Naša čytačka Natalla Ružyckaja raniej užo dzialiłasia kavavym łajfchakam našych prodkaŭ dy raspaviadała, navošta treba kłaści ŭ zakatki pialostki aksamitak. Ciapier jana zhadvaje pra niezvyčajnyja ŭłaścivaści prypravy kurkuma.
Daloka nie kožnaja haspadynia vykarystoŭvaje ŭ hatavańni ježy kurkumu, jakaja, tym nie mienš, zasłuhoŭvaje taho, kab zaniać pačesnaje miesca na paličcy s prypravami.
«Vizitoŭka» hetaj śpiecyi — nasyčany žoŭty koler, jaki tłumačycca ŭtrymańniem u kareniščach i ściobłach kurkumy vialikaj kolkaści žoŭtaha farbavalniku kurkuminu. Adnak koler dy ekzatyčny, z dalikatnaj harčynkaj smak — heta nie ŭsio, čym moža pachvalicca kurkuma.
Vučonyja vyśvietlili, što jana źjaŭlajecca pryrodnym imunamadulataram, abo, kali havaryć prostymi słovami, dapamahaje zachoŭvać imunitet u naležnym stanie. Daśledavańni pakazali i toje, što bijałahična aktyŭny kampanient kurkumin nie tolki źmianšaje zapalenčyja pracesy ŭ arhaniźmie čałavieka, ale i spryjaje narmalizacyi ŭzroŭniu cukru ŭ kryvi, vałodaje antykancerahiennymi ŭłaścivaściami.
Žychary Paŭdniova-Uschodniaj Azii, a taksama Indyi, jakaja źjaŭlajecca adnym z najbujniejšych vytvorcaŭ kurkumy, spradvieku vykarystoŭvali hetuju kulturu dla lačeńnia chvarob straŭnika, zachvorvańniaŭ vierchnich dychalnych šlachoŭ.
Rastvor kurkumy vykarystoŭvali dla pałaskańnia rotavaj połaści, kab pazbavicca ad zapaleńnia dziasnaŭ.
Histaryčnyja dadzienyja śviedčać pra toje, što «azijatka» kurkuma była davoli viadomaj i na terytoryi VKŁ. Darečy, hetaja śpiecyja źjaŭlajecca adnym ź inhredyjentaŭ znakamitaha napoju «Krupnik», jaki vielmi šanavała tahačasnaja šlachta. Ujaŭlaje jon saboj niešta nakštałt likioru na miodzie, ziołkach i roznych śpiecyjach.
Mienavita kurkuma ŭ spałučeńni ź inšymi raślinnymi kampanientami nadavała «Krupniku» ŭnikalny załacisty koler i dadavała niepaŭtornuju notku ŭ jaho ciopły ziołkavy pach.
Ale ž vierniemsia ŭ našy časy i adznačym, što chacia nivodnaja z raślin nie moža być panacejaj ad raku ci inšaj chvaroby, mnohija ź ich, u tym liku kurkuma, zdolnyja dapamahčy čałavieku zachavać zdaroŭje. A tamu nie palanujciesia nabyć u kramie pakiecik hetaj śpiecyi.
Užyvać kurkumu možna nie tolki dla pryhatavańnia miasnych straŭ. Dobra dadać jaje i ŭ ciesta dla blincoŭ, i ŭ sup, i ŭ vadu, dzie varycca bulba, ź jakoj vy nadumali zrabić piure. Viadoma ž, dadavać kurkumu treba zusim u nievialikaj, na končyku laza naža, kolkaści, bo tut, jak u miedycynie, — važna nie naškodzić. Tady smak u stravy budzie pryjemnym, bieź lišniaj harčynki, a koler taho ž supu ci piure nabudzie cudoŭnaje soniečnaje adcieńnie.
Šmatdzietnaja maci Volha Załatar vyjšła na svabodu, całkam adbyŭšy čatyrochhadovy termin2
Kamientary