«Savuškaŭ pradukt» pierarabiŭ upakoŭku, ale tak i nie dadaŭ na jaje biełaruskuju movu
Bresckaje pradpryjemstva «Savuškaŭ pradukt» pakazała novyja ŭpakoŭki małaka, tvarahu, kiefiru i śmiatany ŭłasnaj vytvorčaści. Biełaruskaja mova na ich tak i nie źjaviłasia, niahledziačy na patrabavańni hramadskich aktyvistaŭ.
«Praca nad źmienaj upakoŭki pačałasia značna raniej, i heta bolš doŭhi praces, čym čas, jaki prajšoŭ z pačatku hoda. U peŭnaj stupieni hetaja praca była vykananaja značna raniej. To bok, źmieny va ŭpakoŭku dadajucca nie tak chutka», — raspaviała namieśnica hienieralnaha dyrektara kampanii «Savuškaŭ pradukt» pa suviaziach z hramadskaściu Alena Babkina.
U studzieni 2017 hoda ŭ ŚMI trapiła novaja redakcyja zakona «Ab abaronie pravoŭ spažyŭcoŭ», zhodna ź jakoj biełaruskaja mova na etykietkach nie była abaviazkovaj. Vytvorcy majuć prava ŭkazvać infarmacyju na ruskaj ci biełaruskaj movie. Kamientujučy hetuju normu, Ministerstva antymanapolnaha rehulavańnia i handlu spasłałasia na infarmacyju z kampanii «Savuškaŭ pradukt».
«Pradpryjemstvu daviadziecca ŭkładvać dadatkovyja materyjalnyja srodki dla pryciahnieńnia licenzavanaha pierakładčyka z ruskaj na biełaruskuju movu, raspracoŭvać składany dyzajn etykietki na dźviuch movach i sprabavać raźmiaścić usiu praduhledžanuju zakanadaŭstvam infarmacyju na maleńkaj upakoŭcy pradukta, pakolki vialikaja častka małočnaj pradukcyi, što vyrablajecca AAT «Savuškaŭ pradukt», rasfasoŭvajecca ŭ upakoŭki małoj masy (johurty, pasty tvarožnyja, syry płaŭlenyja i h.d.). Sabiekošt markiravanaj na dźviuch movach pradukcyi vidavočna ŭzraście (vydatki na pierakład, dyzajn i vytvorčaść novaj upakoŭki), ale hety rost budzie absalutna niemetazhodny, bo hetaja pradukcyja źjaŭlajecca skorapsavalnaj i realizoŭvajecca ŭ karotkija terminy, — skazana ŭ dakumiencie.
Aktyvisty pačali zbor srodkaŭ na pierakład upakoŭki. Dyzajnier Vondel/Hepta Pavieł Karpovič napisaŭ, što hatovy biaspłatna pierakłaści infarmacyju pra tavary «Savuškina» na biełaruskuju movu i «padpravić paru etykietak». Ale kampanija admoviłasia ad hrošaj i dapamohi.
«Uličvajučy toje, što kampanija pracuje na šyrokuju hramadskaść, treba razumieć — asnoŭnaja masa biełarusaŭ razmaŭlaje, čytaje i piša nie na biełaruskaj movie, a na ruskaj movie. Nie treba daloka chadzić, vyjdzicie na vulicu i pasłuchajcie, na jakoj movie razmaŭlajuć ludzi. Tak, na ruskaj. Voś i adkaz na ŭsie pytańni. Tamu i nadpisy na ŭpakoŭcy — na ruskaj movie, kab pakupnik moh pračytać i pravilna zrazumieć, što za pradukt jon kuplaje i što ŭvachodzić u jaho skład», — tłumačyli svaju pazicyju ŭ kampanii.
Atrymlivajecca, «Savuškaŭ pradukt» adnačasova kazaŭ pra niemetazhodny rost sabiekoštu svajoj pradukcyi ad pierakładu ŭpakovak na biełaruskuju movu i pracavaŭ nad novym dyzajnam upakovak. Ale bieź biełaruskaj movy.
U lutym pa biełaruskaj movie na ŭpakoŭkach spažyvieckich tavaraŭ byŭ naniesieny jašče adzin udar. U Biełarusi pačaŭ dziejničać techničny standart STB 1100-2016, jaki zabaraniaje afarmlać etykietki tavaraŭ tolki na biełaruskaj movie. Tolki na ruskaj — kali łaska. Na ruskaj i biełaruskaj — kali łaska. A tolki na biełaruskaj — nielha: «Infarmacyja dla spažyŭca u vyhladzie tekstu nanosicca na ruskaj ci ruskaj i biełaruskaj movach», — skazana ŭ punkcie 4.3 techstandarta.
Vytvorcy zabili tryvohu: kramy pačali admaŭlacca ad «biełaruskamoŭnych» tavaraŭ. Deputatka Alena Anisim zajaviła, što standart jaŭna dyskryminuje biełaruskuju movu. U vyniku Dziaržstandart rastłumačyŭ, što etykietki, na jakich jość infarmacyja tolki na biełaruskaj movie, možna vykarystoŭvać, ale tolki ŭ miežach Biełarusi. I daŭ rekamiendacyju ŭsio ž dadać infarmacyju na ruskaj movie. Chacia b na ŭkładyšach.
Kamientary