Rost VUP na 3,8%, dalar pa 2,78 rubla, pavieličeńnie realnych dachodaŭ nasielnictva na 4,1% — takim urad bačyć 2023 hod dla biełaruskaj ekanomiki. Realna? Prahnozy roznyja.
Roźnica ŭ hetym hodzie pamiž płanami i realnaściu — 7,6%
Zhodna z płanam sacyjalna-ekanamičnaha raźvićcia Biełarusi na 2023 hod, VUP pavinien vyraści na 3,8%. Na takija pakazčyki raźličvajuć va ŭradzie.
Ale navat kali hety prahnoz zbudziecca, naša kraina ŭsio adno nie dasiahnie pakazčykaŭ 2021 hoda, pakolki sioleta VUP skaraciŭsia na 4,7%. Chacia ŭrad raźličvaŭ pavialičyć jaho za hod na 2,9%.
Takuju istotnuju roźnicu pamiž zapłanavanymi pakazčykami i faktyčnymi (7,6%) ekśpiertka Beroc Nastaśsia Łuzhina tłumačyć tym, što pry składańni ŭ kancy 2021 hoda płana sacyjalna-ekanamičnaha raźvićcia nichto nie moh ujavić, što nieŭzabavie Biełaruś stanie suahresaram u vajnie.
«Vajna pryviała nie tolki da novych sankcyj, ale i da poŭnaj straty ŭkrainskaha rynku i značnaj častki jeŭrapiejskaha. Usio heta ŭ istotnaj miery paŭpłyvała na ekanomiku krainy», — tłumačyć ekanamistka.
Adnak i prahnozy ad roznych arhanizacyj, zroblenyja ŭ pačatku vajny, taksama akazalisia niedakładnymi.
Naprykład, JEABR u bazavym scenary ŭ mai hetaha hoda prahnazavaŭ skaračeńnie VUP Biełarusi na 6,5%. MVF u krasaviku prahnazavaŭ źnižeńnie VUP krainy na 6,4%. Realnaje źnižeńnie pakul za 11 miesiacaŭ skłała 4,7%.
Što tyčycca inflacyi, to pieršapačatkova pa viasnovych prahnozach JEABR jana pavinna była skłaści 18%. MVF čakaŭ hadavuju inflacyju ŭ Biełarusi na ŭzroŭni 16,5%. Realny ž uzrovień inflacyi pa stanie na listapad — 13,3%.
«Što tyčycca ŭzroŭniu inflacyi, to na jaje zapavoleńnie paŭpłyvaŭ maratoryj na rost cen na niekalki tydniaŭ i ŭviadzieńnie 713-j pastanovy, jakaja abmiažoŭvaje maksimalnyja handlovyja nadbaŭki. Kali b hetaha nie adbyłosia, to ahučanyja prahnozy byli b blizkija da prahnazavanych pakazčykaŭ, pakolki navat urad čakaŭ rost cen na ŭzroŭni 18—19%», — adznačaje ekanamistka.
Jakim moža być 2023-i?
Mižnarodnyja arhanizacyi dajuć bolš piesimistyčnyja prahnozy, čym biełaruski ŭrad.
MVF prahnazuje Biełarusi adnaŭlenčy rost VUP, ale ŭsiaho na 0,2%. Pavodle prahnozaŭ Jeŭrazijskaha banka raźvićcia, VUP skarocicca na 0,3%. Suśvietny bank naŭohuł prahnazuje padzieńnie na 2,3%.
Urad čakaje pavieličeńnie ekspartu tavaraŭ i pasłuh na 5,5%, pavieličeńnie inviestycyj u asnoŭny kapitał na 22,3%, realnyja hrašovyja dachody nasielnictva, zhodna z płanam, pavinny vyraści na 4,1%.
Łuzhina nazyvaje prahnozy ŭładaŭ pa roście ekanomiki ŭ budučym hodzie zanadta aptymistyčnymi.
Ekanamistka ličyć najbolš realistyčnymi danyja, ahučanyja JEABR.
«Jany śpiecyjalizujucca na rynku postsavieckaj prastory i razhladajuć jaho bolš detalova, majuć bolš šyroki dostup da infarmacyi i ŭličvajuć šerah faktaraŭ, jakija mohuć nie ŭziać pad uvahu ŭ Suśvietnym banku i MVF. Akramia taho, prahnoz JEABR rabiŭsia ŭ listapadzie, tamu źjaŭlajecca najbolš poŭnym z punktu hledžańnia ŭliku roznych faktaraŭ.
Pa inflacyi na 2023 hod JEABR prahnazuje 8%, a ŭrad — 7—8%.
Astatnija arhanizacyi nazyvajuć bolš vysokija pracenty. Suśvietny bank — 11,9%, MVF — 12,4%. Ale treba razumieć, što hetyja arhanizacyi rabili svoj prahnoz raniej, čym JEABR. Tamu chutčej za ŭsio jany nie ŭličvali 713-ju pastanovu», — ličyć ekśpiertka.
Jak bačym, pa vynikach hoda inflacyja akazałasia na mienšym uzroŭni, čym navat mierkavaŭ urad.
Adnaŭlenčy rost mahčymy. Za košt čaho?
Na dumku Nastaśsi Łuzhinoj, adnaŭlenčy rost VUP u nastupnym hodzie sapraŭdy mahčymy, pakolki ekanomika pastupova pačynaje adaptavacca da novych umoŭ. Choć prahnazavanaje zapavoleńnie rostu suśvietnaj ekanomiki moža niehatyŭna paŭpłyvać na situacyju ŭ Biełarusi, što budzie vyjaŭlacca ŭ vyhladzie nizkaha popytu na kalijnyja ŭhnajeńni i enierharesursy.
«Kali nie adbudziecca novych uzrušeńniaŭ, to adnaŭlenčy rost pa vynikach nastupnaha hoda realny, choć heta mohuć być bolš ścipłyja ličby, čym zapłanavanyja ŭradam plus 3,8%. Mahčyma, adnaŭlenčy rost budzie ŭ rajonie 1—2%, ale jak ułady źbirajucca dasiahnuć vialikich vynikaŭ — vyklikaje pytańni».
Ekanamistka miarkuje, što ŭrad zakłaŭ taki pryrost, bo płanuje stymulavać popyt unutry krainy.
«Na fonie takich płanaŭ ad urada JEABR i toj ža MVF, naadvarot, zajaŭlajuć ab tym, što rost budzie tarmazić mienavita nizkaja aktyŭnaść unutry krainy. Urad ža robić na heta staŭku. Jon płanuje stymulavać unutrany popyt za košt inviestycyj», — adznačaje Łuzhina.
Inviestycyi płanujuć stymulavać pa troch asnoŭnych napramkach:
- budaŭnictva žylla,
- budaŭnictva infrastrukturnych prajektaŭ (škoły, dziciačyja sady, budynki sacyjalnaha pryznačeńnia i h. d.),
- układańni ŭ vytvorčaść, realizacyja sajuznych prahram.
Adnak u hetym vypadku zakładziena ryzyka nieabhruntavanaha razahrevu ekanomiki, ličyć Łuzhina. Heta možna ŭbačyć i pa płanach Nacbanka ŭ halinie hrašova-kredytnaj palityki — banki płanujuć vydać na 17—21% bolš kredytaŭ, čym sioleta. Dla paraŭnańnia: u biahučym hodzie rost kredytavańnia składzie kala 7%. Ale źmiakčeńnie hrašova-kredytnaj palityki nie zaŭsiody moža pryvieści da pazityŭnych vynikaŭ.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆČytajcie taksama:
Dalar siońnia padaražeŭ amal na try kapiejki. Za hod na 7,39 pracenta
Geely ŭ Biełarusi vypuściŭ novy biudžetny siedan. Kolki kaštuje «narodny» aŭtamabil?
Što čakaje Biełaruś u bližejšyja piać hadoŭ? A Rasiju i Jeŭropu? Śpiecdakładčyk AAN pa Biełarusi daje svoj raskład5
Kamientary