Biełaruski piensijanier raskazvaje pra Hruziju, pracu ŭ fiermiera, vino, hajučuju pryrodu dy złość na łukašystaŭ
«Pasieš koz, niervy supakojvajucca, paźnikali chvaroby. Boh choča, kab ja zdarovym viarnuŭsia», — kaža były palitviazień Viačasłaŭ. Jamu daŭ prytułak na svajoj fiermie hruzin-adnahodak. Biełarus na čužynie dahladaje čužuju haspadarku, a na radzimie jaho čakajuć žonka, dzieci i ŭnuki.
«Haścinnaściu nie złoŭžyvaju. Pracuju. U domie nie lišni»
Viačasłaŭ dziesiać hadoŭ jak na piensii. U 2020-m dałučyŭsia da pratestaŭ, pakidaŭ u sacyjalnych sietkach krytyčnyja kamientary pra siłavikoŭ, trapiŭ pad kryminalny pieraśled.
Za «abrazu pradstaŭnika ŭłady» Viačasłavu dali 2 hady «chatniaj chimii». Potym pačali vyklikać u milicyju pa inšaj kryminalnaj spravie. Ad jaho dabivalisia zhody na «pakajalnaje videa», a kali toje nie ŭdałosia, to stali pahražać turmoj. Jon pakinuŭ radzimu i dva hady pierabyvaje ŭ Hruzii.
Tut žyvie bolš za 13 tysiač biełarusaŭ. Bahata ich pakinuła radzimu, ratujučysia ad palityčnych represij. Hruzija stała adnym z samych papularnych kirunkaŭ rełakacyi biełaruskaha biznesu.
Pieršy čas Viačasłaŭ šukaŭ zaniatak na miascovych vytvorčaściach, ale nikomu piensijanier nie prydaŭsia. Pierabivaŭsia časovymi padpracoŭkami, pakul nie paznajomiŭsia ź fiermieram, jaki prapanavaŭ stać jamu kampańjonam.
«Što pradamo, vyručku, kazaŭ, papałam. A mnie šmat nie treba. Kab byŭ načleh dy internet. U fiermiera ja nibyta ŭ haściach, ale haścinnaściu nie złoŭžyvaju. Pracuju. U domie nie lišni…» — raskazvaje Viačasłaŭ.
Pryjechaŭšy da fiermiera, biełaruski piensijanier byŭ u depresii. Jaho dajmaŭ niespakoj i dumki, što ŭ staraści pakinuŭ radzimu. Ad pryhniečanaści zaraz ratujuć pryroda i kozy.
«Pasieš koz, naziraješ za imi, niervy supakojvajucca. U mianie niamała było chvarob, chraničnych, uzrostavych. A ciapier niekatoryja paźnikali. Cisku, naprykład, niama. Pierastaŭ prafiłaktyčnyja preparaty prymać dla jaho narmalizacyi. Byvaje, hałava pabolvaje, ale ž ja ŭžo nie chłopčyk», — razvažaje Viačasłaŭ.
«Boh choča, kab ja zdarovym viarnuŭsia i misiju svaju vykanaŭ, — dadaje jon. — My ž na šeściach vyhukvali: «Nie zabudziem, nie darujem». Treba pryjechać i razabracca z tym, kamu my «nie darujem». Ja złapamiatny».
Viačasłaŭ naradziŭsia ŭ rajcentry i nie ličyć siabie viaskovym žycharom.
«Spačatku było ciažkavata, pakul nie vyvučyŭ zvyčki koz. U kožnaj svoj charaktar. Adna pasłuchmianaja, a druhaja moža harcavać bieź pierapynku. Ale čałaviek moža ŭsiamu navučycca. U mianie vyjšła chutka asvoić, jak daić karoŭ i koz», — zaŭvažaje Viačasłaŭ.
Haspadarku fiermiera biełarus nazyvaje naturalnaj i prymityŭnaj. Miechanizacyi ŭ joj niama. Piensijanier ceły dzień zaniaty spravami. A apošnim časam naohuł dahladaje jaje adzin, bo fiermier afarmlaje dakumienty na dzialanku ziamli bližej da hor i padalej ad horada, jaki razrastajecca, pahłynajučy viosku.
«Nie skažu, što ja duža stamlajusia, ale i łajdačyć času nie maju. Usio davodzicca rabić rukami. U haspadarcy śvińni, karova, ciala, kury, kački, 32 kazy z kaźlaniatami. Niadaŭna prybiłasia da nas aviečka. Kabyła jość, žarabia, voślik, ź jakim zabaŭlajecca miascovaja dziatva», — raskazvaje Viačasłaŭ.
Jaho pracoŭny dzień pačynajecca na dośvitku.
«Padymajusia, karovu na vypas haniu, ciala pryviazvaju ŭ poli, karmlu śviniej, sabak. Ranicaj daju 11 koz, bo jany stajać asobna ad kaźlaniat, a ŭviečary tolki traich, bo kaźlaniaty vysmoktvajuć matak», — apaviadaje pra svaje abaviazki Viačasłaŭ.
U Hruzii zimy ŭ paraŭnańni ź biełaruskimi ciopłyja, zaŭvažaje surazmoviec:
«Za ŭsiu zimu try razy śnieh tolki vypadaŭ i ad jaho chutka znaku nie zastavałasia. Patreb u dychtoŭnych pabudovach niama. Karovy stajać pad pavietkami, a aviečki ŭ zahonach. Karova ŭsiu zimu paśviłasia, jak i kozy».
«Za paŭhoda bolš vypiŭ, čym za ŭsio svajo žyćcio»
Fiermier — adnahodak Viačasłava. Svaju haspadarku zakłaŭ 15 hadoŭ tamu. Sam jon z Tbilisi. Fiermierstvam zaniaŭsia, kab być niezaležnym. Biełarusu haspadar pryznaŭsia, što haradskoje žyćcio jamu abrydła i zachaciełasia na pryrodu. Žonka admoviłasia ź im jechać, i jon jaje kinuŭ.
«Hruzin ličyć, što žonka pavinna za mužam iści ŭsiudy. Ciapier zredku ź joju sustrakajecca. Da jaho pryjazdžajuć dzieci. U mianie vypytvaŭ, čamu sa mnoju maja nie pryjechała…» — apaviadaje Viačasłaŭ.
Haspadarka fiermiera pa mierkach Hruzii nievialikaja. Niejak Viačasłaŭ sustreŭ chłopca, jaki pierahaniaŭ statak sa 150 aviečkami. Jašče ŭ adnaho haspadara atara aviečak siahaje 1100 asobin. U vioskach ludzi trymajuć pa 45 karoŭ.
Vyrablenaje fiermier pradaje. Kali zastajecca małako, to robicca syr i tvaroh, jakija taksama pradajucca.
Litr kazinaha małaka kaštuje 11 rubloŭ (10 łary), karovinaha — 5 rubloŭ (4 łary). Za dziasiatak jajek fiermier prosić 8 rubloŭ (7 łary). Siaredniaja piensija ŭ Hruzii nie daciahvaje da 350 rubloŭ (260—300 łary).
Viačasłaŭ kaža, što ŭ Hruzii charčy daražejšyja, čym u Biełarusi, ale tamtejšaje staŭleńnie hruzin da dabrabytu inšaje.
«Kali pradukcyja nie raspradajecca, to jana razdajecca zadarma. Potym nas častujuć inšym. Kali čałaviek akazvajecca biez pracy ci ŭ jaho niešta zdaryłasia, to siabry, znajomyja dapamahajuć jamu. Hruziny kažuć, što ŭ ich zdavion tak było. My zabili niadaŭna kabana — 300 kiłahram. Usio ŭ chaładzilnik nie ŭlezła. Dzieci fiermiera zabrali. Susiedziaŭ jon pačastavaŭ», — adznačaje biełarus.
Viačasłaŭ kaža, što hruzinskaja haścinnaść i šyrynia dušy nie vydumka. Kali ŭ fiermiera biasieda, to na jaje abaviazkova zaprosiać čužynca. Ale biełarus zastollaŭ staŭ paźbiahać.
«Za paŭhoda bolš vypiŭ, čym za ŭsio svajo žyćcio, — pryznajecca jon. — Jany pjuć čaču, a moj arhanizm nie vytrymlivaje, i ja chutka pjanieju. Dyk pju biełaje vino. Adzin hruzin zaŭvažyŭ heta i skazaŭ, što i ja ŭžo hruzin. Paabiacaŭ pačastavać svaim vinom i nazaŭtra pryvioz jaho 20 litraŭ. Na navahodździe dastaviŭ jašče dziesiać. Dyk užo ja častavaŭ haściej».
Sielskaja haspadarka ŭ Hruzii trymajecca na pryvatnikach, a kałhasaŭ, jak u Biełarusi, pa sutnaści nikoli i nie było. U saviecki čas niamała hruzin trymała pa 300 aviečak, a kali Saviecki Sajuz razvaliŭsia, to ziamlu razdali achvotnym.
Miascovym fiermieram nichto nie ŭkazvaje, što im vyrablać i nie pryhladaje za imi.
Viačasłaŭ apavioŭ svajmu kampańjonu, jak Łukašenka nakinuŭsia na ahrarnikaŭ za «abasranych karoŭ». Hruzin śmiajaŭsia, ale nie zrazumieŭ, navošta kiraŭniku dziaržavy iści ŭ karoŭnik.
Fiermier raić svajmu pamočniku pa viartańni zakłaści svaju haspadarku.
«Ja jamu adkazaŭ, što dla hetaha ŭ Biełarusi patrebna niamała srodkaŭ, ale ŭ maje płany fiermierstva nie ŭvachodzić. Na radzimie budu adpačyvać, z unukami zabaŭlacca. Ja heta zasłužyŭ», — pierakazvaje adkaz hruzinu biełarus.
«Niaŭžo ja budu pierad złačyncami kajacca. U čym maja vina?»
Viačasłaŭ kaža, što hruziny, ź jakimi jon sustrakaŭsia, dapamahajuć ukraincam i pieražyvali za Biełaruś padčas pratestaŭ. Jany spadziavalisia, što biełarusy adyduć ad Rasii, jakaja akupavała Abchaziju i Paŭdniovuju Asieciju i stvaryła tam sieparatysckija ŭrady.
«Kali pryjechali rasijanie ratavacca ad mabilizacyi, dyk ceny tut uźlacieli na ŭsio. Na kvatery ceny ŭzraśli ŭtraja. Biełaruskim emihrantam tut niaprosta žyviecca. Davodzicca ciažka pracavać. U chostełach načujuć. Byvaje, što na budoŭli śpiać uzimku na pienapłaście», — raskazvaje Viačasłaŭ.
Pa jaho słovach, biełarusy ŭ Hruzii duža złyja na łukašystaŭ, bo praź ich akazalisia adarvanyja ad radzimy.
«Mnohija chočuć viarnucca ŭ Biełaruś i źvieści ź im rachunki. Ja padumvaŭ, što kali laśniecca režym Łukašenki, dyk tut jašče zastanusia krychu. Nie chaču hrech na dušu brać», — vykazvajecca Viačasłaŭ.
Piensijanier ź Biełarusi ličyć, što znojducca suajčyńniki, jakija navažacca źviarnucca ŭ kamisiju pa viartańni. Jon ža taho rabić nie źbirajecca.
«Niaŭžo ja budu pierad złačyncami kajacca? U čym maja vina? Nie stanie nikoli biełaruski šlachcic pierad śvińniami bisier sypać», — davodzić Viačasłaŭ.
Piensijanier irviecca na radzimu da ŭnukaŭ, jakija mohuć jaho nie paznać.
«Za što mianie ź imi razłučyli?» — pytajecca jon.
Piensijanier ličyć, što praciahłaść emihracyi nie zaležyć užo ad biełarusaŭ. Pa jaho słovach, z Łukašenkam doŭha cyvilizavany śviet «cackaŭsia, pakul jon zabivaŭ niazhodnych ź im».
«Spadzieŭ na Ukrainu, jakaja razabje Pucina, i Łukašenku bolš nichto nie budzie dapamahać. Tady ŭ nas źjavicca nadzieja na viartańnie».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
Hieapalityčnaja hulnia Kitaja: jakuju rolu vykonvajuć Pucin i Łukašenka?
U Hruzii prachodziać žanočyja maršy suprać zakona ab inšaziemnych ahientach
«Ciabie b baćka praklaŭ»: Maci fihuranta «małočnaj spravy» prabiłasia na spatkańnie ź im, kab ślozna paprasić nie supracoŭničać sa śledstvam3
Kamientary
a šlachcic što - pry pieršaj niebiaśpiecy źbiahaŭ? i nie baraniŭ svaju ziamlu?