Dub-vołat u Babrujsku źbirajucca pazbavić statusu pomnika pryrody
Bataničny pomnik pryrody miascovaha značeńnia «Babrujski dub-vołat» znachodzicca ŭ avaryjna niebiaśpiečnym stanie. Ekśpierty Navukova-praktyčnaha centra NAN Biełarusi pa bijaresursach rastłumačyli, čamu rekamiendujuć miascovym uładam razhledzieć pytańnie ab spynieńni funkcyjanavańnia kaštoŭnaha duba jak pomnika pryrody, piša «Źviazda».
Duboŭ-doŭhažycharoŭ u Biełarusi zachavałasia niašmat: ich vysiakali va ŭsie časy našaj historyi z-za kaštoŭnaj draŭniny. Tamu takija drevy biare pad achovu dziaržava. Tak, u 2003 hodzie Babrujski haradski vykanaŭčy kamitet abjaviŭ bataničnym pomnikam pryrody miascovaha značeńnia «Babrujski dub-vołat». Dub zachavaŭsia ŭ horadzie z časoŭ Rečy Paspalitaj. Miascovamu staražyłu bolš za 300 hadoŭ.
Siłuet Duba-vołata rezka vyłučajecca siarod zvykłych haradskich dreŭ. Dyjamietr stvała pomnika pryrody roŭny 1,4 m. U vyšyniu dreva dasiahaje 28 mietraŭ. Krona haradskoha staražyła raspaścirajecca na 17,1 m u napramku z poŭnačy na poŭdzień, na 24,2 m — z uschodu na zachad.
Ale ŭ lipieni biahučaha hoda vučonyja Navukova-praktyčnaha centra NAN Biełarusi pa bijaresursach praviali kompleksnaje abśledavańnie ŭnikalnych pryrodnych abjektaŭ u Mahiloŭskaj vobłaści. «Babrujski dub-vołat» daśledavali ŭ siaredzinie viehietacyjnaha pieryjadu, kali žyćciovyja pakazčyki raśliny najbolš vyznačalnyja.
Ekśpierty skłali akt abśledavańnia pomnika pryrody, u jakim prablemnym pytańniem apisali stan viekavoha dreva i rekamiendavali razhledzieć pytańnie ab spynieńni funkcyjanavańnia Duba-vołata jak pomnika pryrody.
Śviatłana Ciareščanka, kandydat bijałahičnych navuk, staršy navukovy supracoŭnik Navukova-praktyčnaha centra NAN Biełarusi pa bijaresursach, raskazała:
«Paškodžańni Duba-vołata ŭ Babrujsku źviazanyja z naturalnym razbureńniem. Dreva straciła halinu pieršaha paradku z častkaj stvała. U miescy razhalinavańnia škiletnych halin źjavilisia dupły, a trutavyja hryby na stvale dreva śviedčać ab najaŭnaści stvałavoj hnili».
«Haliny ŭ asobna stajačaha dreva znachodziacca prykładna ŭ adnym radyusie ad stvała pa ŭsich napramkach, — tłumačyć navukoviec. — Kali łamajucca škiletnyja haliny, drevy hublajuć ustojlivaść. U Duba-vołata ŭ Babrujsku złamanaja adna z bujnych škiletnych halin, druhaja — maje nachił kala 30 hradusaŭ. Mocny viecier moža jaje złamać».
U akcie abśledavańnia pomnika pryrody ekśpierty vysoka acanili pryrodaachoŭnuju dziejnaść miascovych arhanizacyj. Za stanam Duba-vołata naziraje KUP «DEP h. Babrujska». Supracoŭniki pradpryjemstva pravodziać mierapryjemstvy z metaj padaŭžeńnia vieku haradskoha vołata: vydalajuć suchija haliny, dezynfikujuć i płambirujuć raskoliny antysieptyčnymi srodkami.
U 2015 hodzie KUP «DEP h. Babrujska» arhanizavała raboty pa ściahvańni stvała duba stalovym abručom. Jon zmacoŭvaje raskolinu ŭ draŭninie, pieraškadžaje trapleńniu vilhaci ŭnutr dreva praz razłom. Ale prafiłaktyčnyja miery nie mohuć spynić naturalnyja pracesy razbureńnia.
«Dreva znachodzicca ŭ avaryjnym stanie. My rekamiendujem spynić jaho funkcyjanavańnie jak pomnika pryrody», — adznačyŭ Uładzimir UŚCIN, zahadčyk siektara zapaviednaj spravy Navukova-praktyčnaha centra NAN Biełarusi pa bijaresursach.
Adznačajecca, što Dub-vołat u Babrujsku raście ŭ centry horada, pobač z tratuaram i prajeznaj častkaj, pamiž budynkam UUS i kramaj kieramiki. Takoje raźmiaščeńnie dreva niebiaśpiečnaje dla zdaroŭja i žyćcia haradžan, a taksama zdolnaje nanieści straty haradskoj i pryvatnaj majomaści.
Bataničnyja pomniki pryrody — heta ŭnikalnyja raśliny i nasadžeńni. U krainie ich naličvajecca 355: 84 — respublikanskaha značeńnia i 271 — miascovaha (na pačatak 2022 hoda ŭ Biełarusi pieradadziena pad achovu 959 pomnikaŭ pryrody roznych vidaŭ, ź ich 327 respublikanskaha značeńnia i 632 — miascovaha).
Kamientary
"łatyšy tam uže skamiejki načeli rubic na drava" (hł. na 4:11) a my značyt možem siebie pazvolic rubic duby