Kupałaŭcy, Naviband, Vajciuškievič — jak prajšoŭ Mara Fest, jaki sabraŭ biełarusaŭ la mora FOTAREPARTAŽ
U polskim Sopacie, pobač z Hdańskam, 10 vieraśnia ŭpieršyniu prajšoŭ biełaruski fiestyval Mara Fest. Častku srodkaŭ ad prodažu kvitkoŭ nakirujuć u kijeŭski Mižnarodny fond miedycynskich inavacyj. Jak heta było i pra što marać biełarusy — hladzicie ŭ repartažy.
Amfiteatr kala akvaparku Sopata pryciahnuŭ u hety dzień biełarusaŭ z roznych haradoŭ Polščy i nie tolki.
Placoŭka fiestyvalu składałasia z troch asnoŭnych łakacyj: scena, kłub, kanapa. Akramia ich była vialikaja zona z roznymi aktyŭnaściami i palanka, na jakoj zajmalisia johaj i vučylisia miedytavać.
Adna z arhanizatarak Iryna Šumskaja raspaviała, što Mara Fest staŭ mahčymy, dziakujučy Asacyjacyi biełarusaŭ Pamorja. Jany zładzili mierapryjemstva pry padtrymcy administracyi Sopata i partnioraŭ. Sama asacyjacyja ŭźnikła ŭ 2020 hodzie padčas humanitarnaj pracy na karyść biełarusaŭ.
Arhanizavać fiestyval kamandzie ŭdałosia za karotki termin: «Ad uźniknieńnia idei da startu prodažu kvitkoŭ prajšło pryblizna 2-3 tydni, damovilisia z artystami, i pačałosia», — kaža Iryna.
U vyniku pradać udałosia bolš za 700 kvitkoŭ.
Tak mała času na padrychtoŭku było z-za taho, što va ŭsich artystaŭ hrafik raśpisany ažno da novaha hoda, tamu vybaru było nie šmat.
U chedłajnierach festu — volnyja «Kupałaŭcy», Źmicier Vajciuškievič, Naviband i Nizkiz. I ŭsio heta z žartami Dzianisa Dudzinskaha i Kaciaryny Rajeckaj u jakaści viadučych.
Spytali ŭ Dzianisa Dudzinskaha, pra što jon maryć.
«Mara — kab ukraincy z-pad Iziuma vybili ruskija vojski.
«Jašče adna vialikaja mara — kab my, usie biełarusy, viarnulisia chutčej u čystuju, śvietłuju, pryhožuju i, abaviazkova, svabodnuju Biełaruś, — padzialiŭsia viadučy. — Samaja vialikaja mara — kab my zaniali pravilnaje miesca siarod jeŭrapiejskaha ludu, siarod jeŭrapiejskaści, i kab adarvalisia ad našaha ŭschodniaha susieda i pajšli ŭ volnaje pryhožaje płavańnie pad błakitnymi vietraziami».
Na adkryćci fiestyvalu prysutničaŭ prezident Sopata Jacek Karnoŭski, jaki akazvaje padtrymku biełarusam. U svajoj pramovie dla haściej jon nahadaŭ, jak važna praciahvać vieryć u toje, što svaboda pryjdzie:
«Kali my pačynali zmahacca za svabodu, to nichto nie vieryŭ, što jana pryjdzie, adnak heta zdaryłasia. I tamu ja vieru, što budzie volnaja Biełaruś i abaronicca volnaja Ukraina. Kaniečnie, ja chaču, kab vy siabie adčuvali jak doma, tamu što Sopat — heta vaš novy dom i vy novyja žychary hetaha horada i Polščy. Ale ja razumieju, što mnohija z vas chacieli b viarnucca, i ja vieru, što chutka tak i budzie», — z nadziejaj skazaŭ Jacek Karnoŭski.
Kupałaŭcy na Mara Fest upieršyniu ŭžyvuju pakazali svaju muzyčnuju prahramu «Ja havaru», stvoranuju na asnovie vieršaŭ sučasnych biełaruskich aŭtaraŭ i aŭtarak. Nazva naradziłasia z apošnich radkoŭ vierša paetki Darji Bialkievič. Stvaralniki vyrašyli, što nazva jomista apisvaje ŭsiu sutnaść taho, što jany robiać jak teatr. Muzyku z aranžyroŭkami akciory napisali sami.
«Heta takaja dziŭnaja historyja, jakaja stanovicca zrazumiełaj, kali ŭsłuchoŭvaješsia, bo tam zusim nialohkija teksty. Sučasnyja biełaruskija paety časam vybirajuć składanyja vobrazy», — tłumačyć idejny stvaralnik prajekta Michaś Zuj.
Kaleha Michasia Volha Kulikoŭskaja adznačaje: «Chaciełasia hetymi pieśniami i vieršami pakazać usio, praz što ciapier prachodziać biełarusy, — i bol, i nadzieju, i kachańnie».
Kupałaŭcy płanavali, što vieršy buduć lahčejšyja — pra kaštoŭnaści, pra jakija biełarusy zabylisia za prablemami. Ale kali akciory i aktrysy stali prynosić vieršy, jakija ich kranajuć, to stała zrazumieła, što atrymajecca inakš. «Sučasnyja vieršy jany takija kołkija, niaroŭnyja, ale žyvyja», — ličyć Zuj.
«Hety prajekt dazvalaje ŭspryniać kupałaŭcaŭ nie z punktu hledžańnia śpiektakla ŭmoŭnaj «Paŭlinki», a kali teksty dastatkova žorstkija, nie śpiecyjalna, ale možna pačuć, naprykład, «bladzina», — razvažaje Michaś, — Byccam my stanovimsia na chvilinu tymi, chto my jość u žyćci».
U adkaz na hałoŭnaje pytańnie fiestyvalu Michaś adrazu kaža: «U mianie mary niama. Praŭda, niama nivodnaj mary. U mianie jość mocnaje žadańnie.
Chaču, kab nichto z nas, prynamsi kupałaŭcy, nie raźbiehlisia kožny sam pa sabie. Kab biełarusy nie raźbiehlisia, kab dačakalisia taho samaha momantu. Kab praciahvali spakojna i ŭparta krok za krokam iści da taho momantu, kali my vierniemsia ŭ Biełaruś».
Volha tak apisała svaju maru tak:
«Kachańnie i tvorčaść! I kab my znachodzili siły i natchniali adno adnaho. U 2020-m my daviedalisia, što takoje salidarnaść, ale heta ŭsio ž termin palityčny. A my zrazumieli, što ŭ niekatoryja momanty čałavieku moža dapamahčy tolki inšy čałaviek. Ty pahavaryŭ, pahladzieŭ adno na adnaho — i tabie krychu lepš. U hetym śviecie, kali spačatku nam spačuvajuć, potym my ŭsprymajemsia ahresarami, chočacca, kab zastavałasia hetaje adčuvańnie, što ŭ biełarusaŭ zaŭsiody jość biełarusy».
Z vystupleńniem kožnaha novaha muzyki nastroj u zale mianiaŭsia. Padčas imprezy kupałaŭcaŭ usie byli skancentravanyja.
Na pieśniach Źmitra Vajciuškieviča łunali radaść i rasčulenaść.
Naviband mnohija słuchali, byccam natchniajučysia.
Na Nizkiz usie prosta adryvalisia tak, niby kožnaja pieśnia apošniaja.
Aleś Łapko, viadučy Jack Quiz i kiraŭnik Biełaruskaha moładzievaha chaba, pravodzić kvizy ŭ Varšavie z 2017 hoda.
«Ja baču, što važna farmavać kamjunici ŭ roznych haradach u Polšy, pa ŭsim śviecie, i tady jany buduć dziejučaj častkaj, buduć stvarać niešta novaje. Jak my bačym, kamjunici Trujmiasta darasło da taho, što ŭžo moža ładzić voś taki fest», — padzialiŭsia Aleś Łapko.
Ź im my taksama pahavaryli pra mary:
«Maja mara ŭ volnaj niezaležnaj Biełarusi, u jakuju zmahu, a hałoŭnaje, zachaču viarnucca nie tolki ja, a kožny inšy biełarus. My ŭsie robim maleńki ŭniosak, kab hetaja mara zbyłasia. Viedajecie, kažuć, što «ŭ nas adna mara na ŭsich», ale ja liču, što ŭ nas šmat maleńkich mar, jakija składajuć hetuju ahulnuju, kab potym, jak niechta žartuje, zmahli na adnym vializnym ciahniku viarnucca praź Ciarespal—Brest u Biełaruś».
Na pačatku fiestyvalu viadučyja praviali nievialikaje apytańnie siarod haściej. Hałoŭnaje pytańnie, kaniečnie: u čym vaša mara? Adkazy byli ab adnym:
— Svaboda!
— Vola!
— Adzinstva!
— Volnaja Ukraina, Volnaja Biełaruś!
Kamientary
čo?
chrenieć. kolki ŭ ich tam prezidentaŭ?