«Pradaŭ 40 stolikaŭ — zarabiŭ 4000 rubloŭ». Chakieist pierajechaŭ u viosku, kab pracavać z drevam
Jelisieju — 25, i apošnija niekalki hadoŭ jon pracuje z drevam. U jaho nie było ni stankoŭ, ni viedaŭ, ni klijentaŭ — tolki žadańnie, videaŭroki na YouTube i dobryja ruki. Ciapier u jaho dva brendy, majsternia, abstalavanaja pa apošnim słovie techniki, šnar na vialikim palcy ruki i žadańnie spaścihać novyja viaršyni — rabić meblu dla doma. Jakim byŭ jahony šlach, piša Onliner.
Kab znajści maładoha majstra pa drevie, pryjšłosia vyjechać za MKAD. Žyvie Jelisiej pobač ź vioskaj Jermaki.
Domik na ŭčastku — heta i skład dla niekalkich kuboŭ dubu, i majsternia, dzie ŭvasablajucca samyja roznyja idei i pažadańni zakazčykaŭ (uklučajučy samoha Jelisieja), i, ułasna, dom, dzie žyvie chłopiec.
Svaje ruki jon prykłaŭ da ŭsiaho: da płota, kresłaŭ, stałoŭ, tumbaŭ, manhała, altanki, majsterni, droŭ. Pabudavać dom chłopiec źbirajecca sam — heta jość u jaho płanach.
Ciaha da dreva ŭ jaho — ź dziacinstva. Inicyjatyŭnamu dziciaci nie zabaraniali čapać rečy darosłych, a davali volu i navučali pracy. Tak, u 5 hadoŭ jon užo kałoŭ drovy, u 12 pabudavaŭ u babuli na ŭčastku areli, a ŭ 22 pačaŭ svaju spravu. Pieršym vyrabam, jaki Jelisiej zrabiŭ u tady jašče nieabžytaj majsterni, dzie stanki stajali na ziamli (padłohi, pa sutnaści, nie było), staŭ kamplekt sadovaj mebli dla znajomych uzamien na vokny dla ŭsio toj ža majsterni.
— Ja tady ni ličyć nie ŭmieŭ, ničoha. Kažu: «Tak, viadoma, u mianie jakraz z budoŭli doški zastalisia». Tak i atrymaŭsia kamplekt, — raspaviadaje chłopiec.
«Ja navat nie dumaŭ, čym budu zajmacca, vyznačanaha płana taksama nie było»
Ciapier u majsterni čyścinia i paradak, usie instrumienty majuć svaje miescy i svaje kručki. Zdavałasia b, naviali marafiet pierad pryjezdam žurnalistaŭ, ale nie, usia reč u dyscyplinie i pierfiekcyjaniźmie chłopca. Ź pieršaj Jelisiej znajomy z šaści hadoŭ: jon usio žyćcio zachaplajecca chakiejem, advučyŭsia na treniera i hulaŭ u roznych lihach.
Ale ŭ niejki momant, nie straciŭšy nivodnaha zuba, chłopiec zachacieŭ raźvivacca ŭ inšaj spravie — pačaŭ majstravać usio zapar.
Šalonych hrošaj na adkryćcio nie było, a na tyja, što byli, naŭrad ci kupiš navat stareńkuju mašynu. Toje, što ŭdałosia nazapasić, i ŭkłaŭ u budoŭlu. Praź niejki čas zamiest pustki z łaźniaj stali vyrastać pabudovy.
— Arandavać pamiaškańnie, haražy i składy ŭ Minsku ja nie chacieŭ, naadvarot, hladzieŭ niešta ŭdalečyni ad stalicy i chacieŭ budavać usio samastojna. Ale na adlehłaści 30—40 kiłamietraŭ ad Minska cana na ŭčastki takaja, što na budaŭnictva hrošaj nie zastaniecca. Dalej — niavyhadna ŭ płanie łahistyki. Nu, babula mnie i kaža: «Chočaš, zabiraj učastak nasuprać, pasprabuj što-niebudź tam zrabić». Dzied spačatku źniervavaŭsia: u jaho ŭsio ž tut łaźnia była.
Ja navat nie dumaŭ, čym budu zajmacca, peŭnaha płana taksama nie było. Prosta rabiŭ pamiaškańnie dla pracy, a jakoje, boh jaho viedaje. Nu i ŭsio, majsternia jość, hrošaj na krutyja materyjały niama, ale zastalisia abrezki paśla budoŭli. I ja pačaŭ rabić usio zapar. Hladzieŭ na karcinki ŭ internecie i sprabavaŭ paŭtaryć. Paralelna raźvivaŭ Instagram.
Było, viadoma, nialohka, ale chłopiec vieryŭ i viedaŭ, što dla pośpiechu treba ŭsiaho dva składniki: ciarpieńnie i pastajanstva. I ŭ jaho jany byli. Na chutki vynik Jelisiej nie raźličvaŭ, a blizkija, chacia i chvalavalisia za hieroja, padtrymali jaho vybar.
— Strašna nie było: moža, uzrost taki, moža, charaktar. Mama za mianie pieražyvała, ale ja jaje suciešyŭ: maŭlaŭ, kali nie atrymajecca, viarnusia ŭ sport. Čamu kinuŭ? U padletkavym uzroście heta kruta, dyscyplina, charaktar — usie hetyja važnyja jakaści, viadoma, spatrebiacca ŭ dalejšym. Ale ŭ darosłym žyćci heta zvyčajnaja praca, dzie za ciabie farmirujuć hrafik, kamandziroŭki. A mnie chočacca znajści svajo miesca, siamju zavieści, chatu pabudavać. A atrymaju traŭmu — i kudy ja? Usio moža skončycca ŭ luby momant.
Ciapier usio zaležyć tolki ad mianie.
«Adpraviŭ 20 stolikaŭ poštaj, i jany źnikli»
Patrochu Jelisiej pradavaŭ svaje vyraby i atrymlivaŭ za heta niejkija hrošy, ale prybytkam heta nazvać było ciažka. Dy i abjomy byli nie tyja. I voś adnojčy jaho maci źviarnuła ŭvahu na vystavy ramieśnikaŭ u handlovych centrach.
«Vinnyja stoliki robiać, doški — cikavyja štuki, i čerhi stajać», — raspaviała maci. A Jelisieju tolki daj ideju — i jon užo jedzie pa pieršy ŭ svaim žyćci dub. Z hetaha pačaŭsia novy etap u raźvićci jaho ramiastva. Možna navat skazać, papierła!
— Sam vyrab atrymaŭsia adrazu, na adzin stolik u mianie pajšoŭ niedzie dzień. U im kuča niuansaŭ: nožki pavinny składvacca, materyjał — być pryjemnym navobmacak i hetak dalej. Dyzajn prydumlaŭ sam adrazu na papiery, biez usiakich mudrahielistych prahram i kanstruktaraŭ. Tak, u internecie jość kuča šabłonaŭ, ale ja nie lublu paŭtarać. Va ŭsich byli kruhłyja stoliki, a ja chacieŭ vydzielicca i zrabiŭ avalny.
Z vystaŭ ja staŭ atrymlivać pieršyja hrošy i nakiroŭvać ich na rekłamu ŭ Instagram (da hetaha viečarami siadzieŭ i padpisvaŭsia na ŭsich zapar). Handlavać ja tady nie ŭmieŭ. Dumaŭ, što dobry tavar pradaść siabie sam, ale tak nie byvaje. Pryjšłosia vučycca. Pracavaŭ u asnoŭnym na skład, bo vinnyja stoliki brali ŭ jakaści padarunka, i čakać taki dzień-dva nichto nie budzie.
Viadoma, nie abyšłosia bieź niepryjemnaściaŭ. Pamiataju, u mianie zamovili optam 20 stolikaŭ — pieršy vialiki zakaz. Ja na kuražy ich zrabiŭ za try dni, adpraviŭ poštaj u Jeŭropu — i cišynia. Stoliki źnikli, klijent patrabuje viarnuć pieradapłatu. Tak ja zastaŭsia biez hrošaj i biez stolikaŭ.
Jak zrub pieratvarajecca ŭ hrošy
Kali koratka, to dreva prachodzić praz usie stanki. Pačynajecca ŭsio z fuhanka, tut płoskaść robiać roŭnaj pad 90 hradusaŭ. Potym narychtoŭki adpraŭlajucca na rejsmus. Pahablavali doški i na frezier. Raśpiłavali — samy čas lapić u ščyt — na heta sychodzić kala sutak. Kali dreva stanie ŭstojlivym, łobzikam pad trafaret vyrazajecca forma. Na finišy vyrab šlifujecca i pakryvajecca łakam.
Jelisiej čuŭ pra reśpiratar i akulary, ale pracuje bieź ich, bo paciejuć. Dla jaho hałoŭnaje — kamfort, tamu chłopiec padbiraje zručnyja krasoŭki, inakš nohi stamlajucca. Sa srodkaŭ abarony vykarystoŭvaje tolki navušniki, a z pyłam spraŭlajucca vyciažka i pyłasos. Kali kazać pra traŭmy, to chłopiec ź imi znajomy: jašče ŭ padletkavym uzroście jamu ledź nie raśpiłavała vialiki palec piłoj.
— Usio heta źjaŭlałasia pastupova. Niejkija instrumienty ŭ mianie byli, niešta dakuplaŭ. Jak jakoje śviata, toj ža dzień naradžeńnia, mnie asabliva ničoha nie treba, ja i prasiŭ padaryć mnie instrumient: dryl, łobzik abo pryładu dla ŭkručvańnia šrub. Tak i źjaviłasia baza, ź jakoj ja pačynaŭ. Paźniej, jak abžyŭsia, nabyŭ novyja stanki.
— U siaredni miesiac ja zarablaŭ kala 2—3 tysiač rubloŭ. Viadoma, jość i asablivyja daty kštałtu śviat. Naprykład, pierad Novym hodam ja tydni dva rabiŭ 150 stolikaŭ: da troch ranicy habluješ, piłuješ, aby paśpieć, až stanok pierahravajecca. Klejka ščyta — pracajomki praces, treba pačakać sutki, kab dreva stała bolš tryvałym. Tamu niejki čas ja kuplaŭ hatovyja. Z partyi za 800 rubloŭ atrymlivałasia zrabić 40 stolikaŭ. Adzin kaštuje 100 rubloŭ. Voś i ličycie dachod.
Paśla zvužeńnia asartymientu da došak i vinnych stolikaŭ u chłopca źjaviłasia svaja liniejka, jakaja składajecca ź piaci-siami vyrabaŭ. A razam ź liniejkaj źjaviŭsia i brend — WoodEL, a jašče šoŭrum u Minsku.
— U mianie ź dziacinstva mianuška Jeł, adsiul i nazva, ale ŭsie čytajuć jaje pa-svojmu. Ciapier ja źmianiŭ vid dziejnaści i zaniaŭsia pufikami, tak źjaviŭsia novy brend — ELPouf. Šoŭrum pryjšłosia začynić, bo na 15 «kvadratach» pufiki asabliva nie vystaviš.
Pierazahruzka i druhoje dychańnie
Ciapier Jelisiej pačaŭ usio z nula, ale ŭžo ź nieacennym dośviedam i kučaj instrumientaŭ. Adnojčy ŭ hałavie źjaviłasia ideja — zrabić puf. I tam jana da pary da času i zastavałasia. I voś paŭtara miesiaca tamu ruki dajšli. Razam ź dziaŭčynaj jany sabrali puf i ŭžo vyjšli na pieršy prodaž. U płanie zarobku mocna nie stracili. Vinnyja stoliki i doški, viadoma, nie abyšli, ale na žyćcio i ramiastvo całkam chapaje.
— Nie škaduju: ja ž ničoha nie kidaju, prosta heta krychu inšy napramak. Stanki nikudy nie padzielisia, u luby momant mahu viarnucca. Kali zakažuć partyju stolikaŭ, zrablu biez prablem. Čamu ŭvohule pryjšli da pufaŭ? Tamu što ŭ krainie na zamovu ich amal nichto nie robić, ludzi biaruć toje, što prapanujuć u kramach. A da mianie źviartajucca klijenty i havorać, što try hady šukali takoha majstra.
Praces vyrabu pufaŭ znachodzicca pad hryfam «Sakretna», i hetuju tajamnicu my paabiacali nie raskryvać. Kali ścisła, to robicca baraban, napaŭniajecca parałonam i abšyvajecca tkaninaj. Nu, a ŭsio važnaje — u drobiaziach.
— Rabić ich ciažej: tut jašče i z tkaninaj treba ŭmieć pracavać, čym spačatku zajmałasia mama. Ja doŭha šukaŭ pastaŭščykoŭ, vučyŭsia jaje sšyvać, łamaŭ hałavu, jak zrabić roŭnaje švo, abjeździŭ niekalki švačak, raiŭsia. Ale, jak akazałasia, usio prychodzić z dośviedam. Pa drevie nie dajuć zasumavać nožki da mebli. U pracesie vykarystoŭvaju samuju darahuju tkaninu, parałon i dub, kab pazicyjanavacca ŭ premium-siehmiencie.
Asobliva hrafik pracy ad źmieny kirunku nie źmianiŭsia: jaho jak nie było, tak i niama.
— Ty ŭ pracy 24/7, ale ŭ toj ža čas, kali stamiŭsia, idzieš i adpačyvaješ. Ciapier, bo pracuju ŭ asnoŭnym na zamovu, u mianie źjaviłasia bolš volnaha času. Ruki pa staroj pamiaci da došak nie ciahnucca, tut na ŭčastku spraŭ i biez taho chapaje, — tłumačyć chłopiec.
— Što vas natchniaje?
— Heta svaja sprava, chočacca, kab jana prasoŭvałasia i rasła. Kali niama niejkaj fizičnaj pracy, ty ŭsio roŭna zaniaty pošukam idej, kantentam, padboram fotastudyj, materyjałaŭ. Ja nie tolki majstar, ale i pijarščyk, buchhałtar, analityk i hruzčyk. Pryjści da kahości ŭ majsterniu i pracavać z vaśmi da piaci, vykonvać adnatypnuju pracu — heta nie moj varyjant.
Trochi źmianiŭsia padychod da spravy: pufiki na składzie niepatrebnyja, u kožnaha svoj interjer i svaje pažadańni.
— Asabliva na kankurentaŭ nie hladžu, mnie ŭsio roŭna, chto tam jak robić, hałoŭnaje, jak rablu ja. Časam byvała, što rabili padobnyja stoliki, ale ja da hetaha staŭlusia niejtralna. Paŭtaryli i paŭtaryli — što mnie, łajacca z-za hetaha?
«Ja padniaŭ adnaho sa słabavikoŭ — i vypuściŭ jaho na asfalt». Desantnik Rusłan Akostka raskazaŭ, jak adsiedzieŭ 4 hady17
Kamientary