«Poŭnaja devalvacyja zakonaŭ i prysiahi». Dziejny pahraničnik pra situacyju na biełaruska-polskaj miažy
Kryzis na hranicy Biełarusi i Polščy praciahvajecca. Kala kropki kanfliktu ŭžo tysiačy polskich sałdat, nadzvyčajnaje stanovišča ŭviała nie tolki Polšča, ale i Litva, zaniepakojenaść užo vykazała navat NATO. My spytali ŭ dziejnych pahraničnikaŭ, jak treba aceńvać hetuju situacyju z punktu hledžańnia zakonaŭ, jakimi kirujecca Dziaržpahrankamitet. Usie hetyja zakony pieraličany na adpaviednaj staroncy viedamstva.
«Jašče z paŭhoda tamu supracoŭnikam vydavalisia premii ŭ pamiery 200 rubloŭ za spynieny kanał niezakonnaj mihracyi»
Asnoŭnyja dakumienty, jakimi rehulujecca achova hranicy, heta Zakon ab pahraničnaj słužbie, Zakon ab dziaržaŭnaj hranicy, Kancepcyja zabieśpiačeńnia pahraničnaj biaśpieki na 2018-2022 hod i inš.
Tak, zhodna z Zakonam ab pahraničnaj słužbie, asnoŭnymi zadačami słužby, aproč inšych, źjaŭlajucca:
— achova dziaržaŭnaj hranicy Respubliki Biełaruś,
— zabieśpiačeńnie pahraničnaj biaśpieki,
— papiaredžańnie, vyjaŭleńnie i spynieńnie złačynstvaŭ i administratyŭnych pravaparušeńniaŭ, jakija stvarajuć pahrozu pahraničnaj biaśpiecy.
Čaćviorty artykuł hetaha ž zakona «Pryncypy dziejnaści orhanaŭ pahraničnaj słužby» havoryć nam, što dziejnaść orhanaŭ pahraničnaj słužby siarod inšaha ažyćciaŭlajecca na pryncypach zakonnaści i niepachisnaści dziaržaŭnaj hranicy.
Pahraničniki abaviazany ŭ tym liku:
-
spyniać sproby niezakonnaha prachodžańnia dziaržaŭnaj hranicy na miascovaści,
-
rabić zachady pa baraćbie ź niezakonnaj mihracyjaj, arhanizavanaj złačynnaściu i teraryzmam,
-
udzielničać razam z upaŭnavažanymi orhanami ŭ miežach pahraničnaj zony i pahraničnaj pałasy ŭ ažyćciaŭleńni kantrolu ŭ vobłaści achovy navakolnaha asiarodździa.
Hałoŭny ž abaviazak asobnych supracoŭnikaŭ orhanaŭ pahraničnaj słužby taki: «Supracoŭnik orhanaŭ pahraničnaj słužby […] u vypadku zvarotu da jaho hramadzian z zajavaj abo paviedamleńniem ab padziejach, jakija pahražajuć pahraničnaj biaśpiecy, abo ŭ vypadku ich niepasrednaha vyjaŭleńnia, abaviazany pryniać mahčymyja zachady pa spynieńni pravaparušeńnia […]».
«To-bok toje, što my bačym — heta čysty bandytyzm i vykručvańnie sensu isnavańnia i abaviazkaŭ pahraničnikaŭ, — kamientuje situacyju aficer-pahraničnik, jaki zaraz słužyć na miažy. — Prynamsi jašče z paŭhoda tamu supracoŭnikam vydavalisia premii ŭ pamiery 200 rubloŭ za spynieny kanał niezakonnaj mihracyi, mnohija atrymlivali daterminova zvańni za hrupy złoŭlenych afrykancaŭ i irakcaŭ.
Štraf, departacyja, IČU. Jak raniej abychodzilisia z tymi, chto sprabavaŭ prarvacca praź miažu
Hrupa z 10 čałaviek na hranicy ličyłasia nadzvyčajnym zdareńniem, pra jakoje infarmavali kiraŭnictva Dziaržpahrankamiteta. Kryj boža, niechta ź ich praskočyć — patrebny imhnienny zvanok palakam, kab jany pierachoplivali na svaim baku i viartali, inačaj moža dajści da vymovy, panižeńnia, pieravodu. Toje što adbyvajecca — poŭnaja devalvacyja zakonaŭ i prysiahi».
«Dziaržaŭnaje telebačańnie, pakazvajučy, jak łomiać našy i polskija aharodžy, naŭprost prapahanduje parušeńnie zakonaŭ»
Pahraničnik dadaje, što zhodna z zakonam ab dziaržaŭnaj hranicy, «pierasiačeńnie dziaržaŭnaj hranicy ažyćciaŭlajecca na šlachach mižnarodnaha čyhunačnaha, aŭtamabilnaha […] złučeńnia, abo ŭ inšych miescach, vyznačanych mižnarodnymi damovami», a «propusk fizičnych asob […] uklučaje ŭ siabie ažyćciaŭleńnie pahraničnaha kantrolu i praviadzieńnie mytnaha kantrolu […]».
«Parušalnikami dziaržaŭnaj hranicy źjaŭlajucca fizičnyja asoby, jakija pierasiekli ci imknucca pierasiekčy dziaržaŭnuju hranicu pa-za vyznačanymi miescami jaje pierasiačeńnia ci z parušeńniem praviłaŭ pierasiačeńnia», — kaža zakon.
To bok usie tyja mihranty, što zaraz raźbili pałatačny łahier na biełaruskaj miažy, parušalniki. Pa zakonie ich treba zatrymlivać i sudzić.
Taksama ŭ pryhraničnaj zonie i pałasie «zabaraniajecca źniščać, vyvodzić z ładu, pierasoŭvać papiaredžvalnyja znaki, […], abjekty infrastruktury pryhraničnaj terytoryi; razmaŭlać ź fizičnymi asobami, jakija znachodziacca na terytoryi sumiežnaj dziaržavy, prymać ad ich ci pieradavać im jakija niebudź tavary, abo padavać sihnały; akazvać uździejańnie i pieraadolvać inžyniernyja pabudovy i aharodžy, inšyja abjekty, uźviedzienyja ŭ metach zabieśpiačeńnia achovy dziaržaŭnaj hranicy».
«Dziaržaŭnaje telebačańnie, pakazvajučy, jak łomiać našy i polskija aharodžy, naŭprost prapahanduje parušeńnie zakonaŭ», — kamientuje hety punkt pahraničnik.
«Biełaruskaje zakanadaŭstva dapuskaje pierachod hranicy tolki ŭ vyznačanych miescach. Adpaviedna, ludzi, jakija ciapier stajać za śpinami parušalnikaŭ, jakich vajskoŭcy pamiž saboj zaŭsiody nazyvajuć «bandytami», pavinny ich adtul prybirać, a taksama aštrafavać za znachodžańnie ŭ pryhraničnaj zonie biez dazvołu.
Taksama ich treba pravieryć na datyčnaść da złačynstvaŭ pa druhoj častcy artykuła 371-1 Kryminalnaha kodeksa «Arhanizacyja niezakonnaj mihracyi, učynienaja sposabam, jaki ŭjaŭlaje niebiaśpieku dla žyćcia ci zdaroŭja zamiežnych hramadzian […] adkaznaj asobaj z vykarystańniem svaich słužbovych paŭnamoctvaŭ».
Za heta zakon praduhledžvaje ad troch da siami hod pazbaŭleńnia voli. Voś što pavinna być zroblena», — kaža vajskoviec i dadaje, što amal uvieś łancužok padziej na miažy ź ES možna traktavać jak asobnaje kryminalnaje złačynstva, za jakoje pavinna być adkaznaść.
«Što nazyvajecca, adkryvaju zakony, čytaju i rablu naadvarot»
Isnuje jašče adzin admietny dakumient, jaki nazyvajecca «Kancepcyja zabieśpiačeńnia pahraničnaj biaśpieki Respubliki Biełaruś na 2018-2022 hady».
U im havorycca, što asnoŭnymi pahraničnymi niebiaśpiekami dla Biełarusi źjaŭlajucca (aproč inšaha):
— uzmacnieńnie mihracyjnych płyniaŭ i pavieličeńnie kolkaści kanałaŭ niezakonnaj mihracyi praz terytoryju Respubliki Biełaruś,
— raspaŭsiudžvańnie infarmacyi (pohladaŭ, mierkavańnia), jakaja stavić pad sumnieŭ zakonnaść (pravilnaść) prachodžańnia Dziaržaŭnaj hranicy i dyskredytujučaj dziejnaść pa jaje achovie,
— parušeńnie funkcyjanavańnia punktaŭ propuska sumiežnych dziaržaŭ na dziaržaŭnaj hranicy z Respublikaj Biełaruś,
— militaryzacyja pryhraničnych terytoryj sumiežnych dziaržaŭ,
— uźniknieńnie […] kanfliktaŭ, a taksama pavyšeńnie pratestnaj aktyŭnaści nasielnictva na pryhraničnaj terytoryi da krajniaj formy — masavych biesparadkaŭ, jakija paciahnuli niezakonnaje parušeńnie dziaržaŭnaj hranicy,
— abvastreńnie sanitarna-epidemijałahičnaj i ekałahičnaj abstanoŭki na pryhraničnaj terytoryi, vyklikanaje transhraničnymi pracesami,
— spynieńnie kantaktaŭ pa rašeńni pahraničnych pytańniaŭ z sumiežnymi dziaržavami, ažyćciaŭleńnie pravakacyj, u tym liku ŭzbrojenych, na dziaržaŭnaj hranicy.
«Takim čynam, toje, što adbyvajecca, zhodna z Kancepcyjaj, niasie pahrozu nacyjanalnaj biaśpiecy Respubliki Biełaruś — ja nie viedaju, ci ŭsie vykanaŭcy razumiejuć toje, što my dakacilisia da taho, što orhany pačali nieści pahrozu nacyjanalnaj biaśpiecy.
Adnosiny z susiedziami zrujnavanyja, nacyjanalnaje zakanadaŭstva parušajecca, sanitarnaja situacyja žachlivaja, u sumiežnikaŭ stajać tanki nasuprać našych chłopcaŭ.
Što nazyvajecca, adkryvaju zakony, čytaju i rablu naadvarot, heta soram i hańba. Ale, što samaje žudasnaje, vyhladaje, što sprava moža dajści da kryvi», — ličyć aficer.
«Vialiki absalutna čałaviek». Kola Łukašenka raskazaŭ, što dla jaho baćka i ŭ čym jahonaja apazicyjnaść14
Kamientary