Instrukcyja pa vyžyvańni ŭ Biełarusi
Takaja instrukcyja dla zamiežnikaŭ, jakija jeduć u Biełaruś (a heta pieravažna rasiejcy), raspaŭsiudžvajecca ŭ siecivie. U pryncypie, naša kraina ź jaje paŭstaje davoli simpatyčnaj, ale nie biez prykraściaŭ. Jak pa-Vašamu, što ŭ instrukcyi spraviadliva, a što — nie?
1. Kupicie ciopłuju kurtku.
U Biełarusi vielmi, vielmi, vielmi chałodnyja zimy. Kali vam paščaściła apynucca ŭ hetaj krainie ŭzimku i ŭ vas niama ciopłaj kurtki, vynik budzie adzin: vy možacie pamierci. Pry vybary zimovaj amunicyi nie słuchajcie biełaruskich pradavačak, jakija prapanujuć vam «stylnuju jeŭrazimie». Jeŭra- u Biełarusi byvaje tolki ramont.
2. Sastupajcie miesca ŭ hramadskim transparcie babulkam.
Babulki ŭ Biełarusi dzielacca na dva typy: tyja, jakija nie ličać siabie starymi, i tyja, jakija ličać, što im usio pavinny. Pieršyja na prapanovu sieści mohuć pakryŭdzicca, druhija nie stanuć čakać prapanovy — siaduć prosta na vas albo vybuchnuć lekcyjaj pra padzieńnie noravaŭ u pastcyceronavuju epochu. Kab raspaznać typ babulki i pastupić u adpaviednaści ź im, treba być biełarusam. A vy sastupajcie ŭsim.
3. Nie čakajcie vybačeńniaŭ.
Ź dziesiaci čałaviek, jakija nastupili vam na nahu, prycisnuli vas dźviaryma i skinuli vas z eskałatara, paprosić prabačeńnia roŭna adzin. Heta budzie zamiežnik. Zrešty, biełarusy redka nastupajuć na nohi. I zaŭsiody prytrymlivajuć dźviery ŭ mietro.
4. Palubicie draniki.
Biełarusy robiać aładki z bulby, jajek i cybuli i spažyvajuć ich sa śmiatanaj. Kali biełarus choć by raz u miesiac nie źjeść dranik, jon pamre. Tamu nikoli nie pryznavajciesia biełarusam, što vam nie padabajucca draniki, — heta plavok u dušu.
5. Zabudźciesia pra kaštoŭnaść vyšejšaj adukacyi.
U Biełarusi dypłom ab vyšejšaj adukacyi jość amal va ŭsich. U kaho niama, tyja znachodziacca ŭ pracesie atrymańnia. Adnak heta zusim nie aznačaje, što ŭsie biełarusy razumnyja, načytanyja i ŭ kursie, što takoje, naprykład, Bałonski praces.
6. Nie viercie navinam.
Kali pa televizary skazali ab tym, što biełaruskaj ekanomicy palahčeła, idzicie kuplać dalary i hrečku. Čamu hrečku? Nie pytajciesia. Sol taksama zachapicie.
7. Nie čakajcie ŭśmiešak.
U nas nie byvaje dobraha nadvorja i dobraj historyi. Ad nieba i dziaržaŭnych kabinietaŭ u Biełarusi zaŭsiody čakajuć padvochu. Nu, sami padumajcie: idzieš taki, ŭśmichaješsia, na sonca žmurycca, a tabie — trymaj-ka padvoch! Dobry nastroj varta staranna chavać. Heta nie značyć, što biełarusy złyja. Ale, kab čałaviek pačaŭ vam uśmichacca, vy pavinny zavajavać jaho davier.
8. Nie prasicie u doŭh. Vam nichto nie daść.
Nie, biełarusy ludzi nie prahnyja. Prosta ŭsie źbieražeńni ŭ ich zachoŭvajucca ŭ dołarach. Dołary mianiać nielha. Da taho ž jany zašytyja ŭ matrac.
9. Nie chadzicie na poštu.
Biełaruski paštamt — partał u nikudy i ŭ nidzie. Vy praviedziacie tam vialiki kavałak svajho žyćcia, pry hetym list nikudy nie sydzie, a vałasy naelektryzujucca razdražnieńniem, što łunaje ŭ pavietry. Nichto nie viedaje dakładna, jak heta pracuje.
10. Prabivajcie tałončyk u aŭtobusie praz raz.
Prajezd tut ledź nie samy tanny ŭ Jeŭropie, ale treba ž niejak zmahacca ź sistemaj. Budźcie biełarusam.
11. Vyvučycie niekalki fraz na biełaruskaj.
Amal usie biełarusy razmaŭlajuć na ruskaj movie, ale, vykarystoŭvajučy biełaruskuju, vy harantavana źvierniecie na siabie ŭvahu i spadabajeciesia, moža być, dobrym ludziam.
12. Nie raźličvajcie na vadu ŭ restaranie.
U butelkach vada płatnaja, a «prosta vady» tut nie isnuje. (Darečy, vypivajučy vadu z-pad krana, vy, chutčej za ŭsio, ničym nie ryzykujecie.) Za kožny kavałačak chleba vy ź vierahodnaściu 95% pavinny budziecie zapłacić. I za pakieciki cukru taksama — ≈0,05 $. Navat kali vy najeli na 1 000 000. Brali cukar? Pakładzicie 1 000 500.
13. Nie tančycie ŭ kłubie.
Nichto nie tančyć u biełaruskich kłubach.
14. Nie vykarystoŭvajcie słova «Biełoruśsija».
Heta važna amal nastolki ž, nakolki zimovaja kurtka.
15. Pakaštujcie rahačoŭskuju zhuščonku.
Jana smačnaja.
Kamientary