28 kastryčnika pradstaŭniki Biełaruskaha adździaleńnia mižnarodnaha tavarystva «Miemaryjał», inicyjatyvy «Za ŭratavańnie miemaryjału Kurapaty», chryścijanskaha ruchu praviali ŭ Minsku bryfinh, pryśviečany ŭšanavańniu pamiaci achviar tatalitarnych represij u Biełarusi.
Jak paviedamiŭ kiraŭnik Biełaruskaha adździaleńnia «Miemaryjału» historyk Ihar Kuźniacoŭ, u hady savieckaha tatalitaryzmu rasstreły mirnych žycharoŭ pravodzilisia ŭ 48 nasielenych punktach Biełarusi.
«Usiaho nam viadoma bolš za 120 miescaŭ masavych rasstrełaŭ — heta tych, dzie lik idzie na dziasiatki i sotni achviaraŭ. Kolki ž tych miescaŭ, dzie rasstrelvalisia adzinki i dziesiatki ludziej, my navat vykazać zdahadku nie možam», — adznačyŭ jon.
Pa napaŭaficyjnych źviestkach (źviestki ŭ knizie Adamuški, što vyjšła ŭ pačatku 1990-ch — NN), u Biełarusi represavana kala 600 tysiač čałaviek — 250 tysiač pa linii sudovych i niesudovych orhanaŭ («dvojek», «trojek», asobych narad) i 350 tysiač u administracyjnym paradku.
Pavodle ŭdakładnienych źviestak, jakija pryvioŭ Kuźniacoŭ, u Biełarusi było represavana ŭ 1930-40-ch hadach ad 1.430.000 da 1.625.000 čałaviek
- heta tyja, chto trapiŭ «ŭ jurydyčnuju i inšuju dakumientalnuju statystyku».
Na terytoryi Biełarusi było rasstralana nie mienš za 377 tysiač čałaviek. Bolšaja ich častka źniščanyja ŭ Minsku i vakolicach.
Kala 40 tysiač rasstralana ŭ Mahiloŭskaj, 41 tysiača — u Homielskaj, 36 tysiač — u Viciebskaj, kala 28 tysiač — u Minskaj, 11 tysiač — u Hrodzienskaj i 8 tysiač — u Bresckaj vobłaści.
«Tak što, jak bačycie, prablema ŭšanavańnia pamiaci źjaŭlajecca vielmi aktualnaj — bo tyčycca nie dziasiatkaŭ, nie sotniaŭ, a mnohich tysiač, kali nie miljonaŭ ludziej, jakija trapili pad represii», — skazaŭ na zakančeńnie historyk.
«Aznačeńnie Biełarusi jak vypalenaj ziamli mnie nie padabajecca». Manałoh biełarusa, jaki niadaŭna źjechaŭ z krainy11
Kamientary