць свае каманды нацыянальнай сымболікай – перадусім, сьцягамі. Гуляюць канадцы – і трыбуны становяцца бела-чырвонымі, фіны – блакітна-белымі, швэды – жоўта-сінімі. І толькі калі на арэны выходзяць беларусы, няма адзінства сьцягаў і колераў. Якраз такая адметнасьць часта выклікае непаразуменьне і ў лягеры супернікаў, і сярод замежных заўзятараў.
Вось і на сёлетнім чэмпіянаце сьвету ў хакеі, які гэтымі днямі адбываецца ў Рызе, цяперашнія дзяржаўныя чырвона-зялёныя сьцягі змушаны суіснаваць з нацыянальнымі бел-чырвона-белымі.
Падзеленасьць беларускага грамадзтва паводле нацыянальных каштоўнасьцяў перанеслася і на трыбуны, і на экраны тэлевізараў у многіх краінах сьвету. Як да гэтага ставяцца самі спартоўцы?
Перад пачаткам матчу з камандай Швэцыі малады нападнік зборнай Беларусі Міхаіл Грабоўскі сказаў, што ў людзей могуць быць розныя палітычныя погляды, таму асабіста ён аднолькава паважае і тых, хто падтрымлівае каманду пад бел-чырвона-белымі сьцягамі, і тых, хто пад чырвона-зялёнымі.
(Грабоўскі: ) «Для мяне розьніцы асаблівай няма. Я думаю, што гэта ўсё роўна. Бо калі чалавек прыйшоў падтрымаць нашу зборную, дык, незалежна ад усяго, ён перажывае менавіта за яе. У прынцыпе, мы гуляем пад выявай герба – яна ў нас на майках. І чалавек, які прыходзіць, перажывае за нас. Таму мне, папраўдзе, усё роўна. Галоўнае, каб зборную падтрымлівалі. А погляды палітычныя і ў мяне могуць быць абсалютна супрацьлеглыя іншым, і ў хлопцаў нашых таксама. Таму важна, каб заўзятары папросту падтрымлівалі зборную».
Прыгадваю сваю паездку ў Фінляндыю на аналягічны чэмпіянат сьвету тры гады таму. Сярод заўзятараў, якія аўтобусам выправіліся зь Менску, аказаўся адзін з функцыянэраў БРСМ. Як потым высьветлілася, ён быў камандзіраваны з зусім канкрэтнай ідэалягічнай задачай – разгарнуць на трыбунах вялізныя дзяржаўныя сьцягі й раздаваць малыя сьцяжкі замежнікам.
І якой жа нечаканасьцю стала і для яго, і для кіраўніка турагенцтва, калі ўведалі, што некаторыя з нас прыехалі зь бел-чырвона-белымі сьцягамі.
Заўзятары суседніх балтыйскіх краінаў – фіны, латышы, швэды – яшчэ памяталі беларускую нацыянальную сымболіку, дэманстратыўна выказвалі разуменьне сытуацыі, прымаючы бел-чырвона-белыя сьцягі як сымбаль новай Беларусі, а чырвона-зялёныя – як рудымэнт часоў СССР.
Алімпійскі чэмпіён Рамуальд Клім кажа, што за савецкім часам усё было проста: афіцыйная ідэалёгія не дапускала ня толькі альтэрнатыўных дзеяньняў, але нават і думак. Падобна, паступова і ў сёньняшняй Беларусі справа пасоўваецца да такога.
Як паказвае досьвед, пранесьці бел-чырвона-белыя сьцягі на стадыён «Дынама» ці ў хакейныя палацы практычна немагчыма: падаецца, міліцыя адмыслова навучана сканфіскоўваць менавіта гістарычную сымболіку. А заўзятары, затрыманыя з такімі сьцягамі, аўтаматычна прыроўніваюцца да «злосных апазыцыянэраў». Такім чынам, у маладых заўзятараў не застаецца іншай магчымасьці выказаць адначасна і свае спартовыя эмоцыі, і нацыянальныя пачуцьці, акрамя як, суправаджаючы любімых спартоўцаў у замежных турнэ, – цьвердзіць спадар Клім.
(Клім: ) «Трэба вярнуць тое, што калісьці было. Неабходна гісторыкам (ці ад каго гэта яшчэ залежыць?) «разуць» вочы й спомніць, чаму быў такі бел-чырвона-белы сьцяг».
(Карэспандэнт: ) «Іншымі словамі, вы за бел-чырвона-белы сьцяг?»
(Клім: ) «Так! Пакуль толькі калі едуць разам з камандай патрыёты-заўзятары, яны адны й могуць выправіць сытуацыю, вязучы з сабой бел-чырвона-белыя сьцягі».
