«Nitrataŭ u kałodziežnaj vadzie było amal u 4 razy bolš za normu». Aktyvisty vypuścili knižku ź instrukcyjami, jak listavacca z čynoŭnikami tak, kab jany vyrašali prablemy ŭ vioskach
Moŭnyja aktyvisty Ihar Słučak i Alina Nahornaja vypuścili knihu «Abaronim viosku», jakaja zaklikanaja dapamahčy dasyłać piśmiennyja zvaroty čynoŭnikam dla vyrašeńnia miascovych prablem. Pryčym rabić heta tak, kab jany nie byli praihnaravanyja.
«Kali my pierajechali ŭ viosku, žachnulisia, jak usio zaniadbana! Daroha raźbitaja, prypynki strašnyja, usio pałamanaje… My zrazumieli, što ŭ nas tolki dva šlachi: abo čakać, kali tut stanie kamfortna žyć i nikoli nie dačakacca, abo ŭziać spravu ŭ svaje ruki. My padyšli da spravy jurydyčna — vyvučyli profilnaje zakanadaŭstva i raspracavali zvaroty. My dasyłali ich u roznyja instancyi: ad vykankama, sanstancyi, ŽKH i enierhazbytu da Kamiteta dziaržaŭnaha kantrolu i ministerstvaŭ. I heta spracavała!
Darohu na našaj vulicy adramantavali, z kałodzieža stała nie strašna brać vadu, źjaviŭsia piešachodny pierachod, novyja darožnyja znaki i ŭkazalniki, prypynki palepšylisia, śviatło pierastała źnikać. Vioska źmianiłasia, stała ŭtulniejšaj i pryhažejšaj», — kaža Ihar Słučak.
Kniha musić stať praktyčnym dapamožnikam: u joj źmieščanaja nieabchodnaja infarmacyja pra zvaroty, ich prykłady i karysnyja parady aktyvistaŭ.
Kniha składajecca ź niekalkich raździełaŭ. U pieršym aŭtary tłumačać, navošta pisać zvaroty i kudy ich dasyłać, jak i kali pavinien pryjści adkaz. U druhim jość niepasredna prykłady zvarotaŭ. Taksama ŭ knizie jość adrasy vykankamaŭ i ministerstvaŭ, jakija mohuć spatrebicca.
«Uklučyli televizar i lampačka prytuchła? Časam mirhaje abo źnikaje śviatło? Płavicca pravodka? Dašlicie zvarot, kab prablemy z elektraenierhijaj vyrašylisia! Bo takija prablemy nie tolki niepryjemnyja, ale i vielmi niebiaśpiečnyja», — kamientuje Alina.
Usie zvaroty z knihi Alina i Ihar dasyłali sami, u vyniku, choć nie ź pieršaj sproby, ale jany spracavali.
«Kali my pierajechali ŭ Pierasieku, pieršaj spravaj pajšli da susiedziaŭ zapytvać pra vadu. Daviedalisia, što ŭ kałodziežach vioski cudoŭnaja vada. Na naša pytańnie, ci praviarali vadu, susiedzi adkazali admoŭna. Jana ž prazrystaja i smačnaja — zrazumieła ž, što dobraja. Ale my ŭsio adno vyrašyli jaje pravieryć na ŭsialaki vypadak, bo kali z vadoj niešta nie tak, to možna vielmi chutka sapsavać sabie zdaroŭje. Napisali zvarot u rajonnuju sanstancyju z prośbaj pryjechać i zrabić pravierku. Jany pryjechali, uziali probu vady na daśledavańnie i dasłali nam adkaz. I tak my daviedalisia, što nitrataŭ u našaj vadzie amal u čatyry razy bolš za normu. Heta ž uvohule nielha pić!
Karaciej, my raim vam pravieryć vadu. Kali vada znachodzicca ŭ hramadskim kałodziežy abo padajecca centralizavana praz vodapravod, vam jaje pavinny pravieryć biaspłatna. Treba prosta dasłać zvarot», — raskazvaje Ihar Słučak.
«A kali paśla pravierki vady ŭ joj znajšli škodnyja rečyvy, varta dasłać zvarot, kab vam padvozili pitnuju vadu. Jon taksama jość u knizie. Pa zakonie vioska abaviazkova pavinna być zabiaśpiečanaja pitnoj vadoj», — dadaje Alina Nahornaja.
Jak atrymać knihu?
Kali vy žyviacie na vioscy, to aŭtary dašluć vam jaje absalutna biaspłatna.
«My rabili knihu, jakaja dapamoža ludziam źmianić svaju krainu da lepšaha. Bo Biełaruś składajecca ź viosak, vialikich i maleńkich haradoŭ i ad kožnaha z nas zaležyć, jakaja jana budzie zaŭtra. My lubim Biełaruś i ŭpeŭnienyja, što jana moža stać lepšaj. Tamu my prosta padarujem knihu kožnamu, chto budzie joj karystacca. Prosta napišycie mnie ŭ Instahram ci ŭ Fejsbuk, kab zamović», — tłumačyć Alina.
Taksama chutka źjavicca i elektronny varyjant vydańnia, majecca i telehram-bot pa temie.
Alina i Ihar upeŭnienyja: zvaroty važna pisać, jany realna dapamahajuć źmianić situacyju ŭ pierśpiektyvie:
«Vy płacicie padatki, kali pracujecie, kali idziacie ŭ kramu, kali zapraŭlajecie mašynu i hetak dalej. Svaimi padatkami vy ŭžo apłacili čas čynoŭnikaŭ i supracoŭnikaŭ roznych słužbaŭ i majecie poŭnaje prava patrabavać ad ich vykanańnia pracoŭnych abaviazkaŭ».
«Ciabie b baćka praklaŭ»: Maci fihuranta «małočnaj spravy» prabiłasia na spatkańnie ź im, kab ślozna paprasić nie supracoŭničać sa śledstvam3
Kamientary