«Lubaja lepš, čym nijakaj!» Infiekcyjanist Mikita Sałaviej padrabiazna raskazaŭ pra vakcyny. Sabrali hałoŭnaje
Viadomy doktar Mikita Sałaviej, były hałoŭny infiekcyjanist Minska, apublikavaŭ vialikaje videa z razboram pytańniaŭ pra vakcynacyju suprać karanavirusa. «Naša Niva» sabrała asnoŭnyja momanty.
«U Biełarusi nazirajecca vielmi składanaja situacyja z karanavirusnaj infiekcyjaj, heta bačna navat pa aficyjnych dadzienych. Pastupova rastuć latalnyja vyniki, pryčym nie tolki siarod tych, chto ŭvachodzić u hrupu ryzyki, ale i siarod asob maładoha ŭzrostu i tych, chto nie maje patałohij.
U śviecie praciahvaje raspaŭsiudžvacca štam «Delta». Jon pieradajecca značna chutčej. Raniej my ličyli, što chvory na karanavirus moža inficyravać 2-3 inšych, to ciapier pakazčyk dasiahaje 6 čałaviek.
«Delta» maje ciažejšaje ciačeńnie chvaroby i bolš horšyja vyniki. Špitalizacyja zachvarełych patrabujecca ŭ 2 razy čaściej. Čaściej i ciažej chvarejuć dzieci i moładź.
A kali pierachvareŭ, kolki budzie imunitet?
U tych, chto ŭžo pierachvareŭ, kolkaść antyciełaŭ pastupova źnižajecca, ale ich dastatkova, kab abaraniać čałavieka na praciahu 3-4 miesiacaŭ (pa niekatorych dadzienych — na praciahu 6-8 miesiacaŭ). Majecca na ŭvazie abarona ad paŭtornaha zaražeńnia.
U vypadku vakcynacyi, abarona budzie jašče bolš praciahłaj.
Čamu treba vakcynavacca?
Hałoŭnyja pryčyny dźvie: panizić vierahodnaść raźvićcia karanavirusnaj infiekcyi i jaje doŭhaterminovych nastupstvaŭ i praduchilić (ci chacia b źnizić) raźvićcio ciažkich form infiekcyi, invalidyzacyi i śmierci. [Praściej kažučy, vakcyna patrebnaja, kab chvoryja na «karonu» nie traplali ŭ reanimacyi i nie pamirali ad kavidu ci vyklikanych im uskładnieńniaŭ — NN].
Dadzienyja pa špitalizacyi pakazvajuć, što vakcynacyja pracuje. Prykład z amierykanskaha štata Niebraska: 95% špitalizavanych z kavidam nie byli vakcynavanyja.
Časta kažuć pra Izrail: što tam nie spracavała vakcynacyja i revakcynacyja. Tak, ludzi tam praciahvajuć chvareć. Ale kali paraŭnać kolkaść ciažkich vypadkaŭ siarod vakcynavanych i nievakcynavanych pacyjentaŭ, to bačna, što vakcyna źnižaje vierahodnaść ciažkaj chvaroby ŭ dziasiatki razoŭ.
Ale ž jość roznyja ŭskładnieńni?
Trambozy i miakardyty nazirajucca paśla vakcyny «AstraZieneka», jakuju ŭ Biełarusi nie prymianiajuć. «Sputnik» ci kitajskaja «VeroCell», jakija prapanujucca ŭ biełaruskich paliklinikach, takich postvakcynalnych nastupstvaŭ nie majuć.
Nijakaja vakcyna nie vyklikaje zachvorvańnie na karanavirus! Vakcynavany čałaviek nie moža zarazić kavidam inšych — kali chvaroba pačałasia adrazu paśla vakcynacyi, značyć čałaviek kantaktavaŭ z chvarobaj albo pierad vakcynacyjaj, albo ŭ pieršyja dni paśla jaje, kali jašče nie vypracavaŭsia ŭzrovień antyciełaŭ.
Jakaja vakcyna lepš?
Lubaja lepš, čym nijakaj! Sputnik (Ham-KOVID-Vak) bolš efiektyŭny, čym kitajskaja vakcyna. Ale abiedźvie vakcyny abaraniajuć ad ciažkich form karanavirusa!
Kamu treba vakcynavacca?
U ideale — usim darosłym, kab stvaryć kalektyŭny imunitet. Ale pryjarytetna treba vakcynavacca: miedykam, piedahoham, rabotnikam handlu i ŭsim inšym, to pastajanna kantaktuje ź ludźmi; asobam starejšym za 55 hadoŭ; asobam z padvyšanaj masaj cieła; asobam z chraničnymi zachvorvańniami, asabliva z zachvorvańniami sardečna-sasudzistaj sistemy, dyjabietykam, chvarobami nyrak, piačonki, chvorym na ankałohiju. Hetym hrupam ludziej nielha sumniavacca ni chviliny ŭ patrebnaści vakcynacyi.
Čamu abaviazkova treba vakcynavacca ludziam z chraničnymi chvarobami? Bo «karona» pavialičvaje niebiaśpieku i raźvićcio hetych chvarob.
Čamu abaviazkova treba vakcynavacca ŭsim astatnim taksama? Bo zaŭsiody isnuje ryzyka raźvićcia doŭhich nastupstvaŭ paśla «karony», tak zvanaha «Long Covid» — u takich vypadkach prablemy sa zdaroŭjem mohuć zachoŭvacca ciaham 12 miesiacaŭ ci navat daŭžej.
Taksama nie zabyvajciesia — navat kali vy ŭpeŭnienyja ŭ svaim zdaroŭi, to možacie pieranieści karanavirus bieśsimptomna, takim čynam zaražajučy blizkich, jakija mohuć pieranieści chvarobu ciažka albo navat zahinuć ad jaje. Vakcyna abaraniaje ad chvaroby nie tolki vas, ale i tych, chto pobač!
Kamu vakcynavacca nielha?
Tym, chto maje alerhiju na kampanienty vakcyny, tym, chto mieŭ ciažkija alerhičnyja reakcyi ŭ anamniezie. Tym, u kaho abvastrylisia zachvorvańni (ale tut treba pačakać palapšeńnia i abaviazkova vakcynavacca paśla). Taksama pakul što nie rekamiendujecca vakcynavacca «Sputnikam»ciažarnym i tym, chto kormić hrudziami, ale kitajskaja vakcyna «VeroCell» nie zabaraniaje vykarystoŭvańnie ciažarnymi. Pakul što nie vakcynujuć i maładziejšych za 18 hadoŭ, na hetuju temu jašče viaducca daśledavańni.
Važna: nie zafiksavana nivodnaha vypadku śmierciaŭ ad vakcyny «Sputnik V», taksama nivodnaha vypadku miakardytaŭ ci trambozaŭ!
Ci treba vakcynavacca tym, chto pierachvareŭ?
Tak! Bo tady antyciełaŭ budzie bolš, jany daŭžej zachoŭvajucca, imunny adkaz na virus budzie bolš vyražany. Akramia taho, pierachvareły i vakcynavany čałaviek atrymlivaje tak zvany hibrydny imunitet — bolš mocny.
Taksama vielmi važny momant: daśledavańni pakazvajuć, što da 36% pacyjentaŭ, pierachvarełych na «karonu», mohuć nie mieć antyciełaŭ uvohule. Asabliva heta tyčycca tych, chto pierachvareŭ lohka.
Kali možna vakcynavacca tym, chto pierachvareŭ na «karonu»?
Možna choć adrazu paśla vyzdaraŭleńnia. Ale ŭ pieršyja 3-6 miesiacaŭ ryzyka znoŭ zachvareć davoli nizkaja, tamu možna vakcynavacca i paśla hetaha terminu.
Ci treba revakcynavacca?
Pytańnie vyvučajecca. Ale viadoma, što najchutčej za ŭsio, treba miedykam i tym, u kaho kiepska sfarmiravaŭsia imunitet paśla pieršaj vakcynacyi.
Vakcynacyja — adziny sposab čałaviectvu pieramahčy pandemiju!»
Taksama doktar Sałaviej pakazaŭ svaje vyniki praz 6 miesiacaŭ paśla vakcynacyi. Uzrovień antyciełaŭ u jaho arhaniźmie amal u 100 razoŭ bolšy za minimalna patrebny (957 suprać 10).
«Dalej budzie tolki bolš». Biełarus-raspracoŭščyk u halinie ŠI, jaki pracuje ŭ Ńju-Jorku, raskazaŭ, što nas čakaje14
Kamientary