Šmat chto z znajomych pacichu adyšoŭ ad palityki: maŭlaŭ, treba było nia vybarami zajmacca, a ŭ hurtki śpieŭnyja jadnacca i movu zachoŭvać. Piša Rusłan Raviaka.
Šmat chto z znajomych pacichu adyšoŭ ad palityki: maŭlaŭ, treba było nia vybarami zajmacca, a ŭ hurtki śpieŭnyja jadnacca i movu zachoŭvać. Piša Rusłan Raviaka.
Hartaŭ padaravanuju mnie polskuju knihu pra trahiedyju tamtejšych žydoŭskich hieta. Nie pakidaje dumka, što i my žyviom u hetkim admysłovym hieta. Nievialikim kupkami pa ŭsioj Biełarusi, u hetkich rezervacyjach. Moŭnych, palityčnych, infarmacyjnych ci kulturnych. Niedzie toje hieta dobraachvotnaje, niedzie pad ciskam-prymusam. Abmiažoŭvajučy siabie niedzie ŭ siaredzinie, my traplajem i žyviom uvieś čas navat u asabistym hieta.
Šmat chto z znajomych pacichu adyšoŭ ad palityki: kažuć, što buduć zajmacca kulturaju i pašyreńniem movy. Maŭlaŭ, biełaruskaść paciarpieła ad palityzavanaści. Treba było nia vybarami zajmacca, a ŭ jakija hurtki sa śpieŭkami abjadnoŭvacca dy lipieć pacichu, kab nie vyłučacca. Ale pasiŭnaść zaŭsiody zvužaje hranicy hetaha hieta, i nazaŭtra ty pračynajeśsia ŭ jašče mienšaj volnaj prastory. Patrochu toje hieta zvužajecca navat pa-za miežy siamji j rodnych. Tady navat doma ŭžo pačynaješ hutaryć nie pa-svojsku – kab rodnym ničoha nie było. Tabie zastanucca sny dy padśviadomaść, jakaja pacichu pieratravić tvaju sutnaść, ničoha nie pakinuŭšy dla dušy. Chiba potym, kali raptam trapicca jaki tekst pa-nasku ci kolišni znajomy, zaščemić serca i dušu, a moža… ale…
Hramadzkaści i ŭradnikam taki raskład taksama zručny – aby ich nie čapali. A kali źjaŭlajucca niejkija prablemy, dyk majucca karnyja srodki. Vydaleńnie niezaležnaj presy, ucisk jaje apošnim časam pryhadvaje historyju II suśvietnaj vajny. Zajavy pra niepažadanaść znachodžańnia «NN» u Miensku – vierch usiaho hetaha marazmu. Za apošnija kolki hod užo na ŭjezdach u mnohija biełaruskija harady možna vyviešvać šyldački: «Očiŝieno ot niezavisimoj priessy», «Nositielej biełorusskoho jazyka niet».
Žyvučy va ŭmovach hetkaj rezervacyi, treba piamiatać pra los žydoŭskich ci indziejskich papiarednikaŭ –da čaho pryvodzić biaździejnaść. Treba nastupać, ruchacca, kab nie zahinuć u historyi cyvilizacyi.
Baranavičy
Kamientary