Jak piša The Washington Post, uličvajučy toj fakt, što z samaha pačatku kanfliktu šmatlikija rasijskija namahańni nie zmahli sarvać pastavak zachodniaj vajskovaj dapamohi Ukrainie, raźviedvalnyja słužby ZŠA ŭ lutym papiaredzili, što Rasija, mahčyma, budzie šukać sposaby sabatavać pracu łahistyčnych abjektaŭ na terytoryi NATA z vykarystańniem sposabaŭ, jakija, pavodle słoŭ amierykanskich raźviedčykaŭ, ciažka prypisać Rasii. Adnym z takich sposabaŭ było pryciahnieńnie hramadzian Ukrainy i Biełarusi dla praviadzieńnia apieracyj.
Jak stvarałasia sietka
Pavodle vydańnia, u pačatku hetaha hoda ŭ internecie, u tym liku ŭ ruskamoŭnych kanałach u Telegram, jakija časta naviedvajuć biežancy ŭ Polščy, stali źjaŭlacca abjavy ab rasklejcy ŭ hramadskich miescach ulotak abo abjaŭ.
Pa słovach śledčaha polskaj kontrraźviedki — Ahienctva ŭnutranaj biaśpieki Polščy (AUB), — ananimnyja pracadaŭcy abiacali płacić ad niekalkich dalaraŭ za naniasieńnie nadpisu, padobnaha da hrafici, da 12 dalaraŭ za raźmiaščeńnie płakata. Pavodle infarmacyi, pieradadzienaj AUB, ulotki i płakaty źmiaščali nadpisy «Polšča ≠ Ukraina», «NATA adychodź» i «Nie budź Bajdenam».
Pavodle słoŭ aficyjnych asob, raspaŭsiudžvańnie takich materyjałaŭ pieraśledavała dźvie mety: raspalvańnie antyŭkrainskich nastrojaŭ u Polščy, a taksama pravierku hatoŭnaści navabrancaŭ vykonvać zadańni suprać krainy, jakaja ich prymaje.
Tym, chto pakazaŭ fatahrafii, jakija dakazvali, što jany zrabili toje, ab čym ich prasili, davali bolš niebiaśpiečnyja zadańni. Niekatorym zahadali kupić adnarazovyja sotavyja telefony i fotaaparaty, jakija praz schovanki pieradavalisia inšym navabrancam, jakija pačali pieramiaščacca pa Polščy, fatahrafujučy i pierasyłajučy fota čyhunačnych stancyj, aeradromaŭ i marskich partoŭ.
Novyja ahienty raźmiaščali kamiery ŭzdoŭž čyhunačnych puciej i schavanyja pryłady sačeńnia ŭ vajskovych hruzach. Zatym, u sakaviku, pryjšoŭ novy zahad ab pusku pad adchon ciahnikoŭ, jakija viazuć zbroju va Ukrainu.
The Washington Post adznačaje, što polskija ŭłady ličać, što zahadkavym zakazčykam było rasijskaje ahienctva vajskovaj raźviedki — Hałoŭnaje raźviedvalnaje ŭpraŭleńnie (HRU), a sarvanaja apieracyja ŭjaŭlała saboj samuju surjoznuju rasijskuju pahrozu na terytoryi NATA z taho času, jak Maskva pačała svajo ŭvarvańnie va Ukrainu ŭ minułym hodzie. Metaj dyviersii było sarvać patok zbroi praz Polšču, na dolu jakoha prypadaje bolš za 80 pracentaŭ vajskovaj techniki, jakaja pastaŭlajecca va Ukrainu.
Aficyjnyja asoby paviedamili vydańniu, što ahienty atrymlivali apłatu ŭ kryptavalucie i bankaŭskimi pieravodami z rachunkaŭ, jakija niemahčyma adsačyć. Tajemnyja sponsary hetaj pracy publikavali svaje staŭki pa apłacie ŭ formie elektronnych tablic. Samyja darahija zadańni byli źviazanyja z sabatažam, padpałam i zabojstvam, ale navat jany, pa danych pradstaŭnikoŭ AUB, kaštavali ŭsiaho niekalki sotniaŭ dalaraŭ.
Śledčyja miarkujuć, što Rasija vybirała rekrutaŭ, čyj uzrost i pachodžańnie mienš za ŭsio mahli pryciahnuć uvahu słužby biaśpieki. Bolšaści ź ich było kala 20 hadoŭ, a adnamu — usiaho 16. Da lutaha stała prajaŭlacca arhanizacyjnaja struktura.
Pavodle infarmacyi, pradstaŭlenaj AUB, apieracyja była zasnavanaja na kłasičnaj struktury jačejek. Kožnaja jačejka vykonvała svaju rolu ŭ ramkach ahulnaha płana: nazirańnie, nabyćcio, łahistyka i apieracyi. U kožnaj byŭ lidar, davieranaja asoba rasijskich śpiecsłužbaŭ. Tyja, chto znachodziŭsia na nižejšych uzroŭniach, trymalisia ŭ niaviedańni i nie byli znajomyja pamiž saboju, kali ŭ hetym nie było nieabchodnaści.
Śledčyja adznačajuć, što z rostam składanaści zadańniaŭ navat małodšyja členy sietki pačali razumieć, što, imavierna, pracujuć na Maskvu. Niekatoryja apraŭdvali svoj udzieł jak adnosna biasškodny ci finansava nieabchodny. Śledčyja dapuskajuć, što vykanaŭcy taksama mahli bajacca admovicca, bo ličyli, što ŭžo daloka zajšli.
Jak sietka była raskrytaja
The Washington Post adznačaje, što, niahledziačy na zajavy aficyjnych asob, što Polšča nakiravała sotni ahientaŭ dla abarony tranzitnych šlachoŭ i pahraničnych pierachodaŭ, jakija taksama kantralujucca zachodnimi bieśpiłotnikami, samalotami-špijonami i spadarožnikami,
rasijskaja dyviersijnaja sietka zastavałasia niezaŭvažanaj, pakul zvyčajny prachožy nie zaŭvažyŭ abjektyŭ kamiery, jaki vyhladaŭ z-za dreŭ i kustoŭ uzdoŭž važnaha ŭčastka čyhunačnaha puci, i nie paviedamiŭ uładam. Pryłada, standartnaja videakamiera, jakaja vykarystoŭvaje soniečnuju enierhiju, pieradavała kadry prachodžańnia hruzu ŭ anłajn-repazitoryj, da jakoha možna było atrymać dystancyjny dostup z dapamohaj parola.
Vykarystoŭvajučy danyja z kamiery, zapisy mabilnych telefonaŭ i najbližejšyja vyški sotavaj suviazi, śledčyja zmahli vyznačyć nie tolki čas ustalavańnia pryłady, ale i toje, chto ŭ hety čas znachodziŭsia pablizu. Heta adzin ź niekalkich vidavočnych promachaŭ drenna navučanych rasijskich ahientaŭ.
Pry ahladzie inšych učastkaŭ byli znojdzienyja dadatkovyja kamiery. Adna — na stvale tapoli kala mosta, dzie ciahniki pavinny źnizić chutkaść, druhaja — na halinie, adkul adkryvaŭsia vid na čyhunačnyja raźjezdy.
Pa słovach śledčaha, praź niekalki dzion ułady zatrymali padazravanaha, jaki paviedamiŭ infarmacyju pra inšych udzielnikaŭ hrupy, u tym liku pra svajho kuratara. Apieratyŭnyja dziejańni vyvieli na asobnych udzielnikaŭ i jačejki.
Polskija aficyjnyja asoby zajavili, što ich pieršapačatkovy płan byŭ u adsočvańni sietki, kab daviedacca bolš pra jaje namiery i łancužok padparadkavańnia. Ale jany byli zmušanyja admovicca ad hetaj idei paśla pierachopu paviedamleńniaŭ, jakija śviedčyli ab tym, što płan pa zryvie pastavak zbroi ŭžo pačaŭsia.
Pavodle słoŭ aficyjnych asob, śledčyja znajšli padrabiaznyja instrukcyi, adpraŭlenyja ŭ adnu ź jačejek sietki, nakont raźmiaščeńnia pryład dla ździajśnieńnia schodu z rejek u tych miescach čyhunačnaha pałatna, dzie ciahniki, jakija ruchajucca navat z umieranaj chutkaściu, mohuć syści z rejek. Čynoŭniki paprasili nie vydavać charaktaru pryład.
Śledčy AUB zajaviŭ, što sama mieniej dva navabrancy pahadzilisia vykanać heta zadańnie, i što viadomyja miesca i čas jaho praviadzieńnia. Jon pryznaŭ, što pryłady nie byli znojdzienyja padčas pieratrusaŭ u niekalkich miescach. Tamu zastajecca niezrazumiełym, ci atrymali ich vykanaŭcy, i kali tak, to dzie ich schavali.
Biełarusy siarod ahientaŭ
Polskija ŭłady zajavili, što da hetaha času isnujuć značnyja prabieły ŭ ich razumieńni arhanizacyi sietki, u tym liku nieviadomyja asoby rasijskich apieratyŭnikaŭ, jakija joju kiravali, i adsutničaje poŭny abjom zašyfravanaj pierapiski ź lidarami jačejek u Polščy.
Siarod zatrymanych pa hetaj spravie 12 ukrainskich biežancaŭ, adzin rasijanin i troje hramadzian Biełarusi. Polskija aficyjnyja asoby admovilisia paviedamić, dzie jany ŭtrymlivajucca i chto pradstaŭlaje ich intaresy ŭ zakrytych sudovych pasiadžeńniach. Ukrainskija aficyjnyja asoby, u tym liku pasoł krainy ŭ Varšavie, taksama admovilisia adkazvać na pytańni vydańnia.
Zatrymanyja biełarusy — 28-hadovy Uładzisłaŭ Paśmiciucha i jaho dziaŭčyna, 18-hadovaja Maryja Miadźviedzieva, 41-hadovy Mikałaj Maskalenka. Fota: sacsietki zatrymanych i «Kibierpartyzany»
Ab aryštach biełaruskich hramadzian stała viadoma z dypłamatyčnaj telehramy, nakiravanaj Polščaj u pasolstva Biełarusi. U joj śćviardžałasia, što zatrymanyja biełarusy byli častkaj jačejki, jakoj kiravaŭ čałaviek, viadomy jak «Andrej», asoba jakoha ŭ toj čas nie była viadomaja.
Vydańnie zaznačaje, što imiony biełarusaŭ byli apublikavanyja ŭ paviedamleńniach siłavych struktur i biełaruskich dziaržaŭnych miedyja, jakija zajaŭlali pra ich nievinavataść i krytykavali Polšču za aryšty.
Adna z padazravanych, 18-hadovaja Maryja Miadźviedzieva, była zatrymanaja padčas praciahłych pajezdak pa Polščy sa svaim chłopcam Uładzisłavam Paśmiciucham, jakoha taksama abvinavacili ŭ špijanažy.
The Washington Post piša, što zatrymanaja biełaruskaja para adpaviadaje tamu, što polskija ŭłady nazvali pieravažnym profilem dla navabrancaŭ HRU: maładyja, zdolnyja padarožničać pa Polščy biez padazreńniaŭ i jakija imknucca zarabić hrošaj.
Pa słovach baćki Maryi, Paŭła Miadźviedzieva, fatahrafii, jakija para raźmiaściła ŭ sacyjalnych sietkach, padšturchnuli jaho spytać, jak maładyja ludzi apłačvajuć svaje pajezdki. U adkaz dačka patłumačyła, što ŭ Paśmiciuchi byli kryptavalutnyja rachunki, na jakich zachoŭvalisia «hrošy, atrymanyja ad Rasii za niejkija dziejańni». «Jana skazała, što jon rabiŭ niešta na vysokim uzroŭni i nie kazaŭ joj», — cytuje vydańnie słovy Paŭła Miadźviedzieva.
Pa słovach Miadźviedzieva, jaho dačka skazała, što Paśmiciucha paprasiŭ jaje adkryć rachunak u kryptavalucie i bankaŭski rachunak na jaje imia, ale nie dazvoliŭ joj vykarystoŭvać jaho, sam kantralavaŭ ulikovyja zapisy z parolami, jakimi nie dzialiŭsia. Miadźviedzieŭ skazaŭ, što pryjaciel jaho dački taksama časta padarožničaŭ, spyniajučysia ŭ jaje ŭ internacie ŭ Varšavie pamiž pajezdkami ŭ Biełaruś i Rasiju. Dačka kazała, što Paśmiciucha pracavaŭ u niejkaj rasijskaj kampanii.
Pa słovach polskich aficyjnych asob, para była aryštavanaja padčas pajezdki na mora, jakaja nibyta mieła na mecie nazirańnie za havańniu Hdyni jakraz u toj momant, kali prybyła bujnaja partyja zbroi. Maładych ludziej abvinavačvajuć u «praviadzieńni nazirańniaŭ dla zboru infarmacyi ab abjektach krytyčnaj infrastruktury», u tym liku ŭ aeraporcie i na čyhunačnym vakzale ŭ Žešavie, a taksama ŭ marskich partach Hdańska i Hdyni. Pa słovach baćki Miadźviedzievaj, u ich bahažy byli vyjaŭlenyja prarasijskija ŭlotki.
Pa słovach Paŭła Miadźviedzieva, jaho dačka ŭtrymlivajecca ŭ śledčym izalatary ŭ Lublinie. Pry hetym jana doŭhi čas znachodziłasia ŭ adzinočnaj kamiery.
Advakaty, naniatyja siamjoj, nastojvajuć na tym, što Miadźviedzieva prosta apynułasia nie ŭ tym miescy i nie ŭ toj čas.
Polskija aficyjnyja asoby asprečvajuć heta. Pavodle źviestak AUB, Miadźviedzieva viedała pra sapraŭdny charaktar zadańniaŭ, jakija jana vykonvała razam z Paśmiciucham. «Jana nie znajšła heta tryvožnym, — zajaviła ahienctva, — i atrymała vyhadu [ad rasijskich] hrošaj».
Što dalej
Polskija aficyjnyja asoby, jakija ŭdzielničali ŭ rasśledavańni, apisali hety vypadak jak nie padobny ni da adnaho inšaha, ź jakim jany sutykalisia, što adlustroŭvaje ŭzrovień impravizacyi i rospačy z boku rasijskich raźviedvalnych słužbaŭ, jakija sutyknulisia ź biesprecedentnym ciskam.
Jak zajaviŭ u intervju The Washington Post Stanisłaŭ Žaryn (Stanisław Żaryn), jaki kuryruje słužby biaśpieki krainy, «heta pieršaja prykmieta taho, što rasijanie sprabujuć arhanizavać dyviersii — navat terakty — u Polščy».
«Hetaja pahroza była likvidavanaja, ale bolš šyrokaja pahroza zastajecca», — skazaŭ śledčy, jaki, jak i inšyja, razmaŭlaŭ z žurnalistami vydańnia na ŭmovach ananimnaści, spasłaŭšysia na mierkavańni biaśpieki i dalikatnaść spravy. Pavodle jaho słoŭ, rasijskija špijonskija słužby praciahvajuć dziejničać u Polščy i «pastarajucca vypravić dapuščanyja imi pamyłki».
Pa słovach aficyjnych asob, paśla ŭvarvańnia Polšča vysłała ŭsich viadomych apieratyŭnikaŭ Słužby źniešniaj raźviedki, Fiederalnaj słužby biaśpieki abo Hałoŭnaha raźviedvalnaha ŭpraŭleńnia — usiaho 45 čałaviek.
Vysokapastaŭleny pradstaŭnik polskaj raźviedki zajaviŭ, što Rasija imknułasia vyratavać frahmienty svajoj špijonskaj sietki, spadziejučysia na ahientaŭ hłybokaha prykryćcia, jakija nie bazujucca ŭ pasolstvie. Hetych ahientaŭ jana vykarystoŭvaje z aściarožnaściu, tamu što ich mała i im nie chapaje pravavoj abarony, jakuju majuć dypłamaty.
Tamu, pa słovach čynoŭnikaŭ, Maskva praciahvaje vierbavać dyletantaŭ, jakich ličyć bolš raschodnym materyjałam.
Vydańnie adznačaje, što padrabiaznaści ab vykarystańni Rasijaj papularnaha Telegram dla viarboŭki i maštabach nibyta płanavanych HRU napadaŭ raniej nie raskryvalisia. Heta śviedčyć ab značnym adychodzie rasijskich śpiecsłužbaŭ ad zvykłych mietadaŭ vykarystańnia svaich štatnych apieratyŭnikaŭ.
Takija anłajn-mietady dla viarboŭki i dystancyjnych napadaŭ, nakiravanych na raspaŭsiud paniki na Zachadzie, zvyčajna vykarystoŭvajuć terarystyčnyja hrupy, u tym liku «Isłamskaja dziaržava».
Čytajcie jašče:
Prarasijskich biełarusaŭ, zatrymanych u Polščy, padazrajuć u namiery padryvać ciahniki
